Дмитрий Саввин Тыа хаһаайыстыбатыгар уонна аграрнай политикаҕа Ил Түмэн сис кэмитиэтин мунньаҕын ыытта. Кэмитиэт чилиэннэрэиттэн председатели солбуйааччылар Семен Иванов, Леонид Владимиров, чилиэннэр Иван Андреев, Владимир Атаманченко, Алина Винокурова, Василий Местников, Елена Голомарева, Василий Потапов, Василий Тимофеев, Анатолий Добрянцев бэбиэскэҕэ киирбит алта боппуруоһу дьүүллэстилэр. Мунньахха республика Прокурорун старшай көмөлөһөөччүтэ Егор Неустроев, СР Счетнай палататын аудитора Екатерина Федорова сырыттылар. Маны таһынан үп министрэ Валерий Жондоров, кини солбуйааччыта Татьяна Осипова, Тыа хаһаайыстыбатын министрин бастакы солбуйааччы Николай Попов, ити министерстволар департаменнарын, отделларын тутаах салайааччылара 2014 сыллаа5ы государственнай бюджеты дьүүллэһиигэ кытыннылар.
СР Государственнай Мунньа5ын сис кэмитиэттэригэр Саха Республикатын 2014 сыллаа5ы государственнай бюджетын ырытыы бара турарынан сибээстээн, депутаттар, бастатан туран, үп министрэ Валерий Жондоров кэлэр сыллаа5ы бюджет кээмэйдэригэр сүрүн дакылаатын иһиттилэр. Саха Республикатын 2014 сыллаа5ы бюджетын барылыгар тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын үбүлээһин кээмэйэ 1 млрд. солкуобайтан тахса намтаабытыгар депутаттар сөбүспэттэрин биллэрдилэр. “2012 сыл бюджетын кытта тэңнээн көрөр буоллахха, 2012-2016 с.с. госбюджет 1,2 млрд. солкуобайынан сарбыллыбыт. Оттон республика5а 2012 сыл Тыа сирин сылынынан биллэриллэн итиэннэ СР Президенин Анал этиитигэр эмиэ эттэ: кэлэр биэс сыл устатыгар тыа сирин сайыннарыыга улахан бол5омто ууруллуохтаах. Онон биһиги бары бииргэ күүскэ үлэлиэхтээхпит”, -- диэтэ Дмитрий Саввин.
Депутат Елена Голомарева бюджет кээмэйдэрин уларытар кыаллыа дуо диэн ыйытыытыгар министр бу быһыллыбыт кээмэй эрэ иһинэн халбаңныахтарын сөбүн туһунан хоруйдаата. Хотугу олохтоох дьон үгэс хаһаайыстыбаларын сайыннарыыга 2013 сылга 461 мөл. солкуобай көрүллүбүт буолла5ына, кэлэр сыл бюджетыгар ити сыыппара 403 мөл. солкуобайга тэң. Депутат бу күннэргэ Үөһээ Халыма улууһугар сылдьан кэлбит буолан, табаһыттар хамнастарын төлөөһүнү, анал таңаһынан, тэриллэринэн хааччыллыыларын,табаһыттар о5олорун ыстаада5а таһыыны, бөрөнү бултааһыны үбүлээһин боппуруостарын туруоруста.
Сис кэмитиэт председателэ Дмитрий Саввин 2016 сылга диэри бюджет бары кээмэйдэрэ төһө да улааппат туруктаахтарын үрдүнэ, инфляцияны учуоттуур кыаллыа дуо диэн министртэн ыйытта.
Валерий Жондоров, хомойуох иһин, ороскуоттар үрдүү туралларын ыйан туран, инникитин 2014 сыл ортотуттан экономика уонна үп эйгэтигэр быһыы-майгы уларыйыан сөбүн туһунан эттэ. Дмитрий Саввин салгыы тыа хаһаайыстыбатыгар 6,5 млдр. солкуобай үбүлээһин суумата улахан курдук эрээри, кэлэр сылга ветеринария5а үбүлээһин улааппыт буолла5ына, тыа хаһаайыстыбатыгар технологическай уларыта тутууну үбүлээһин кээмэйэ 2013 сыллаа5ар үс бүк кыччаабытын ыйда. Ити сыалга бюджет тас өттүттэн источнигы буолуохха сөп дуо диэн депутат ыйытыытыгар министр республика территориятыгар үлэлиир бөдөң предприятелары кытта Сөбүлэһии түһэрсэн эбии үбүлээһини булуохха сөбүгэр тохтоото.
Депутат Иван Андреев ханнык предприятиелар нолуогу ситэ төлөөбөттөрүн итиэннэ бюджеккэ “Тыа хаһаайыстыбатын сайдыыта” разделга үбүлээһин олус кыратын, ону улаатыннарарга туох кыахтар баалларын уонна бюджет дефицитын сабыыга иэс ылыыны таһынан компанияны атыылааһынтан киирэр үбү туһанар төһөтустарынан ыйытта. Кини салгыы халаантан эмсэҕээлээбит Арктика улуустарыгар көмө кэмигэр оҥоһуллубат түгэнигэр дьон сүөһүлэрин эһэр туруктаахтарын, онон кинилэр ороскуоттарыгар эбии харчы көрүллүөх тустааҕын туһунан ыйыталаһыытыгар тыа хаһаайыстыбатын министрин бастакы солбуйааччы Николай Попов сөптөөх быһаарыы ылыллыа диэн хоруйдаата.
Анатолий Добрянцев тыа хаһаайыстыбатын комплексын научнай өттүнэн хааччыйыыга үп то5о көрүллүбэтэ5ин итиэннэ о5уруот аһын, хортуоппуйу үүннэриигэ, сүөһү аһын бэлэмнээһиңңэ, субсидия кээмэйигэр тохтоон, бу өттүгэр ханнык салааларга сарбыйыы барбытын ыйытта. Итини сэргэ депутат муниципальнай тэриллиилэри кытта дьиэ сүөһүтүгэр уонна таба5а ревизияны ыытар наадатын ыйда. Министр бастакы солбуйааччыта Николай Попов тыа хаһаайыстыбатыгар үбүлээһин 1,5 млрд.солкуобайынан сарбыллыбытын, сүөһү аһылыгын бэлэмнээһиңңэ, о5уруот аһын үүннэриигэ үбүлээһин суо5ун, СР Инновационнай политика5а уонна наука5а государственнай кэмитиэтэ баарынан наука тэрилтэлэрэ онно сыһыарыллан сылдьалларын, оттон министерство сакааһынан научнай үлэлэри толорууга 2013 сылга 13 мөл.солкуобай, кэлэр сылга 7 мөл. солкуобай көрүллэн эрэрин, хортуоппуйу үүннэриигэ кыра үбүлээһин баарын, ол оннугар федеральнай киинтэн быһаччы субсидиянан буолбакка, минеральнай уо5урдууга (ааспыт сылга 15 мөл.солкуобай, 2013 сылга 30 мөл. солкуобай, 2014 сылга эмиэ оччо) уонна сиэмэ хаһаайыстыбатыгар үбүлээһин улаатара көрүллэрин туһунан иһитиннэрдэ. Үп министрин солбуйааччы Татьяна Осипова хоруйдаабытынан, республика5а кэлиэхтээх субсидия кээмэйэ сыл устатыгар чуолкайданарын, 2014-2015 сылларга 500 мөл. солкуобайы көрөр былааңңа турар. Ити суума федеральнай бюджекка бигэргэтиллэн, учуоттанан сылдьар. Вице-спикер Анатолий Добрянцев уонна депутат Семен Иванов салааны үбүлээһин сарбыллыбытынан сибээстээн, туһааннаах министерство бөдөң предприятиелары кытта дуогабардаһан тастан үбүлээһини киллэрэр суоллары тобуларга этии киллэрдилэр.
Норуот депутат Василий Тимофеев үп министрин солуйааччыттан тыа хаһаайыстыбатын үбүлээһинэ сарбыллыытын төрүөттэрин туһунан ыйытыытыгар Татьяна Осипова хас биирдии программа үчүгэй түмүктэргэ сыалланан үлэлииллэрин быһыытынан үчүгэй көрдөрүүлээх программа салгыы үбүлэнэрин бэлиэтээтэ. Депутат салгыы нэһилиэктэр сайдыыларыгар анал программаны үбүлээһиңңэ төһө суумма көрүллэрин ыйытта. Ити сыалга уопсайа 350 мөл.солкуобай федеральнай бюджеттан кэлэрэ былааннанар.
Депутаттар Иван Андросов, Дмитрий Саввин, Елена Голомарева, Василий Местников уу халааныттан эмсэ5элээбит хотугу улуустарга Өймөкөөңңө, Аллайыаха5а, Муома5а, Үөһээ Халыма5а, Орто Халыма5а оту тиэйии ороскуотун үбүлээһини көрөрү күүскэ туруорустулар.
Салгыы үп министрин солбуйааччы Татьяна Осипова республика 2013 сыллааҕы государственнай бюджетыгар уларытыыны киллэрэр туһунан сокуон барылын туһунан иһитиннэрдэ. Барылы дьүүллэһиигэ норуот депутаттара Дмитрий Саввин, Семен Иванов, Елена Голомарева, Василий Тимофеев кытыннылар. Кэмитиэт чилиэннэрэ 2014 сыллааҕы государственнай бюджет туһунан Саха Республикатын сокуонун барылын парламент сэтинньитээҕи пленарнай мунньаҕар бастакы ааҕыыга ылынарын өйүүллэрин биллэрдилэр. Маны дьүүллэһии кэмигэр депутаттар таба ахсаана а5ыйаабытын, табаһыттары өйүүр наадатын, хотугу улуустарга субвенция кээмэйин оннунан хаалларары туруорустулар.
Салгыы депутат Дмитрий Саввин кө5үлээн киллэрбит “Ыттары, куоскалары, экзотическай кыыллары көрүү бэрээдэгин уонна кинилэр хаһаайыннарын эппиэтинэстэрин туһунан” Саха Республикатын сокуонун барылын бастакы аа5ыыга ылыннылар уонна пленарнай мунньах көрүүтүгэр ыыттылар.
Айылҕа иэдээниттэн көмүскүүр уонна хоромньуну чөлүгэр түһэриини үбүлүүр сыалга тыа хаһаайыстыбатын страхованиетын эйгэтигэр федеральнай сокуоҥҥа уларытыыны киллэрии боппуруоһугар РФ Федеральнай Мунньаҕын Госдуматын Председателигэр С.Е.Нарышкиңңа Приморскай кыраай Сокуону оҥорор Мунньаҕыттан ыытыллыбыт суругу өйүүр туһунан сис кэмитиэт председателэ Дмитрий Саввин иһитиннэриитинэн депуттар маны өйүүргэ быһаарыы ылыннылар. Сурукка икки федеральнай сокуоҥҥа, “Тыа хаһаайыстыбатын страхованиетын эйгэтигэр государственнай өйөбүл туһунан” итиэннэ “Тыа хаһаайыстыбатын өйүүр туһунан” сокуоннарга хоромньуну толуйуу уонна страховканы төлөөһүн чааһыгар итиэннэ “халаан уутугар былдьатыы” уонна “ууга инчэйии”диэн өйдөбүллэри арааран быһаарыы өттүгэр уларытыылары киллэрэр туһунан этиллэр.
Сис кэмитиэт бу хаалбыт кэмҥэ үлэтин былааныгар сокуону бэлэмнээһиҥҥэ “Ыттары, куоскалары, экзотическай кыыллары көрүү бэрээдэгин уонна кинилэр хаһаайыннарын эппиэтинэстэрин туһунан” Саха Республикатын сокуонун барылыгар итиэннэ “Тыа хаһаайыстыбатын производствотын өйөөһүҥҥэ муниципальнай оройуоннар уонна куораттар уокуруктарын олохтоох салайыныыларын уорганнарыгар туспа государственнай боломуочуйалары сүктэрии туһунан” Саха Республикатын сокуонугар уларытыылары киллэриигэ үлэлиирэ быһаарылынна. Итини сэргэ кэмитиэт ахсынньы ыйга Тыа сирин сылыгар, ааһан эрэр сыл түмүктэригэр, тыа хаһаайыстыбатын проблемаларыгар аналлаах “төгүрүк остуолу” ыытар былааннаах. Ити курдук сис кэмитиэт чилиэннэрэ барыта аҕыс пууннаах былааннарын бигэргэттилэр.
Ил Түмэн пресс-сулууспата
Опубликовано: 30 октября, 2013 - 21:17
Заметили ошибку в тексте? Выделите ее и нажмите Ctrl+Enter, чтобы сообщить об этом администратору.
Спасибо!
Спасибо!