Саха Республикатын народнай депутата, Государственнай Мунньах (Ил Түмэн) дьиэ кэргэн, оҕо аймах, ыччат дьыалаларыгар, физкультураҕа уонна спортка сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Сергей Сюльскай бэс ыйын 29 күнүгэр «Көһө сылдьар ыал туһунан» сокуон барылын бэлэмниир бөлөх мунньаҕын ыытыаҕа.
 
Мунньахха республика народнай депутаттара Владимир Федоров, Саргылаана Гоголева, Вячеслав Куличкин, үп министрин солбуйааччыта Мария Борисова, экономика уонна промышленнай политика министрин солбуйааччыта Наталья Дягилева, норуоттар дьыалаларыгар департамент салайааччытын бастакы солбуйааччыта Лена Иванова, республика прокурорун көмөлөһөөччүтэ Егор Неустроев уо.д.а. кыттыахтара.
 
«Көһө сылдьар ыал туһунан» сокуон барылын Ил Түмэн бастакы ааҕыыга өссө 2010 сыллаахха ылыммыта. Российскай Федерация уонна Саха Республикатын сокуоннарыгар бу эйгэҕэ ыаллары көрүҥнэринэн араарыы суох. Арай социальнай чэпчэтиилэргэ уонна нэһилиэнньэ араас араҥаларын өйөөһүҥҥэ сыһыаннаах нуорма аакталарыгар ыал көрүҥнэрэ ыйыллаллар: элбэх оҕолоох ыал, инбэлиит оҕолоох ыал, тиийиммэт ыал. 2008 сыллаахха ылыллыбыт «Саха Республикатыгар дьиэ кэргэни, ийэ, аҕа буолууну уонна оҕо аймаҕы харыстааһын туһунан» сокуоҥҥа «эдэр ыал» диэн өйдөбүл эбии киллэриллибит.
 
Ол гынан баран, республикабытыгар өссө биир ыал көрүҥэ баар – көһө сылдьар ыал. Бу көһө сылдьар табаһыттар, булчуттар, балыксыттар дьиэ кэргэннэрэ. Холобур, табаһыттар ыалынан табаларын эккирэтэн туундара уонна тайҕа устун көһө сылдьаллар. Кинилэр үксүн куруук олорор дьиэлэрэ-уоттара суох. ¥өрэх дьыла саҕаланнаҕына, 7-тэн аҕа саастаах оҕолорун төрөппүттэриттэн арааран, интернакка ыыталлар. Билигин маннык ыаллар чилиэннэрэ доруобуйа харыстабылыгар, үөрэхтээһиҥҥэ бырааптара кэһиллэр.
 
Статистика көрдөрөрүнэн, кэнники сылларга аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар ортолоругар өлүү көрдөрүүтэ мөлтөөбүт. Эр дьон ортотунан 42 сааһыгар тиийэр, дьахталлар олохторун уһуна – 45-50 сыл.
 
Билигин Саха сиригэр көһө сылдьар ыал чуолаан табаны иитиинэн дьарыктанар. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин дааннайдарынан, билигин бу эйгэҕэ 1578 табаһыт уонна 636 чуум үлэһитэ баар эбит, кинилэри кытта 319 оскуола иннинээҕи саастаах оҕо көһө сылдьар, 544 оскуола үөрэнээччитэ баар.
 
Көһө сылдьар ыалы өйөөһүн – хотугу этностары, ураты циркумполярнай культураны уонна айылҕа баайын туһаныы үгэс буолбут көрүҥнэрин өйөөһүн.
 
Ил Түмэн пресс-сулууспата