23 августа спикер Государственного Собрания (Ил Тумэн) Республики Саха (Якутия) Александр Жирков принял участие в  торжественной церемонии закладки первой сваи нового здания Центра Духовности в Дюпсюнском наслеге Усть-Алданского улуса.
 

Центр Духовности будет построен к 150-летию уроженца Дюпсюнской земли, выдающегося общественного, государственного деятеля, просветителя, лидера якутской интеллигенции на рубеже XIX-XX веков В.В.Никифорова-Күлүмнүүр на территории музея-усадьбы, носящей его имя. Разделить и приумножить радость жителей наслега приехали многочисленные гости.

 

Торжественная церемония началась с благословления уроженца наслега, известного культуролога, алгысчыта, заслуженного работника культуры РФ, заслуженного артиста ЯАССР Афанасия Федорова.  

 

Затем строители  заложили первую сваю Центра Духовности, тем самым начав его возведение.

 

К участникам данного исторического момента обратился спикер Ил Тумэн Александр Жирков: «Горячо поздравляю со знаменательным событием – с началом закладки фундамента Центра Духовности на Дюпсюнской земле в соответствии с планом мероприятий, приуроченных к 150-летию В.В.Никифорова-Күлүмнүүр. Подрядчиком – строительной компанией “Северный Дом” (генеральный директор Яков Ефимов) всего будет вбито  138 свай. До холодов завершится первая очередь строительства. По плану сдача объекта намечена осенью 2016 г. Кроме этого, навстречу юбилею будет построен крупномасштабный объект в улусном центре – селе Борогонцы. Также в городе Якутске будет сооружен памятник, определяется место его возведения. Предложение Ил Тумэна об установке памятника на улице Ярославского перед зданием парламента передано руководству республики, правительству. Тогда это будет первый памятник в Якутии, в городе Якутске непосредственно перед зданием государственного учреждения, который символизирует стремление В.В. Никифорова-Күлүмнүүр добиться представительной власти для Якутии, якутян. Он в 1918 г. возглавлял земство Якутской области – самый высокий уровень представительной власти в те времена. Мы должны отдать дань уважения человеку, внесшему огромный вклад в зарождение и становление  представительной власти Якутии, увековечив память о нем”.

 

Александр Жирков поблагодарил жителей Дюпсюнского наслега за то, что гордо несут имя своего выдающегося земляка, за предложения, инициативы по увековечению памяти В.В. Никифорова-Күлүмнүүр и за поддержку в их продвижении. Спикер Ил Тумэн пожелал строителям успехов.

 

В своем выступлении глава Усть-Алданского улуса Алексей Федотов объявил о том, что администрация улуса совместно с Северо-Восточным Федеральным университетом имени М.К.Аммосова учредили стипендию и грант имени  В.В.Никифорова-Күлүмнүүр для студентов гуманитарного направления.

 

Подрядчики строительства - заместитель генерального директора «ГКУ «Служба государственного заказчика Республики Саха (Якутия)» Федор Босиков, генеральный директор строительной компании “Северный дом” Яков Ефимов отметили, что испытывают гордость от участия в увековечении памяти выдающегося человека.

 

Директор краеведческого музея Дюпсюнской средней школы имени  И.Н. Жиркова Марфа Ховрова выразила от имени жителей наслега благодарность за воплощение их сокровенного желания по возведению  крупного объекта всем тем, кто продвигает, отстаивает это строительство - спикеру Ил Тумэн Александру Жиркову, администрациям улуса, наслега, строителям.

 

Далее после торжественной церемонии Александр Жирков ознакомился с ходом строительства здания школы на 60 мест в селе Бээди. Этот объект сооружается по программе ОРДД «Моя Якутия» и осенью должен быть сдан в эксплуатацию. Кроме того, спикер посетил строительство в с. Бээди новой котельной мощностью 3,48 МВт, сооружаемой совместно ГУП “ЖКХ” и Дюпсюнским наслегом. С началом отопительного сезона теплоснабжение будет подключено к социальным объектам, частным домам.

 

 

 

 

 

 

 

 

Духуобунас киинэ Дүпсүн сириттэн төрүттээх ХХ үйэ саҕаланыытыгар саха интеллигенциятын түс-бас киһитэ, уһулуччулаах общественнай-судаарыстыбаннай деятель, сырдатааччы В.В.Никифоров-Күлүмнүүр төрөөбүтэ 150 сылын көрсө кини аатынан музей-уһаайбаҕа тутуллан киириэ. Кэлиҥҥи сүүрбэ сыл устата нэһилиэккэ таас тутуу ыытыллыбатах буолан, олохтоохтор үөрүүлэрин ыраахтан-чугастан ыалдьыттар кэлэн үллэһиннилэр.

 

Саҥа дьиэ тутуутун бастакы олуга түһэрин дүпсүттэр киэн туттар биир дойдулаахтара, биллиилээх культуролог, Россия Федерациятын култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Саха АССР үтүөлээх артыыһа Афанасий Федоров сахалыы сиэринэн алҕаата.

 

Ол кэнниттэн долгутуулаах түгэн – дохсун ытыс тыаһынан тутааччылар бастакы сыбаайа оннун буллардылар, тутуу саҕаламмытын биллэрдилэр.

 

Историяҕа киирэр бэлиэ күнүнэн мустубут дьоҥҥо туһаайан Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Александр Николаевич Жирков бу курдук эттэ:

 

-        В.В.Никифоров-Күлүмнүүр төрөөбүтэ 150 сылыгар аналлаах тэрээһиннэр бырагыраамаларыгар сөп түбэһиннэрэн, Дүпсүн сиригэр Духуобунас киинин акылаата түһэр үөрүүлээх түгэнэ тосхойбутунан эҕэрдэлиибин. Бэдэрээтчик - Яков Ефимов генеральнай директордаах «Хотугу дьиэ» барыта 138 сыбаайаны түһэриэ, күн-дьыл тымныйыар диэри тутуу бастакы уочаратын түмүктүө. Объегы 2016 сыл күһүнүгэр үлэҕэ киллэрэр былааннаахпыт. Ону таһынан Күлүмнүүргэ аналлаах өссө биир улахан объект Бороҕоҥҥо тутуллуо. Итиэннэ Дьокуускайга Василий Васильевич Никифоровка пааматынньык туруоруллуо. Пааматынньык оҥоһуллуохтаах сирин туһунан кэпсэтии барарын эһиги билэҕит. Ил Түмэн аатыттан өрөспүүбүлүкэ салалтатыгар, бырабыыталыстыбаҕа этии киллэрдим. Миэстэтин Ярославскай уулуссатыгар парламент дьиэтин иннигэр көрөбүт. Саха сиригэр, Дьокуускайга судаарыстыбыннай тэрилтэ иннигэр бу бастакы пааматынньык буолуо. В.В. Никифоров-Күлүмнүүр Саха сирэ, саха дьоно бэйэтэ бэрэстэбиитэлээх былаастаныытыгар туруорсуутун кэрэһиттиэ. Кини өссө 1918 сыллаахха Саха сирин уобалаһын земствотын бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбитэ. Оччолорго ол бэрэстэбиитэллээх былаас саамай үрдүк таһыма этэ. Онон кини өрөспүүбүлүкэ салайааччытын быһыытынан үлэлээбитин, бэрэстэбиитэллээх былаас бастакы олугун уурсубутун ытыгылыыр бэлиэ быһыытынан үйэлээх өйдөбүнньүк туруоруохпут.

 

Дүпсүн сирин дьонугар, тутааччыларга ситиһиини баҕарабын. Эһиги биллиилээх биир дойдулааххыт аатын-суолун үрдүктүк тутан, бэйэҕит өттүгүтүттэн көҕүлээһиннэри оҥорон, элбэх санааны этэн, туруорсан, өйөбүл буолбуккутугар махталбын биллэрэбин.

 

Салгыы Уус-Алдан улууһун баһылыга Алексей Федотов тыл этэригэр улуус дьаһалтата М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университеты кытары университекка гуманитарнай хайысхалаах факультеттарга үөрэнэр ыччакка В.В.Никифоров-Күлүмнүүр аатынан стипендия, грант олохтуулларын туһунан иһитиннэрдэ.

 

Тутуунуу ыытааччылар - «СӨ судаарыстыбаннай сакаасчытын сулууспата” ГКУ генеральнай директорын солбуйааччы Федор Босиков, “Хотугу дьиэ” тутуу хампаанньатын генеральнай директора Яков Ефимов сүдү киһи аатын үйэтитиигэ кыттыһалларыттан киэн тутталларын бэлиэтээн эттилэр.

 

И.Н. Жирков аатынан Дүпсүн орто оскуолатын кыраайы үөрэтэр музейын директора Марфа Ховрова олохтоохтор ыра санаа оҥостубут улахан тутуулара олоххо киириитин туруорсубут, туруулаһан үлэлэһэр дьоҥҥо – улуус депутатыгар, Ил Түмэн спикеригэр Александр Жирковка, улуус, нэһилиэк дьаһалталарыгар, тутуу барыытын сүрүннүүр тэрилтэ салайааччыларыгар махталы биллэрдэ.

 

Историяҕа киирэр үтүө күҥҥэ мустубут дьон эдэрдиин, кырдьаҕастыын сүдү киһи Күлүмнүүр аатын үйэтитэр, кини кэриэс тылларын олоххо киллэрэр Духуобунас киинэ сырдыкка дьону угуйа, түмэ турар, ыччат нэһилиэк историятын билэригэр-үөрэтэригэр, сиэр-майгы өттүнэн дэгиттэр үүнэн-сайдан тахсарыгар олук буоларыгар эрэнэллэрин этэн туран, эһиил баччаларга тутуу силигин ситэн арылларыгар баҕа санаалыын кыттыстылар.

 

Бэлиэ тэрээһин кэнниттэн Александр Жирков салгыы ыаллыы сытар Бээди сэлиэнньэтигэр тиийэн 60 миэстэлээх оскуола тутуутун, үлэ хаамыытын билистэ. Бу объект “Мин Сахам сирэ – XXI үйэҕэ” бырагыраама чэрчитинэн ыытыллар. Тутуу быйыл күһүн түмүктэнэн, оскуола саҥа дьиэҕэ көһүөхтээх. Маны сэргэ спикер «СӨ ОДьКХ» ГУП уонна Дүпсүн нэһилиэгэ 3,48 МВт кыамталаах хочуолунайы кыттыһан тута сылдьалларын билистэ. Саҥа объект эргэ икки хочуолунайы солбуйуо. Нэһилиэк дьаһалтата хочуолунай дьиэтин тутар, коммунальнай хаһаайыстыба тэрилтэтэ үс хочуолу аҕалан таҥан туруорбут. Алтынньыга сылааһы биэрдэхтэринэ, объектарга, чааһынай дьиэлэргэ ититии бэриллиэ.