Норуот депутаттара 2015 сыл кулун тутар 24 күнүгэр Ил Түмэн уочараттаах XV пленарнай мунньаҕын көрүүтүгэр барыта 56 боппуруоһу киллэрдилэр.  
 
Пленарнай мунньах үлэтэ, үгэс курдук, кадр боппуруоһун быһаарыыттан саҕаланна. Ол курдук норуот депутаттара СР Конституционнай суутун судьуйатын дуоһунаһыгар Егор Винокуровы, мировой судьуйа дуоһунаһыгар Ленскэй оройуонугар 16 №-дээх суут учаастагар Айталина Узнаеваны, Хаҥалас улууһугар 34 №-дээх суут учаастагар Евгений Калачеву, Өлүөхүмэ улууһугар 57 №-дээх суут учаастагар Айсен Никифоровы  кистэлэҥ куоластааһынынан бигэргэттилэр.   
 
Ити кэнниттэн депутаттар пленарнай мунньахха республика “2015 сыллааҕы уонна  2016-2017 сыллардааҕы былааннаах кэмҥэ Саха Республикатын государственнай бюджетын туһунан” республика сокуонугар уларытыылары киллэрии туһунан” сокуон барылын дьүүллэстилэр.
 
Сокуон барылын туһунан дакылааттары республика үбүн министрэ Валерий Жондоров, СР Ааҕар-суоттуур палаататын председателэ Егор Марков, Ил Түмэн бюджекка, үпкэ, нолуок уонна сыана политикатыгар, бас билиигэ уонна приватизацияҕа сис кэмитиэтин председателэ Юрий Николаев иһитиннэрдилэр.
 
Үп министрэ, бастатан туран, республика сокуонугар туох төрүөтүнэн уларытыы киирэрин быһаарда. Ол курдук республика Баһылыгын 2015 сыл олунньу 12 күнүнээҕи Ыйааҕар сөп түбэһиннэрэн, республикаҕа экономика уонна социальнай эйгэ бигэ туруктаахтык сайдыыларын хааччыйыы бастакы уочараттаах Былаанын олоххо киллэрии, бу туһааннаах сокуону федеральнай сокуоҥҥа сөп түбэһиннэрии уонна республика государственнай бюджетын тиийбэт чааһыгар үбүлээһин хантан киирэригэр уларытыыны киллэрии  чэрчилэринэн итинник уларытыылар киириэхтээхтэр.
 
Депутаттар оҕо саадтарын, оскуолалары, хотоннору тутууга, тастан тиэллэн кэлэр ас бородууктатын солбуйар аһы-үөлү миэстэтигэр оҥорон таһаарыы эйгэтигэр, оттугу-уматыгы туһааннаах сирдэргэ тиэйиигэ-таһыыга, республика этэҥҥэ олоруутун хааччыйар тэрилтэлэри өйөөһүҥҥэ, дьыл кэмнэринэн тахсар ыксаллаах быһыыны-майгыны сэрэтэр итиэннэ Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Кыайыы 70 сылын уонна Литература сылын бэлиэтиир дьаһалларга ханнык сүрүн уларытыылар киириэхтээхтэрин дьүүллэстилэр.
 
Итинник уларытыылар киирдэхтэринэ, республика 2015 сыллааҕы государственнай бюджетыттан тыа хаьаайыстыбатын сайдыытыгар туһуламмыт программа үбүлэниитин сүрүн кээмэйэ 8 млрд 341 мөл 798 тыһ. солкуобайгы тэҥнэһиэхтээх. Бюджеты үбүлээһин 566188 тыһ. солкуобайынан улааппыт, ол иһигэр 22062,36 тыһ. солкуобай -- астыыр уонна ас бородууксуйатын оҥорон таһаарар салаа көрсөр ороскуотун толуйууга; 30000 тыһ солкуобай -- ТХПК-лар материальнай-техническэй базаларын өйүүр граннарга; 5600 тыһ. солкуобай -- сүөһүнү иитиигэ, үүнээйини үүннэриигэ, хотугу төрүт салааларга үөскээбит кирэдьииккэ иэһи сабыыга; 210000 тыһ. солкуобай – сүөһү иитэр хаһаайыстыбалар үп-харчы өттүнэн өрүттүүлэригэр уо.д.а. хайысхаларга бюджеттан үбүлээһин барара сабаҕаланар.
 
Бюджет кээмэйигэр киириэхтээх уларытыылары дьүүллэһиигэ норуот депутаттара Александр Уаров, Василий Власов, Василий Тимофеев, Виктор Губарев, Александр Сусоев, Евгения Михайлова, Алена Атласова, Сергей Ларионов, Виктор Федоров, Петр Аммосов, СР Правительствотын Председателин бастакы солбуйааччы Павел Маринычев,  республика доруобуйатын харыстабылын министрэ Александр Горохов уонна да атыттар кытыннылар.
 
Мунньахха Александр Уаров ЛОРП тэрилтэтигэр бюджеттан кредит көрүллүүтүн,  Александр Сусоев республика Баһылыга Егор Борисов уонна Правительство үлэһиттэрин хамнастарын 10 бырыһыан кыччатарга этиилэринэн төһө үп кэмчилэммитин, Евгения Михайлова нэһилиэнньэ кыаммат араҥатыгар тус аадырыстаах көмөнү оҥорууга, бюджет үлэһиттэрин хамнастарын үрдэтии туһунан РФ Президенин Ыйааҕын толорууга бюджеттан көрүллэр үп кээмэйин, Виктор Губарев  тыа хаһаайыстыбатын кээпэрэтииптэрин иэстэрин толуйууга баара-суоҕа 5 эрэ мөл. солкуобай көрүллүбүтүн, маны улаатыннарар төһө кыаллыан сөбүн уо.д.а. тустарынан кэпсэттилэр.
 
Пленарнай мунньахха куоластааһын түмүгэр норуот депутаттара киллэрбит этиилэрин уонна көннөрүүлэрин киллэрэн туран, “2015 сыллааҕы уонна  2016-2017 сыллардааҕы былааннаах кэмҥэ Саха Республикатын государственнай бюджетын туһунан” республика сокуонугар уларытыылары киллэрии туһунан” сокуон барылын бүтэһиктээх ааҕыыга ылыннылар.
 
Ил Түмэн пресс-сулууспата