Ньурба улууһун Түмүк нэһилиэгин «Бүтэйдээх» алааһыгар Түмүк, Хаҥалас, Акана, Үөдэй, Таркаайы, Хорула нэһилиэктэрин түмпүт бөдөҥсүйбүт «Марха» сопхуоска араас сылларга үлэлээбит, тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар, тыа сирэ туруктаах буолуутугар бэйэлэрин кылааттарын киллэрбит, ыраах-чугас сирдэртэн туруу үлэһит дьон тоҕуоруһа муһуннулар.   

 

«Марха» сопхуос 50-сыллаах үбүлүөйэ - бу улуус киэн туттар историята. Сопхуос улуус нэһилиэктэрин сайдыытыгар, олохторун-дьаһахтарын тэрийиигэ сүдү оруоллаах этэ, кини нэһилиэнньэни үлэнэн, тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатынан, оттугунан, олорор дьиэнэн хааччыйара, оҕо тэрилтэлэрин хаһаайыстыбаннай боппуруостарын быһаарара. Улууска рабочай кадрдары, чуолаан механизатордары бэлэмнээһиҥҥэ, былааннаах үлэни ыыппыта.

 

«Коммунизм» сопхуоһу бөдөҥсүтэн «Марха» сопхуоһу төрүттээбит маҥнайгы дириэктэр Романов Семен Никифорович кылаата сүҥкэн. Ону сэргэ араас кэмнэргэ сопхуос салайааччыларынан үлэлээбит Ксенофонт Михайлович Степанов, Николай Николаевич Плотников, Роман Гаврильевич Куличкин, Иван Трофимович Афанасьев, Петр Петрович Лазарев, солбуйааччылар Илья Михайлович Кутанов, Егор Васильевич Васильев, Николай Иванович Андреев, отделение управляющайдара Герасим Алексеевич Солутев, Николай Иванович Николаев, Василий Федотович Григорьев, Иван Ильич Николаев, Виктор Алексеевич Иннокентьев, Осип Гаврильевич Бияков, Владимир Васильевич Михайлов, Виктор Николаевич Давыдов, Александр Егрович Иванов  уонна да атыттар хаһаайыстыба туруктаах буоларыгар бэйэлэрин кылааттарын киллэрсибиттэрэ.

 

Ыһыах, дьон-сэргэ санаата көтөҕүллэн самаан сайын сатыылаан турар кэмигэр үлэлээн ааспыт күргүөмнээх сылларын ахтан-санаан ааһарыгар,  тоҕоостоох кэм буолла. Ыһыах түһүлгэтигэр «Марха» сопхуос үлэтин-хамнаһын көрдөрөр стендэлэр, хаартыскалар, быыстапкалар ыалдьыттар интэриэстэрин тарта.

 

Тэрээһин үөрүүлээх чааһа сопхуоска өр кэмҥэ үлэлээбит бэтэрээннэри, үлэ дьонун чиэстээһининэн, наҕараадалааһынынан түмүктэннэ. Татьяна Ивановна Мандарова, Мария Гаврильевна Павлова Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатынн бэтэрээнэ бочуоттаах бэлиэни туттулар. Сопхуоска араас кэмнэргэ үлэлээбит Гаврильев Виссарион Акимович, Егоров Яков Иванович «Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ытык кырдьаҕаһа» бэлиэнэн; Егорова Анастасия Васильевна, Алексеева Лилия Петровна Саха Сирин тыатын хаһаайыстыбатын уонна аска-үөлгэ бэлиитикэтин министиэристибэтин бочуотунай грамотатынан, Раиса Ильинична Николаева, Вера Алексеевна Яковлева махтал суругунан наҕараадаланнылар. Николаев Николай Васильевич Саха Сирин суолга-иискэ хаһаайыстыбатын бочуоттаах үлэһитэ ааты ылла. Онтон да атын кэмнэргэ үлэлээбит үлэһит дьон туһааннаах министиэристибэ хайҕал, махтал суруктарын туттулар.

 

Үгэс быһыытынан ыһыах биир сүрүн чааһынан «Кырдал киэргэлэ – оһуохай» Түмүк нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, ытык кырдьаҕас Гаврильев В.А. – Туойар Таас 85 сааһын туолар үбүлүөйүгэр аналлаах оһуохай күрэҕэ буолла. «Күүстээхтэр, быһыйдар күрэхтэрэ» спортивнай күрэхтэһиилэр, «Тохтор тойук туоната» аҕа саастаахтарга тойук күрэҕэ, Марха кустатын ырыа айааччыларын ырыаларыгар «Ыллыыр ырыам – бар дьоммор» ырыа күрэҕэ, «Үрүҥ илгэ Хотуна» онтон да атын күрэхтэһиилэр дьон-сэргэ болҕомтотун тартылар.

Антонина Григорьева бэйэтин эҕэрдэтигэр тыа хаһаайыстыбатын бэтэрээннэрин, «Марха» сопхуос үлэһит хоһуун дьонун Саха Сирин сайдыытыгар анаабыт олохторо, үтүө холобурдара, муударай уопуттара төрөөбүт Ньурбабыт олоҕун таһыма, культурата, экономиката салгыы сайдарыгар кэлэр көлүөнэлэргэ холобур буоларын бэлиэтээтэ.

 

«Өҥ дьыл үүнэн олох тупсар кэскиллэннин, өй-санаа сырдык тыына саргыннан туоллун! Самаан сайын салаллыбыт үөрүүтүн бука бары бииргэ сомоҕолоһон дойдубут сайдар кэскиллээх саҕахтарын салайар, арыйар күүстэ-уохта иҥэринэн, тупсар эрэ туһугар туруулаһа туруоххайыҥ, күндү биир дойдулаахтарым!»