Тэрээһиҥҥэ Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков, сис кэмитиэт бэрэссэдээтэллэрэ Алексей Еремеев, Александр Корякин, Нам улууһун баһылыга Александр Атласов, суруйааччылар, учуонайдар, уопсастыбаннас, эдэр ыччат кыттыыны ыллылар.

 

Кинигэ сүрэхтэниитин Ил Түмэн судаарыстыбаннай тутулга, сокуоннаска сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев иилээн-саҕалаан ыытта. Кини тэрээһини арыйарыгар кинигэ ис тутулун, Максим Кирович Аммосов олоҕун сырдатта.

 

Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков Максим Аммосов аатын үйэтитиигэ бэлиэ күн буолбутун, кинигэ Россияҕа киэҥник биллэр "Жизнь замечательных людей" серияҕа бэчээттэнэн тахсыбытыттан астынарын биллэрдэ. 

 

Салгыы Александр Николаевич: "Саха норуотун дьылҕатын туһунан араас сылыктааһын, оҥорон көрөн этии элбэх. 1917 сыллаахха Россияҕа Өктөөп өрөбөлүүссүйэтэ кыайбатаҕа эбитэ буоллар, эбэтэр оччотооҕу партия бэйэтин программатыгар тэриллибит судаарыстыба састаабыгар киирэр омуктар ахсааннарыттан тутулуга суох бука бары тэҥ бырааптаах, бэйэлэрин кыахтарын көрүнэн судаарыстыбаннаһы тэрийэргэ көҥүллээх буолуохтаахтар диэн этии суоҕа буоллар, саха норуота Автономнай өрөспүүбүлүкэтин, эбэтэр инники өттүгэр хайдах судаарыстыбаннастаах буоларын туһунан кэпсэтии кэрэгэй буолуо этэ. Барыта санаабыт курдук судургу буолбатах. Билэрбит курдук, бу судаарыстыба норуоту икки кылааска арааран үөскээбитэ. Норуоту икки аҥы утарыта туруоруу бүтүн Россия бэйэтин дьылҕатыгар, ордук чуолаан аҕыйах ахсааннаах омуктар дьылҕаларыгар улахан охсууну оҥорбута. Итини сөпкө өйдүөх тустаахпыт. Биир өттүнэн, 100 сыл анараа өттүгэр бэйэтин иннин бэйэтэ көрүнэр кыахтаах туспа судаарыстыбаннастаммыппыт. Иккиһинэн, утарыта турар политикалаах судаарыстыбаҕа олорор буоламмыт, дьылҕабытыгар бүгүҥҥү күҥҥэ диэри оһоруммат улахан охсууну ылбыппыт. Ити туһунан Олег Гаврильевич кинигэҕэ ырыппыт", - диэтэ.

 

Спикер: "Норуот быһыытынан историябытын чөл хаалларар, инники өттүгэр тирэхтээх, кэскиллээх буоларбыт туһугар чулуу дьоммутун үйэтитэрбит билиҥҥи көлүөнэттэн тутулуктаах. Омук култууратын харыстыырын курдук, бэйэтин бастыҥ дьоннорун харыстаан илдьэ сылдьыахтаах", - диэн түмүктээтэ.       

 

Александр Жирков Олег Сидоров биир дойдулаахтарын үйэтитиигэ дьоһун кылаатын киллэрбитин бэлиэтээн туран, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлин Махтал суругунан наҕараадалаата. 

 

Кинигэ ааптара Олег Сидоров: "Кинигэ күн сирин көрөрүгэр элбэх киһи сыратын уурда. Түгэнинэн туһанан кинилэргэ махтанабын. Москваҕа "Молодая гвардия" кинигэ кыһатыгар "Жизнь замечательных людей" серияҕа бэчээттэнэн таҕыста. Лена Максимовна аҕатын туһунан кинигэ бэчээттэниэн наһаа баҕарара. Өссө уон сыл анараа өттүгэр миэхэ этэ сылдьыбыта да, оччолорго мин улахан бэлэмэ суох буоламмын ылсыбатаҕым. Онтон кэмэ кэлэн, кинигэ суруллан, ааспыт сылга кини ыалдьа сыттаҕына рукописьпын типографияҕа туттаран баран телефоннаабыппар олус долгуйбута. Өссө да элбэҕи суруйар былааннааҕа. Кинигэбин Максим Кирович олоҕун чинчийбит, сырдаппыт Егор Алексеев, Людмила Винокурова, Егор Антонов уо.д.а. үлэлэригэр тирэҕирэн суруйдум", - диэтэ. Олег Гаврильевич Саха сирин олохтоохторо "Максим Аммосов" кинигэни сэргээн ааҕыахтара диэн эрэнэрин эттэ.

 

Нам улууһун баһылыга Александр Атласов мустубут дьону бэлиэ түгэнинэн эҕэрдэлээтэ. "Максим Аммосов туһунан элбэх кинигэ бэчээттэнэн таҕыста. Ол кинигэлэр үгүстэрэ научнай-практическай конференция дакылааттарыттан, ахтыыларыттан таҥыллыбыттарын билэбит. Кини тус олоҕун туһунан история чахчыларыгар олоҕуран сырдатыыга бу бастакы кинигэ буолар. Библиографиятыгар 23 источник ыйыллыбыт. Олег Гаврильевич бэйэтэ историк буолан хорутуулаахтык сырдаппыт", - диэн бэлиэтээн туран, Олег Сидоровы "Нам улууһун сайдыытыгар кылаатын иһин" бэлиэнэн наҕараадалаата. 

 

Улуус баһылыга Александр Атласов М.К. Аммосов үбүлүөйдээх сылыгар кылааттарын иһин махтанан туран, өйдөбүнньүк бэлэхтэри норуот депутатыгар Алексей Еремеевка уонна Норуодунай суруйааччы Николай Лугиновка туттартаата.

 

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Конституционнай суутун бэрэссээдэтэлэ Александр Ким-Кимэн саҥа кинигэ учуонайдарга, студеннарга уонна ааҕааччы киэҥ араҥатыгар наука, билии-көрүү өттүнэн улахан суолталаах диэн бэлиэтээтэ. "2022 сылга биһиги Сахабыт Өрөспүүбүлүкэтэ төрүттэммитэ 100 сылын бэлиэтиэхпит. Ити даата чэрчитинэн бэлэмнэнии, тэрээһин үлэтэ бара турар. М.К. Аммосов  өрөспүүбүлүкэбит тэриллэригэр эрэ буолбакка, кини сөптөөхтүк сайдарыгар олук уурбут, суол тэлбит киһи буолар. Норуотугар бары өттүгэр дьоҕурдааҕын, инникигэ дьулуурдааҕын көрдөрбүтэ", - диэтэ.

 

Дьоро түгэҥҥэ суруйааччылар, учуонайдар тыл эттилэр, санаа атастастылар. Мустубут дьон Хамаҕаттатааҕы саха-французскай лицей үөрэнээччилэрэ "Чаҕылхай Максиммыт суол ыйар сулуспут" литературнай композицияларын, "Добун" ансамбль толоруутугар "Умнубат убайбыт Аммосов Максиммыт" ырыаны сэргии иһиттилэр.