Существенную поддержку в просветительской деятельности музея для популяризации среди широкой аудитории, укрепление материально-технического состояния вносит Совет попечителей, состоящий из 18 представителей органов власти, учреждений, организаций и фирм, возглавляемый спикером Ил Тумэн Александром Жирковым.  Принятие Советом Концепции до 2022 года позволило обосновать пути развития музея, тем самым содействуя в приумножении его потенциала, повышая роль  в социальной, культурной среде.

        

В музее проводится многоаспектная работа. Из года в год увеличивается не только численность экскурсантов, но и расширяется география приезжих со всех концов республики, из-за ее пределов.  Тематические уроки, беседы привлекают неравнодушных к истории. Проводятся Аммосовские чтения. Летом для детей работает лагерь с насыщенной познавательной программой. В результате кропотливой научно-исследовательской работы обогащается новыми экспонатами музейный фонд, библиотека.

 

О работе Совета попечителей рассказал  заместитель председателя, руководитель  рабочей группы Совета, депутат Ил Тумэн Алексей Еремеев:

 

- Совет попечителей, ознакомившись с состоянием материально-технической базы, обсудив выявленные проблемы на месте, обозначив задачи, в течение двух лет  проводит насыщенную работу по их решению. Здание музея очень холодное и достаточно изношено. Для решения этой проблемы по инициативе народных депутатов, входящих в состав Совета, под руководством председателя Александра Жиркова удалось добиться выделения из бюджета республики за 2015  год 3 млн 961 тыс. руб.  В данное время ведется капитальный ремонт, который завершится  навстречу Дню Республики. Следует отметить спонсоров, которые ежегодно помогают музею средствами, -  генерального директора «Саханефтегазсбыт” Игоря Никитина, руководство «Алмазэргиэнбанка», начиная с  времен Александра Миронова до Людмилы Николаевой, руководителя фирмы «Копиртехсервис» Александра Никифорова. Министерство культуры всегда поддерживает учреждение своей отрасли. Так, в прошлом году всю территорию музея оснастили 8 видеокамерами. Огромное содействие в реализации выставочно-экспозиционных проектов, увеличении количества экспонатов наряду с Министерством оказывает Краеведческий музей имени  Ем.Ярославского.

 

- После того, как Совет попечителей возглавил спикер Ил Тумэн Александр Жирков, ощущаем  всестороннюю поддержку и помощь. За 2014-2015 годы  Александр Николаевич непосредственно организовал многостороннюю систематическую работу по поддержке музея. В Совете заместителями председателя являются народный депутат из нашего улуса Алексей Еремеев уонна глава улуса Александр Атласов. Мы выражаем огромную  благодарность парламенту, членам Совета, рабочей группе.  Стоит отметить то, что раньше поддержка оказывалась за счет средств спонсоров, в этом году выделены средства из бюджета республики на сумму 3 млн 961 тыс. руб. на капитальный ремонт и на реконструкцию памятника М.К. Аммосова. Основная часть средств направлена на замену системы теплоснабжения, электроосвещения здания, что для нас очень важно. Также обновлены входные двери. Заново выложили плитками парадные лестницы, утеплили окна. В прошлом году на средства, привлеченные попечителями, заменили окна на последнем этаже здания, установили емкость около здания. Внутри здание оборудовали освещающими мощными фонарями на сумму 400 тыс. руб.. Кроме этого, ежегодно попечители находят средства на косметический ремонт здания.

 

- На очередном заседании Совета попечителей в Намцах  я выразил пожелание общественности улуса о переносе памятника – бюста М.К. Аммосова, изготовленного из красного гранита скульптором Петром Захаровым,  из прежнего места у вьезда  в село Хатырык и установить перед зданием музея. Совет, приняв во внимание мнение населения улуса, в рамках выделенных бюджетных средств, предусмотрел реконструкцию памятника, который на новом постаменте с облагороженной территорией будет открыт для взора 26 сентября. От имени жителей села Хатырык, Намского улуса благодарим Совет попечителей, руководство Государственного Собрания (Ил Тумэн) за неустанное внимание, за вклад в развитие музея.

 

 

Ежегодно на уроках гражданственности самое активное участие принимают народные депутаты. 26 сентября в канун Дня Государственности проводится значимое мероприятие для школьников, студентов, включая торжественную линейку, уроки, деловые игры, экскурсию в музей. В Концепции развития музея, принятой Советом попечителей, учтены предложения жителей улуса, работников культуры о том, что учреждение должно стать методическим центром для музеев Государственности республики.

 

Особо хочется подчеркнуть деятельность Ил Тумэна навстречу к 100-летию Республики по увековечении памяти выдающихся государственных деятелей Якутии. Совет попечителей нацелен на дальнейшую плодотворную реализацию планов по продвижении  творческих проектов и по совершенствованию материально-технического состояния Музея Государственности Республики имени М.К. Аммосова. 

 

В целом, парламент республики ведет целенаправленную работу по увековечению памяти выдающегося сына народа, шефствует над музеем. На сайте Ил Тумэна предоставлена возможность совершить виртуальную экскурсию в музей им. М.К.Аммосова. Как уже выше сказано, депутаты участвуют в работе Совета попечителей. Также парламент уделяет большое внимание укреплению связи с Республикой Кыргызстан, где Максим Кирович плодотворно трудился на благо этого южного края. В Бишкеке установлен памятник выдающему государственному деятелю, опубликована и презентована книга “Максим Аммосов. Кыргызский период деятельности». Ил Тумэн способствует взаимодействию двух музеев – музея Государственности Республики Кыргызстан и музея Государственности Республики Саха (Якутия). В будущем намечается организация  экспозиции, посвященной М.К.Аммосову.

 

 

 

 

 

 

Нам улууһун Хатырыгар М.К.Аммосов аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Государственноһын музейыгар күһүн ахсын балаҕан ыйын 27 күнүн көрсө республика салалтата, Ил Түмэн депутаттара устудьуоннары уонна оскуола үөрэнээччилэрин, общественноһы кытта көрсүһэр үтүө үгэстээхтэр. Үөрэх саҥа дьыла аһыллыбытынан уонна Государственность күнүгэр сөп түбэһиннэрэн, бастакы кууруска киирбит оҕолор устудьуон буолбуттарыгар манна кэлэн сүрэхтэнэллэр. Кинилэргэ анаан гражданственность уруоктара, бэсиэдэлэр,  ыытыллаллар уонна, биллэн турар, музейга экскурсия тэриллэр. Онон оҕолор музейга сылдьан, Саха Өрөспүүбүлүкэтин государственноһын историятын, Максим Аммосов уонна саха норуотун чулуу салайааччыларын олохторун, үлэлэрин кытта билсэллэр.  

 

Ити курдук, музей үлэтэ киэҥ араҥаҕа тарҕанарыгар уонна материальнай-техническэй базата бөҕөргүүрүгэр Попечительскай сэбиэт оруола улахан. 18 киһиттэн састааптаах сэбиэт үлэтин Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков салайар. Сэбиэт музей 2022 сылга диэри сайдыытын концепцията оҥоһулларыгар, үлэ ис хоһоонун байытыыга, тупсан иһиитигэр, далааһыннанарыгар төһүү буолар. Музей салгыы сайдыытын уонна өрөспүүбүлүкэ государственноһын музейдарын сүрүннүүр методическай киин быһыытынан үлэлиэхтээҕин туһунан кэпсэтиилэр уонна этиилэр олохтоохтортон, культура үлэһиттэриттэн, сэбиэт чилиэннэриттэн киирэр.

        

Музей үлэтэ аҥардас тематическай тэрээһиннэринэн эрэ муҥурдаммата чахчы. Үлэ сайынын кытта тохтообот. Оҕолорго анаан манна лааҕыр үлэлиир. Сыл устата экскурсияларга элбэх киһи сылдьар, кэмиттэн кэмигэр тематическай уруоктар, бэсиэдэлэр, дьыалабыай оонньуулар, Аммосовкай ааҕыылар ыытыллаллар. Музей библиотекатын фондата, экспонаттара байытыллар.

 

Музейга Попечительскай сэбиэт ыытар үлэтин туһунан сэбиэт бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, сэбиэт оробуочай бөлөҕүн салайар Ил Түмэн депутата Алексей Еремеев бу курдук кэпсиир:

 

- Попечительскэй сэбиэт музей материальнай-техническэй базатын көрөн-истэн, миэстэтигэр тахсан сүбэ мунньах ыытан баран, кэккэ кыһалҕа баарын быһааран, ону туоратыыга икки сылга балачча үлэни-хамнаһы ыытта. Ону таһынан музей дьиэтэ-уота тымныытын уонна эргэрбитин көрөн, попечительскай сэбиэккэ баар депутаттар көҕүлээһиннэринэн уонна бэрэссэдээтэл Александр Николаевич быһаччы өйөөһүнүнэн 2015 сылга өрөспүүбүлүкэ бюджетыгар 3 мөл. 961 тыһ. суума музейга көрүллэрин ситиспиппит. Бу суумаҕа билигин үлэ-хамнас сайыҥҥы кэмтэн бара турар,  өрөспүүбүлүкэ Государственноһын күнүгэр силигин ситиэ. Маны таһынан спонсордар -- «Саханефтегазсбыт” генеральнай директора Игорь Никитин, «Алмаасэргиэнбаан» салалтата - Александр Миронов эрдэҕиттэн, билигин Людмила Николаева, «Копиртехсервис» фирма салайааччыта Александр Никифоров сыллата көмө оҥороллор. Культура министиэристибэтэ музей бэйэтин тэрилтэтэ буоларын быһыытынан бу үлэни-хамнаһы мэлдьи сүрүннэһэр. Ааспыт сылга министиэристибэ музей территориятыгар видеокамералары туруортарбыта. Экспонаты байытыыга министиэристибэ уонна Ем.Ярославскай аатынан Кыраайы үөрэтэр музей көмөнү оҥорор.

 

Александр Кириллин,  М.К.Аммосов аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Государственноһын музейын директора:

 

- Музейбыт Попечительскай сэбиэтин Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков салайыаҕыттан, биһиги үлэбитигэр улахан өйөбүл уонна көмө баар буолла, 2014-2015 сылларга музейга киэҥ өрүттээх үлэ ыытылынна. Сэбиэккэ депутаппыт Алексей Еремеев уонна улуус баһылыга Александр Атласов бэрэссэдээтэли солбуйаллар. Онон биһиги өрөспүүбүлүкэ парламеныгар, Попечительскэй сэбиэт чилиэннэригэр, оробуочай бөлөх састаабыгар биһиги улаханнык махтанабыт. Урукку өттүгэр көмө спонсордар үптэринэн эрэ оҥоһуллар буоллаҕына, быйыл өрөспүүбүлүкэ бюджетыттан өйөбүл баар буолан, музей дьиэтин оттуллар системата, уота-күөһэ бүтүннүүтэ уларыйда, светодиоднай сырдатыы оҥоһулунна. Ону таһынан дьиэҕэ киирэр уонна иһинээҕи ааннары - 25-кэ тиийэ саҥардан биэрдибит. Киирэр кирилиэстэргэ билииткэлэри хаттаан тэлгэттибит, түннүктэри бөҕөргөттүбүт. Былырыын Попечительскай сэбиэт киллэрбит үбүнэн музей үөһээ мэндиэмэнин түннүктэрин олорчу уларырыппыппытт уонна дьиэ таһыгар емкость туруортаран итиппиппит. Итиэннэ 400 тыһ. солк. суумаҕа музей иһигэр сырдатар банаардары оҥотторбуппут. Урукку сылларга косметическай өрөмүөҥҥэ эмиэ сэбиэт көмөтүнэн харчы көрүллэрэ. Быйыл 3 мөл 961 тыһ. солк. үп капитальнай өрөмүөҥҥэ уонна Максим Аммосов пааматынньыгын реконструкциятыгар ыытылынна.

 

Государственность күнүн көрсө музейга капитальнай өрөмүөнү сэргэ Аммосов бюһун саҥардыы барда. Ол туһунан Саха сирин кыраайы үөрэтээччилэрин общественнай түмсүүтүн Намнааҕы салаатын салайааччыта, улуус бочуоттаах олохтооҕо Иннокентий Кривошапкин кэпсиир:

 

- Хатырыкка, сэлиэнньэҕэ киирэр суолга, Максим Аммосов кыһыл граниттан кутуллубут бюһа турбута.  Биллилээх скульптор Петр Захаров оҥоһуга. Урут Нам сэлиэнньэтигэр  киин болуоссакка турбута. Ону кыргыз аатырбыт скульптора Тургунбай Сыдыков Аммосовка оҥорбут улахан пааматынньыгынан солбуйбуттара. Урукку бюһу Хатырыкка музейга туруоруохха диэн буолбуттара. Ол эрээри итинник ыарахан уйуктаах оҥоһугу музей муостата уйуо суоҕа диэн быһаарбыттара. Онтон ити бюст сирэйигэр алдьаныылаах, хайдыылаах этэ, ыксаан Хатырыкка киириигэ туруоран кэбиспиттэрэ. Биһиги - улуус общественноһа, кыраайы үөрэтээччилэр өр сылларга бу бюст музей таһыгар туруохтааҕын туруорсубуппут да, биһиги санаабытын учуоттаабатахтара. Онтон Попечительскай сэбиэт бэрэссэдэтээлэ Александр Жирков буолбутугар, кини биһиги туруорсуубутун болҕомтоҕо ылан, билигин баҕа санаабыт олоххо киирдэ. Бюһу саҥардыыга 1 мөл. 400 тыһ. тахса үп өрөспүүбүлүкэ бюджетыттан көрүллэн, үлэ ыытылынна. Петр Захаров скульптурата музей иннигэр көһөрүллэн турар кыахтанна. Итиннэ хайдыбытн хаттаан оҥорууга, чиҥэтэн биэриигэ Намнааҕы педколледж преподавателэ, скульптор Николай Огоннеров салалтатынан биригээдэ үлэлээтэ, постаменын хаттаан оҥордулар.

 

Балаҕан ыйын 26 күнүгэр Максим Аммосов аатынан Государственность музейа капитальнай өрөмүөн кэнниттэн ыалдьыттарга аанын тэлэччи арыйыа. Итиэннэ саҥардыллыбыт бюст аһыллыа, ол тулатыгар ыалдьыттар мас олордуохтара. Онон нэһилиэк олохтоохторо, улуус общественноһа бу үтүө хамсааһыннар барбыттарыгар Попечительскай сэбиэккэ махталларын биллэрэллэр уонна бу курдук сибээс бөҕөргүүрүгэр интэриэстээхтэр. Музейга СӨ Конституционнай суута, Национальнай архыып саҥа экспозициялары туруоруохтара.

 

Уопсайынан эттэххэ, өрөспүүбүлүкэ парламена Максим Аммосов аатын үйэтиитигэ үлэни сүрүннүүр, музейы кытта шефтэһэр. Ил Түмэн сайтыгар Хатырык музейыгар  виртуальнай экскурсия оҥоһуллар. Ити этиллибитин курдук, Попечительскай сэбиэт үлэтигэр депутаттар көмөлөһөр. Аны Аммосов үлэлээбит Кыргызстан Өрөспүүбүлүкэтин кытары сибээһи бөҕөргөтүүгэ Ил Түмэн утумнаах үлэни ыытар. Кэлиҥҥи холобурдартан, Бишкеккэ Аммосов пааматынньыга турбута, «М.К.Аммосов. Кыргызский период деятельности» кинигэ бэчээттэнэнэн тахсыбыта. Кыргызстан Государственноһын музейын уонна М.К.Аммосов аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Государственноһын музейын икки ардыгар сибээһи олохтооһуҥҥа, Бишкеккэ баар музейга Аммосовка аналлаах экспозицияны туруорууга үлэ барар. 

 

Ити курдук, өрөспүүбүлүкэ парламена - Ил Түмэн Саха сирин государственноһын сайыннарыыга сүҥкэн кылааттарын киллэрбит биллиилээх дьоммут ааттарын үйэтитиигэ уонна государственноспыт бөҕөргүүрүгэр былааннах үлэни ыытар.