Дьокуускайдааҕы 82 №-дээх «Мичээр» уһуйаан сахалыы тылынан оҕолору 9 бөлөххө арааран иитэр-үөрэтэр. Мустубут ыалдьыттары «Көмүс дорҕооннор» фольклорнай ансамбль оҕолоро чобуо чабырҕахтарынан чуопчаара көрүстүлэр.

 

Тэрээһини уһуйаан сэбиэдиссэйэ Юлия Трофимова аста. Кини: «Олоҥхону кыра оҕо саастан үөрэттэххэ, билиһиннэрдэххэ үйэлэргэ сүтүө симэлийиэ суоҕа. Оҕо истэн, көрөн эрэ буолбакка, тутан-хабан, оонньоон көрдөҕүнэ үчүгэйдик ылынар уонна сайдар. Оттон куукула педагогика этэринэн уонна кэтээн көрүүнэн, оҕо сайдыытыгар биир саамай сүрүн миэстэни ылар. Бу олоҥхо геройдарын куукулалара олоҥхону үйэтитэргэ олук буолуохтара», - диэн эттэ.

 

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлин секретариатын салайааччыта Ньургуйаана Илларионова: «Биһиги 6 сыл устата иитиэхтээн таһаарбыт бырайыакпыт түмүгүн – сахалыы куукулалары күн бүгүн кырачааннарбыт оонньуу олороллорун көрөр олус долгутуулаах. Үөрэх министерствота, "Чороон XXI үйэ" тэрилтэ буолан өйбүтүн-санаабытын холбоон бастакы сахалыы куукулалары оҥорторон тарҕаттыбыт. Иитээччилэр куукулалар табыллыбыттар, оҕолорбут үөрэ-көтө оонньууллар диэн бэлиэтээн этэллэриттэн, биһиги сөптөөх хайысханан үлэлии сылдьарбытыттан үөрэбит», - диэн санаатын үллэһиннэ.

 

Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин уонна наукатын министиэристибэтин үлэһитэ Туйаара Абрамова бырайыакка үлэлэспит дьоҥҥо махтанна. «Бу бырайыак 2010 сыллаахха саҕаламмыта. Олоҥхо иитэр-үөрэтэр ньыматын үөрэх эйгэтигэр туттууга аналлаах научнай-практическай семинар буолбута. Онно иитээччилэр сахалыы сирэйдээх-харахтаах, таҥастаах оонньуурдар тиийбэттэрин бэлиэтээн эппиттэрэ. Ити этиини ылынан Олоҥхо иккис уон сылын тэрийэн ыытар Национальнай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков «Олоҥхо эйгэтэ - оҕо оонньууругар» бырайыак саҕаланыытын төрүттээбитэ. 2011 сыллаахха олоҥхо матыыптарынан оҥоһуллубут куукула уонна театр таҥаһа диэн күрэх ыытыллыбыта. Барыта 67 норуот маастара кыттыыны ылбыта. Онтон 2012 сыллаахха фестиваль ыыппыппыт, кыттааччылар олоҥхо геройдарын таҥаһын тигэн көрдөрбүттэрэ. Ити курдук, бу бырайыак дьон интэриэһин олус тардар эбит диэн бэлиэтээбиппит. Бу бырайыак 400-тэн тахса уһуйааҥҥа ыытылла турар. Ааспыт 2016 сыллаахха олоҥхо геройдарынан набору сакаастаан оҥорторбуппут. Бүгүҥҥэ күҥҥэ биэс араас куукулалаахпыт. Салгыы үп-харчы көрүлүннэҕинэ атын персонажтары сакаастаан оҥорторуохпут», - диэн иһитиннэрдэ.  

 

Өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо ассоциациятын салайааччыта Февронья Шишигина оҕолор сирэйдэрин-харахтарын көрөн, кырдьык даҕаны, бу уһуйааҥҥа сахалыы эйгэ баар эбит диэн этиитин саҕалаата. «Сахалыы эйгэни кэҥэтиигэ үлэлиэҕиҥ, оонньуурбут элбиэхтээх. Семинардары ыытыаҕыҥ. Бу куукула сүрэхтэниитин уһуйааннарга, улуустарга тэрийиэҕиҥ. Куукулаларбытын хайдах гынан элбэтэбит? Бу куукулалар тула анал конференция ыытыллара буоллар», - диэн эттэ.

 

Иитээччи Антонина Сизых «Мичээр» уһуйаан олоҥхо олугун уурууга үлэтин уопутуттан сырдатта. «Оҕо сайда улаатарыгар ордук суолталаах кэмэ оскуолаҕа киириэн иннинээҕи сааһа буолар. Онон дьиэ кэргэн, төрөппүттэр, иитээччилэр, норуот педагогикатыгар тирэҕирэн, билиҥҥи сайдыылаах кэм бары кыаҕын аттаран, табыгастаах суолу-ииһи, ньыманы таба туһанан үгүс үлэни ыыталлар. Биһиги уһуйааммытыгар оҕо сахалыы кутун-сүрүн сөргүтэн, төрөөбүт норуотун баай тылын-өһүн сүрэҕэр-быарыгар иҥэрэн, умсугутан сахалыы сиэрдээх киһини иитэн таһаарарга олоҥхо сүрүн олук буолар. «Алгыстаах алаһа» концепцияҕа олоҕуран, биһиги уһуйааҥҥа үлэбитин олоҥхо эйгэтин тэрийииттэн саҕалаабыппыт. Саха норуотун философиятыгар олоҕуран тэрилтэбит ис-тас бараанын сахалыы киэргэппиппит. Иитэр-сайыннарар үлэбит сүнньүнэн «Алгыстаах алаһа» программа чэрчитинэн, саха халандаарын быһыытынан ыытыллар. Онуоха олонхону кытта билиһиннэрии ыйдарынан киирэн биэрэр. Иитээччилэр бу темалары оҕо сааһын учуоттаан, дьарык бары көрүҥэр киллэрэн, күннэтэ сылдьар эйгэтигэр олонхону билиһиннэрэллэр», - диэн кэпсээтэ.  

 

Сүрэхтэниигэ кэлбит ыалдьыттар оҕону сахалыы иитии тула санаа атастастылар. Бу наборга олоҥхоттон өссө элбэх геройдааҕа, эбэтэр уларыттар таҥаһа элбэҕэ эбитэ буоллар, оҕолор олоҥхону өйдүүллэригэр табыгастаах буолуо этэ диэн баҕа санааларын эттилэр.

 

«Олоҥхо эйгэтэ - оҕо оонньууругар» бырайыагынан олоҥхо геройдарынан оҥоһуллубут оонньуур куукулалары оҕолор олус бэркэ ылыммыттар. Биһиги кырачааннары кытары кэпсэтиибитигэр биир кыысчаан: «Дьиэбэр маннык куукулалардааҕым буоллар, наһаа үчүгэй буолуо этэ. Ыллыы-ыллыы оонньуом этэ», - диэн долгутта.