Дорогие якутяне!
От имени Государственного Собрания (Ил Тумэн) Республики Саха (Якутия) и Национального организационного комитета по подготовке и проведению второго Десятилетия Олонхо поздравляю вас с Днём Олонхо!
Олонхо – это богатство народа, которое является неотъемлемой частью нашей многовековой духовной культуры. Это эпическое наследие, вобравшее в себя созидательную и жизнеутверждающую философию народа, мы должны сохранить для будущих поколений в первозданном величии.
Придавая исключительное значение якутскому героическому эпосу как уникальному памятнику мировой культуры, ЮНЕСКО в 2005 году провозгласило Олонхо шедевром устного нематериального наследия человечества. Сегодня в рамках второго Десятилетия Олонхо продолжается работа по изучению, популяризации эпического памятника, в том числе перевод произведений на языки народов мира. Реализуются закон о сохранении культурного наследия, подпрограмма по поддержке Олонхо, совершенствуется регламент проведения Ысыаха Олонхо.
Знаменательным событием этого года стал Второй международный эпический форум «Эпосы народов мира на земле Олонхо» с участием генерального директора ЮНЕСКО госпожи Ирины Боковой, ученых, ведущих мировых эпосоведов, сказителей и исполнителей эпического наследия из зарубежных стран и регионов Российской Федерации.
Традиционный Ысыах Олонхо в этом году прошел в Вилюйском улусе, на родине известных олонхосутов Семена Каратаева-Ырыа Дыгыйар, Василия Каратаева, Семена Иванова, основоположника профессионального музыкального искусства в Якутии композитора Марка Жиркова.
В следующем году ХII Ысыах Олонхо состоится на алданской земле. Проведение национального праздника совпадает с памятными датами: 95-летием со дня основания г. Алдан и 50-летием подписания соглашения о сотрудничестве Мегино-Кангаласского и Алданского районов. Участие гостей из субъектов Дальневосточного федерального уровня позволяет говорить о том, что Ысыах Олонхо выходит на общероссийский уровень, символизируя дружбу народов нашей многонациональной республики.
Приоритетным направлением работы по сохранению эпического наследия является приобщение наших детей, молодежи к Олонхо. Преподавание олонхо в детских садах и школах, проведение фестивалей «Мин Олонхо дойдутун оҕотобун» и «Уруйдан, Улуу Олонхо» способствуют передаче устной сказительской традиции и духовных ценностей юному поколению якутян.
Ассоциация Олонхо, объединяя общественность, исследователей, знатоков, любителей эпоса по всей республике, приобщает все больше якутян к духовным ценностям сказительской традиции. От имени Национального комитета выражаю благодарность всем энтузиастам за ваш огромный сподвижнический труд. Кропотливая работа по сохранению и приумножению культурного наследия народа продолжается, обогащается ее содержание.
Дорогие якутяне, желаю всем вам интересных встреч и открытий в удивительном мире якутского героического эпоса – Олонхо!
Председатель Государственного Собрания (Ил Тумэн) Республики Саха (Якутия), председатель Национального организационного комитета по подготовке и проведению второго Десятилетия Олонхо Александр Жирков
Ытыктабыллаах Саха сирин олохтоохторо!
Эһигини Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин уонна Олоҥхо иккис Уон сылын тэрийэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай кэмитиэтин аатыттан Олоҥхо күнүнэн эҕэрдэлиибин!
Аан дойду омуктарыгар барыларыгар эпическай айымньы баар буолбатах. Үгүс омукка итинник айымньы төрдүттэн суох этэ, эбэтэр кыайан ситэ сайдыбакка хаалбыта. Сорох омук ол-бу төрүөтүнэн эпическай эбэтэр итиниэхэ майгынныыр айымньылааҕын сүтэрбитэ биллэр. Онон бэйэтин эпическай айымньытын билиҥҥи кэмҥэ диэри илдьэ кэлбит омук соччо элбэҕэ суох. Онтон бүтүн аан дойду билинэр бөдөҥ, сиппит-хоппут эпическай айымньыны чөл илдьэ хаалбыт омук оннооҕор аҕыйах. Сахалар биһиги өбүгэлэрбит олохтообут сүдү эпическай айымньылара билигин аан дойду ордук бөдөҥ эпическай айымньыларын ахсааныгар киирдэ.
ЮНЕСКО киһи-аймах айбыт бастыҥ уус-уран айымньыларын ахсааныгар олоҥхону киллэриитэ биһиги олоҥхобут суолтатын эрэ буолбакка, кинини сатаан харыстаан илдьэ сылдьыбатахха сүтэр-умнуллар кутталлааҕын кэрэһилиир. 2005 сыл сэтинньи 25 күнүгэр олоҥхону ЮНЕСКО билиниэҕиттэн ыла Саха сиригэр олоҥхону харыстааһыҥҥа, үөрэтиигэ ордук улахан болҕомто ууруллар буолла. Уон сыл иһигэр М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университекка Олоҥхо института тэриллиннэ, Саха театрыттан үөскээн тахсыбыт Олоҥхо театра баар буолла. Олоҥхо аныгы технология көмөтүнэн үйэтитиллэр кыахтанан эрэр.
Олоҥхону уһуйааҥҥа, оскуолаҕа үөрэтэллэр, сыллата «Мин Олоҥхо дойдутун оҕотобун» уонна «Уруйдан, Улуу Олоҥхо» о.д.а. тэрээһиннэр ыытыллаллар. Улуустарга Олоҥхо дьиэлэрэ дьону-сэргэни түмэллэр, Олоҥхо күннэрэ, научнай-практическай конференциялар, араас таһымнаах күрэхтэр ыытыллаллар.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын уурааҕынан 2009 сыллаахха Олоҥхо ыһыаҕын тэрийэн ыытыы анал бэрээдэгэ – регламена бигэргэтиллибитэ. 2006 сыллаахха Сунтаар улууһугар бастакы Олоҥхо ыһыаҕа тэриллибитэ. Онтон ыла Саха сирин уон улууһугар Олоҥхо ыһыаҕа буолла. Быйылгы ыһыах ытык Дьааҥы сиригэр үрдүк таһымнаахтык ааста. 2017 сылга Олоҥхо ыһыаҕа сахалартан идэтийбит бастакы композитор, «Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхонон саха бастакы оператын айбыт Марк Жирков, биллиилээх олоҥхоһуттар Семен Каратаев-Ырыа Дыгыйар, Василий Каратаев, Семен Иванов уо.д.а төрөөбүт-үөскээбит түөлбэлэригэр Бүлүүгэ буолуоҕа.
Былырыын, ахсынньыга, Куньцуй опера Театра кытай дьонугар-сэргэтигэр «Туйаарыма Куо» олоҥхону туруорбута, оттон Олоҥхо тыйаатыра саха көрөөччүлэригэр кытай фольклорнай айымньытын көрдөрбүтэ. 2016 сылга «Аан дойду норуоттарын эпостара» кинигэ сериятыгар алтай омук эпоһа «Маадай Хара» тахсан эрэр. «Саха боотурдара» серияҕа 19-с кинигэ бэчээккэ бэлэмнэннэ. Олоҥхо энциклопедиятын оҥорууга үлэ саҕаланна.
Норуоппут өлбөт үйэлээх сүдү айымньыта биһигини бэйэбитин, омук быһыытынан уратыбытын, духуобунай баайбытын, тылбытын-өспүтүн, култуурабытын харыстыыр. Олоҥхону сэргээһин, харыстааһын ыччакка олоҥхо тыынын иҥэрэргэ дьулуһуу норуот, омук сайдыытын мэһэйдээбэт, күлүктээбэт, төттөрүтүн, киһи сайдыылаах, тирэхтээх буоларыгар көмөлөһөр эрэ аналлаах. Билиҥҥи көлүөнэ дьон өбүгэлэрбит кэс тылларын энчирэппэт, кэлэр көлүөнэлэргэ чөл тириэрдэр соруктаах.
Үтүө үгэстэрин умнубат омук олоххо бигэ тирэхтээх, инникигэ эрэллээх. Сахабыт сирэ сайда, силигилии турдун, дьоммут-сэргэбит дьоллоох-тускулаах буоллун!
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ, Олоҥхо Уон сылын бэлэмнээн ыытар Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай тэрийэр кэмитиэтин Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков
Опубликовано: 25 ноября, 2016 - 10:56
Заметили ошибку в тексте? Выделите ее и нажмите Ctrl+Enter, чтобы сообщить об этом администратору.
Спасибо!
Спасибо!