Вы находитесь на старой версии сайта. Пройдите на актуальную версию по ссылке iltumen.ru

Сунтаар Бордоҥор ийэлэри чиэстээтилэр | Государственное Собрание (Ил Тумэн) Республики Саха (Якутия)
5 мая 2024 года, 06:51 (UTC+9:00) t в Якутске: 7 (09:00)

Сунтаар Бордоҥор ийэлэри чиэстээтилэр

Алтынньы 26 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков уонна Ил Түмэн хонтуруоллуур кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Уаров Сунтаар улууһугар кэлээттэрин кытары, улуус, нэһилиэк салайааччылара «Олоҥхо» дьиэтигэр аҕаллылар. Мария Тараярова ыалдьыттары үөрэ-көтө көрсөн, сахалыы сиэри тутуһан, күлүбүрэччи умайа турар көмүлүөк оһох иннигэр арчылыыр, алгыыр. Итии үүттээх чэйинэн, күөрчэхтээх алаадьынан күндүлээн баран, «Олоҥхо» дьиэтин кэритэ сылдьан көрдөрөр, үлэтин-хамнаһын билиһиннэрэр.
 
Ил Түмэн дьокутаатынан 5 ыҥырыыга субуруччу талыллыбыт Александр Уаров төрөөбүт төрүт дойдутугар Бордоҥҥо айанныыллар. «Бордоҥ нэһилиэгэ» бэлиэ, сахалыы балаҕан иһигэр эмиэ ыалдьыттары көрсүһүү үөрүүлээх түгэнэ тэриллэр.  
 
Сардаҥа бөһүөлэгэр тиийээт, ыалдьыттарбыт Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэрии кыттыылаахтарыгар, кинилэр ааттарын үйэтитиигэ оҥоһуллубут  пааматынньыкка венок уураллар. Билиҥҥи дьоллоох олохпут туһугар тыыннарын толук биэрбит аҕа саастаах дьоммутун кэриэстээн, төбөлөрүн төҥкөтөн, чуумпуран ыллылар.
 
Бордоҥ нэһилиэгэр үөрүүлээх күн – саҥа почта дьиэтэ үлэҕэ киирэр. Бу тэрээһиҥҥэ эмиэ өбүгэлэрбит үгэстэрин тутуһан, сахалыы сиэри-туому ытык кырдьаҕастара, 85 хаарыгар сылдьар И.А.Красков толорор. Күндү ыалдьыттарбыт, улууспут, нэһилиэк баһылыктара, олохтоох уонна улуус почтатын салайааччылара дьиэ иннигэр тардыллыбыт кыһыл лиэнтэни быһа кырыйаллар. Нэһилиэк баһылыга Наталья Егорова өр сыл иитиэхтии, былаанныы сылдьыбыт баҕа санаатын толорон, элбэхтик туруорсан, нэһилиэнньэҕэ олус наадалаах почта дьиэтин үлэҕэ киллэттэрбит. Бэдэрээтчигинэн элбэх тутууну ыыппыт Ю.В.Егоров тутууга сыһыаннаах уолаттары сүүмэрдээн, бэрт хаачыстыбалаахтык туппут. Саҥа дьиэҕэ саҥа миэбэли бэлэхтээбиттэрэ сотору кэминэн кэлиэхтээх диэтилэр. Бордоҥ нэһилиэгин дьокутааттара сессияҕа дьүүллэһэн, почтаҕа дьокутаат Александр Уаров ийэтэ Евдокия Егоровна Николаева аатын иҥэрбиттэр.
 
«Айыллаан» култуура дьиэтигэр бэрт элбэх киһи мустубут. Бүгүн үс бүк үөрүүлээх тэрээһин – ийэлэри чиэстээһин, почта саҥа дьиэтин арыйыы, дьокутаат А.С.Уаров ийэтэ Е.Е.Николаева туһунан «Эбээ Дуунньа сылаас мичээрэ» диэн субу бэчээттэнэн кэлбит кинигэни сүрэхтээһин.
 
Бордоҥ култууратын дьиэтин салайааччылара, өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр ырыаһыттар Мария уонна Василий Спиридоновтар бүгүҥҥү тэрээһиҥҥэ бэрт эрдэттэн үчүгэйдик бэлэмнэммиттэр. Нэһилиэк талааннаах ырыаһыттара, үҥкүүһүттэрэ дьон-сэргэ настырыанньатын көтөхтүлэр. Мустубут дьон «Хотугу сулус» өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкурус гран-при, Мииринэй куоракка «Радужное сияние» куонкурус лауреата, Соҕуруу Кореяҕа ыытыллыбыт үҥкүү бэстибээлигэр ситиһиилээхтик кыттыбыт  «Тэтим» үҥкүү ансаамбылын оҕолоро толорууларын кэрэхсии көрдүлэр. Ыҥырыылаах күндү ыалдьыттарбытын сыанаҕа тахсалларыгар көрдөстүлэр: Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин бэрэссэдээтэлэ, Сунтаар улууһун бочуоттаах гражданина Александр Жиркову, биир дойдулаахпыт, Ил Түмэн хонтуруоллуур кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ, Сунтаар улууһун бочуоттаах гражданина Александр Уаровы, СӨ култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирэ, Сунтаар улууһун бочуоттаах гражданина Владимир Тихоновы, Сунтаар улууһун аҕа баһылыга Анатолий Григорьевы, Сунтаар улууһун дьокутааттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Михаил Максимовы.     
 
Үөрүүлээх биэчэр бастакы түһүмэҕэр Ийэ күнүгэр аналлаах декаданы  түмүктээн, 5 дьоруой ийэни чиэстээһин тэрилиннэ. Сыанаҕа күн күбэй ийэлэр: 14 оҕолоох М.С.Герасимова, 14 оҕолоох Г.Е.Петрова, 10 оҕолоох М.П.Петрова, 10 оҕолоох С.А.Гуринова, 9 оҕолоох Д.П.Николаева тахсаллар. Дьоруой ийэлэри эҕэрдэлээн тыл эттилэр, бэйэлэрин бэлэхтэрин, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Махтал суруктарын туттардылар: Наталья Егорова, Александр Жирков, Александр Уаров, Владимир Тихонов, Анатолий Григорьев, Михаил Максимов, Эдуард Филиппов, Агния Докторова, Галина Лукина о.д.а.
 
Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков ис сүрэҕиттэн этиитин саалаҕа мустубут дьон чуумпуран олорон иһиттилэр:
 
--  Бастатан туран, күн-күбэй ийэлэри, эйэҕэс эбээлэри Ил Түмэн уонна тус бэйэм ааппыттан итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин. Сунтаар улууһун дьонун-сэргэтин кытта эмиэ көрсүспүппүттэн астынан турабын. Александр Сергеевич ийэтин олус таптыыр буолан, кинигэ оҥорон кэнэҕэски көлүөнэҕэ үйэтиппитэ олус хайҕаллаах. Евдокия Егоровна чэйин элбэхтик испит киһибин. Олох бэҕэһээ курдук өйдүүбүн: аан бастаан сылдьарбар минньигэс  бэрэскилэри буһарбытын. Ыалдьыттыы тиийэрбин иһиттэр эрэ, мэлдьи бэрэскилээх көрсөөччү. Эһиэхэ барыгытыгар истиҥ-иһирэх көрсүһүүгүт иһин улаханнык махтанабын. Инники үлэҕитигэр ситиһиилэри, дьиэҕитигэр-уоккутугар этэҥҥэ буолууну баҕарабын.   
 
Бу түһүмэх түмүктүүр чааһыгар олохтоохтор саалаҕа мустубут бар дьоннорун, ытык мааны ыалдьыттарын кырылыы көөнньүбүт кымыһынан, арыыга буспут амтаннаах алаадьыннан айах тутан күндүлээтилэр.
 
Иккис түһүмэххэ Ил Түмэн дьокутаата Александр Уаров ийэтэ Евдокия Николаева аатынан почта саҥа дьиэтин аһыллыыта уонна «Эбээ Дуунньа сылаас таптала» кинигэни сүрэхтээһин буолла. Бу күн биир дьоруойунан өр сылларга почтаҕа үлэлээбит, билигин начаалынньык Л.Т.Омукова буолла. «Арассыыйа почтата» Сунтаардааҕы отделениетын начаалынньыга, биир дойдулааҕа А.Д.Докторова, Бордоҥтон улуус мунньаҕар дьокутаат Г.А.Лукина уонна тэрилтэлэр салайааччылара эҕэрдэ эттилэр, инники үлэтигэр ситиһиини баҕардылар.
 
Бордоҥнор биир киэн туттар киһилэрэ Александр Уаров тапталлаах ийэтэ, үгүс сиэн эйэҕэс эбэтэ, биир дойдулаахтарыгар «Эбээ Дуунньа» дэппит үтүө киһи туһунан «Эбээ Дуунньа сылаас таптала» диэн сүрдээх истиҥ ааттаах кинигэ сүрэхтэниитэ буолла. Саҥа кинигэ ис тутулун кылгастык бибилэтиэкэр Надежда Петрова билиһиннэрэр. Бордоҥ нэһилиэгин баһылыга Н.М.Егорова Евдокия Егоровналааҕы кытта өр кэмҥэ ыаллыы олорон элбэхтик алтыспыт буолан, кинигэ ис хоһоонугар тохтоон, араас түгэннэри ахтан ааста. Бордоҥнооҕу сибээс отделениета 1963 сыллаахха аһыллыбыт, начаалынньыктарынан А.И.Семенова, Е.Е.Николаева, А.А.Саввинова, М.И.Иванова, Р.Е.Семенова, Н.А.Краскова, С.И.Григорьева араас кэмнэргэ үлэлээбиттэр. Билигин 2003 сылтан начаалынньыгынан Л.Т.Омукова үлэлиир. Сурутууну бэрийэр уонна бэчээккэ тарҕатар О.В.Моякунова.
 
Биир дойдулаахпыт Александр Уаров биэчэри түмүктүүрүгэр дьонугар-сэргэтигэр маннык истиҥ тыллары анаата:
 
   – Олус кэрэ, киһини долгутар киэһэ буолла. Бу тэрээһини тэрийбит, кыттыбыт дьоҥҥо Уаровтар дьиэ кэргэннэрин уонна тус бэйэм ааппыттан улахан махталбын тириэрдэбин. Ийэм туһунан кинигэ күн сирин көрөрүгэр көмөлөспүт улууспут баһылыга Анатолий Васильевич Григорьевка, Сунтаар нэһилиэгин дьаһалтатын эдэр баһылыга Эдуард Егорович Филипповка, Үөһээ Бүлүү улууһун баһылыга Владимир Семенович Поскачиҥҥа махталым улахан. Итини сэргэ күндү ийэм аатын саҥа аһыллыбыт почтаҕа иҥэрбиккитигэр дойдум дьонугар эмиэ итии-истиҥ махталбын тиэрдэбин. Сардаҥа бөһүөлэгэр кэнэҕэскитин даҕаны оҕолор чугдаарар саҥалара элбии турарыгар баҕарабын. Дьоллоох-саргылаах буолуҥ.
 
Дьоро киэһэттэн сүргэлэрэ көтөҕүллүбүт олохтоохтор күндү ыалдьыттары кытта, кэлин даҕаны өйдүү-саныы сылдьарга, бу түгэни үйэтитэргэ хаартыскаҕа түстүлэр. Өтөрүнэн сүрэхтэн сүппэт дьоро киэһэни бордоҥнор биир талааннаах уоллара: ырыа тылын суруйааччы, нэһилиэк устуоруйатын үйэтитээччи, «Сардаҥа» ырыа ааптара Алквиад Алексеев барытын видеоҕа уһулла, хаартыскаҕа түһэрдэ.
                  
                                              
Иван Чагдинскай,
Ил Түмэн дьокутаата А.С.Уаров көмөлөһөөччүтэ.
                                 
Опубликовано: 27 октября, 2016 - 19:51
Заметили ошибку в тексте? Выделите ее и нажмите Ctrl+Enter, чтобы сообщить об этом администратору.
Спасибо!
^ Наверх ^
X
Ошибка в тексте:
Сообщить об ошибке администратору? Ваш браузер останется на той же странице