Василий Местников ыыппыт сүбэ мунньаҕар Үөһээ Халыма улууһун дьаһалтатын тыа хаһаайыстыбатыгар управлениетын начальнига Мария Федорова, СӨ Геологияҕа Судаарыстыбаннай кэмитиэтин председателин солбуйааччы, Үөһээ Халыма улууһун Арыылаах нэһилиэгин куратора Николай Кириллин, республика тыа хаһаайыстыбатыгар уонна аска-үөлгэ министерствотын үпкэ департаменын салайааччыта Конон Баишев, Үп министерствотыттан бюджет үбүн хонтуруоллааһыҥҥа отдел салайааччыта Василий Халтанов, бюджеты уонна үбү хонтуруоллааһыҥҥа департамент салайааччыта Варвара Иванова, бюджеттар икки ардыларынааҕы сыһыаннаһыыларга департамент салайааччыта Наталия Куприянова кытыннылар.  

 

Сүбэ мунньахха чопчу Үөһээ Халыма улууһун Арыылаах нэһилиэгэр 2012-2013 с.с. ынах төбөтүгэр бэриллибит субсидия үбүн тус сыалынан туһаныыны бэрэбиэркэлээһин түмүктэрин туһунан боппуруос көрүлүннэ. Улуус дьаһалтатын тыа хаһаайыстыбатыгар управлениетын начальнига Мария Федорова иһитиннэрбитинэн, 2012 сыллаахха тохсунньу 1 күнүнээҕи дааннайынан “Быйаҥ” тыа хаһаайыстыбатын сүөһү иитэр кээпэрэтиибигэр (ЖСПК) Арыылаах уонна Верхнеколымскай диэн икки нэһилиэк ынаҕын ахсаанын уопсай статистиката көрдөрүллүбүт. Ол гынан баран арыылаахтар хотон туттараарылар бастакы кварталга “Сайдыы” диэн тыа хаһаайыстыбатын сүөһү иитэр саҥа кээпэрэтиибин тэринэннэр, туспа арахсыбыттарын түмүгэр, кэнники статистика дааннайа ол “Сайдыы” ЖСПК ынаҕын ахсаанынан көстүбүт. Онон бэрэбиэркэ кэмигэр тохсунньу 1 күнүнээҕи уонна ити сыл 1 кварталынааҕы көрдөрүүлэргэ араастаһыы тахсыбыта сыыһанан ааҕыллыбыт. Ити көрдөрүү араастаһыытыгар бэриллибит субсидия харчыта төннөрүллүөх тустаах диэн Үп министерствотыттан кэлбит ирдэбил сурук сүөһүлээх дьон ортотугар долгуйууну таһаарбыт.

 

“Биһиэхэ улуус баһылыга салайааччылаах тыа хаһаайыстыбатын производствотын өйөөһүҥҥэ биэдэмистибэлэр икки ардыларынааҕы анал хамыыһыйа үлэлиир. Дьоннор ынахтарын төбөтүгэр харчы ылаары, бэйэлэрин нэһилиэктэригэр хотон туттаарылар сүөһүлэрин сорҕотун аҥаардаан, атын тэрилтэни тэриммиттэрэ, хаһаайыстыбаларын көрүҥүн уларытан тураннар. Статистиканан сүөһүлэрэ баар, төбөлөрүн ахсаана кыччаабатах диэммит биһиги кинилэр итинник тэриниилэригэр төбөҕө көрүллэр харчыларын биэрэргэ быһаарбыппыт, ол сыыһа эбит. Ити уларытан тэриниилэрэ 2014 сыл саҕаланыытыгар барбыта. Бүгүҥҥү күҥҥэ ити икки тэрилтэлэр балансалара балачча туруктаах, үлэлии-хамсыы олороллор. Нэһилиэнньэ долгуйар төрүөтэ диэн -- ынахпыт ахсаанын аҕыйаппатахпыт үрдүнэн, ынах төбөтүгэр биэрбит субсидияларын харчытын төттөрү тутан ылаары гыналлар диэн. Субсидияны биэриини сыыһа оҥорбут буоллахтарына, Үп министерствота, улуус дьаһалтата эбэтэр дьаһалта тыа хаһаайыстыбатыгар управлениета бэйэлэрэ төлөөтүннэр диэн этэллэр”, -- диэн быһаарда Мария Федорова. Кини “Быйаҥ” кээпэрэтиип төбө араастаһыытыгар ылбыт субсидиятын төннөрүүгэ график оҥостубутун, оттон арыылаахтар буруйдаах дьон төлөөтүннэр диэн батынан олороллорун бэлиэтээтэ.

 

Тыа хаһаайыстыбатын министерствотын бэрэстэбиитэллэрэ этэллэринэн, министерство таһаарбыт уурааҕын быһыытынан улуус дьаһалтатын тыа хаһаайыстыбатыгар управлениета, анал хамыыһыйа министерство оҥорбут бэрээдэгинэн субсидияны ылааччылар докумуоннарын тутуохтаах, статистикатын көрдөрүүтэ сөп түбэспэт хаһаайыстыбаҕа биэриэ суохтаах. Николай Кириллин арыылаахтар бу түгэҥҥэ улуус дьаһалтата субсидияны биэриини ыыппытын быһыытынан, дьаһалтаны кытта сууттаһыан сөбүн, суут быһаарыыта бүтэһиктээх буолуоҕун туһунан санаатын эттэ.

 

Дьүүллэһиилэр, быһаарсыылар уонна кэпсэтиилэр түмүктэригэр Василий Местников Үөһээ Халыма улууһун бу кээпэрэтииптэригэр үөскээбит быһыыга-майгыга норуот депутатын аатыттан олохтоохтор интэриэстэрин көмүскүүр туруорсуу суругу өрөспүүбүлүкэ үөһэ ааттаммыт министерстволарын ааттарыгар ыытарга быһаарыы ылыммытын мунньах кыттыылаахтара өйөөтүлэр. “Маннык балаһыанньа үөскээбитигэр кими да буруйдаабаппын. Хоту сиргэ туох барыта хойутаан тиийэр, онон кэмигэр тэриллэ охсубакка, барыттан бары хаалан, хойутаан иһэллэр. Баар балаһыанньаны тутуспакка, сыыһа тахсыбыт. Ханна даҕаны дьон үлэлии-хамсыы, үп-харчы киллэринэ сатыыр, сүөһү ахсаана оннунан баарын быһыытынан, бу дьону хайдах эрэ өйүүр кыах баар дуо диэн бэйэм өттүбүттэн  олохтоохтор интэриэстэрин көмүскүүр туруорсуу суругу үп уонна тыа хаһаайыстыбатын министрдэрин ааттарыгар ыытыам”, -- диэн сүбэ мунньаҕы түмүктээтэ.