Тэрийээччилэр аныгылыы хабааннаах экспозицияны туруорбуттар. Күн эргииринэн сааланы төгүрүччү бардахха, аан бастаан театр төрүттэммитин туһунан иһитиннэриини ааҕан, истиэнэҕэ көстөр сүктэр кыыска аналлаах сиэр-туом оҥоһуллуутун туһунан киинэни сэргээн, билиҥҥи үйэҕэ Олоҥхо театра эрдэттэн үллэстэххэ ыал буолар дьоҥҥо төрүт үгэскэ олоҕуран анал туом ыыталларын истэн, Саха театра 1980-с сыллардаахха туруорбут «Улуу Кудаҥса» испиктээкилигэр кэтиллибит үрүҥ көмүс илин кэбиһэри, Олоҥхо театра «Таптал талыыта» испиктээкилигэр көстөр үрүҥ көмүс ыҥыыры, «Дьырыбына Дьырылыатта» олоҥхоҕо туттуллар кымньыыны көрөн иккис түһүмэххэ кэлэбит.

 

Манна кэнники кэмҥэ тэрээһиннэргэ киэҥник тарҕаммыт хаартыскаҕа түһэр сир оҥорбуттарын бэлиэтиибит. Маҥан былаатынан сабыллыбыт төгүрүк остуолга Алампа Дуунньатынаан түспүт хаартыскалара турар. Өйдөөн көрдөххө, Дуунньа хатыҥтан оҥоһуллубут ыскамыайкаҕа олорор. Быыстапканы тэрийээччилэр оруобуна ити ыскамыайканы үтүгүннэрэн ааспыт кэм тыынын тилиннэрбиттэр. Истиэнэҕэ Василий Никифоров–Күлүмнүүргэ анаммыт киинэ көстө турара, бу түһүмэх XX үйэҕэ театр төрүттэниитигэр анаммытын туоһулуур.

 

Үһүс түһүмэх эмиэ дириҥ силистээх. 1936 сыллаахха бастакы саха студията Москваттан үөрэхтэрин бүтэрэн кэлэллэригэр, знамя илдьэ кэлбиттэрин ахтыылартан, хаартыскалартан билэбит. Ити знамя биир сүрүн экспонат быһыытынан көстөр. Театрга 1934 сыллаахтан баар, испиктээкиллэргэ өрүү туһаныллар улахан граммофон ааспыт үйэ кэрэһитэ буолан турар. Истиэнэҕэ Николай Сантаев «Занавес не закрывается» диэн саха бастакы музыкальнай-драматическай театрын айар үлэтин үйэтиппит киинэтэ көстөр. Мустубут дьон урукку артыыстар оонньууларын кэрэхсээн көрдүлэр.

 

Саалабыт устун айаннаан тапталлаах театрбыт ситиһиилэригэр - Кыһыл көмүс мааскаларга кэлэбит. Сыралаах айар үлэ түмүгүн кэрэһиттэрэ көмүс мааскалар прожектор уотугар чаҕылыҥнаан «Билинии» түһүлгэтигэр тураллар. Көрөөччү ытыһын тыаһынан мааныламмыт «Кыыс Дэбилийэ», «Макбет» испиктээкиллэр, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, РСФСР, САССР үтүөлээх артыыһа Анна Ивановна Кузьмина Россия театральнай искусствотын сайдыытыгар уһулуччулаах кылаатын иһин, уһулуччулаах режиссер, Россия Федерациятын норуодунай артыыһа Андрей Саввич Борисов «Кыһыл көмүс мааскалара»! Истиэнэҕэ Анна Кузьмина 2014 сыллаахха Москва куоракка Кыһыл көмүс мааскатын тутар үөрүүлээх түгэнэ көстөр.

 

Кэлэр түһүмэх Саха театрын аар-саарга аатырдыбыт Россия үтүөлээх худуоһунньуга Геннадий Сотников уонна режиссер Андрей Борисовка анаммыт. Кинилэр испиктээкиллэрин афишалара, Король Лир трона уонна 1982 сыллаахха сценаҕа турбут «Хаарыан хампа күөх кытылым» испиктээкил бастакы туруоруута көстөр. Норуот таптыыр артыыстара Степанида Борисова, Ефим Степанов эдэркээн саастарыгар Ленинградка уһуллубут көстүүлэрэ история биир чахчыта буолар.

 

Алтыс түһүмэххэ Олоҥхо театрын туруоруулара кэрэни кэрэхсээччилэр сэҥээриилэрин тартылар. Саала муннуктарыгар чороон күлүгэ көстөрө, уот-күөс уратытык туһаныллыбыта солун буолла.

 

Сэттис түмүктүүр түһүмэххэ театр биир дьоһун экспонатын 1940 сыллаахха Дмитрий Кононович Сивцев-Суорун Омоллоон «Айаал» испиктээкилигэр туттуллубут улахан мас чороонун уурбуттар. Бу экспонаты көрөөт, түһүмэх Олоҥхо ыһыаҕар анаммытын киһи тута сэрэйэр. Истиэнэҕэ ааспыт сайын Бүлүү куоратыгар ыытыллыбыт Олоҥхо ыһыаҕын үөрүүлээх аһыллыыта көстөр.

 

Быыстапка аһыллыытыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирин солбуйааччы Николай Макаров, П. Ойуунускай аатынан Саха академическэй театрын дириэктэрэ Анатолий Николаев, Олоҥхо театрын дириэктэрэ Виталий Власов, «Россия – мин историям» мусуой дириэктэрэ Дмитрий Соловьев, норуот тапталлаах артыыстара Степанида Борисова, Ефим Степанов, театр историятын үөрэтээччи Валентина Чусовская бастакы быыстапка суолтатын туһунан санааларын эттилэр, эҕэрдэлэрин тириэртилэр.

 

Олоҥхо театрын артыыстарын толорууларыгар сиэр-туом ыытылынна, Александр Дьячковскай-Саарын сахалыы ырыата кутулунна.

 

Мустубут дьон санаа атастаһан, театр историятын ырытыһан, саҥалыы халыыбынан көрдөрүллүбүт быыстапканы кэрэхсээн, сүргэлэрэ көтөҕүллэн тарҕастылар.