Самаан сайыммыт муҥутуур куйаас күнүгэр, күн уотугар 33 кыраадыс итии буолбутун аахсыбакка, Суотту нэһилиэгин олохтоохторо, Курбуһах, Тумул, Бороҕон, Бэрт Ууһун, Өлтөх нэһилиэктэриттэн ыҥырыллыбыт ыалдьыттар муһуннулар.

 

Үгэс быһыытынан үөрүүлээх тэрээһин түһүлгэҕэ сэлэлии хаамсыыттан саҕаланна. Сиэри-туому тутуһан, аал уоту оттон уйгулаах-быйаҥнаах сайын үүннүн, бүгүҥҥү этиллиэхтээх баҕа санаа кэлбит бар дьоҥҥо тиийдин диэн Үрүҥ Айыылартан көрдөһөр алгыс сиэрэ-туома оҥоһулунна.

 

1967 сыллаахха Суотту, Бороҕон, Өлтөх, Бэрт-Ууһа уонна Курбуһах нэһилиэктэрин түмэр бөдөҥсүйбүт «Лена» сопхуос тэриллибитэ. Сопхуос тэриллэригэр тыа хаһаайыстыбатыгар туһанар сирин иэнэ - 35 989 га, ол иһигэр бааһыната - 2 852 га, 6 689 ынах сүөһүлээх, 2 468 сылгылаах, 66 трактордаах, 29 массыыналаах, 8 сиэмэ комбайннаах этэ. Уопсайа сопхуоска 961 киһи үлэлиирэ.

 

«Лена» сопхуос 12 сыл устата таһаарыылаахтык үлэлээн үрдүк кирбиилэри ситиспитэ. 1979 сыллаахха «Лена» сопхуоһу «Сардаҥа» уонна «Лена» сопхуостарга араарбыттара. «Лена» сопхуос оччолорго 3 салаа тэрилтэлээх, 3900 ынах сүөһүлээх, 1700 сылгылаах оройуон биир бастыҥ сопхуоһа буолбута.

 

Суотту быйаҥнаах сиригэр-уотугар кииннэнэн, биэс нэһилиэги түмпүт «Лена» сопхуос туруу үлэһит дьоно сир үлэтигэр, сүөһү, сылгы иитиитигэр, оҕуруот аһын үүннэриигэ киһи сөҕөр, киэҥ туттар ситиһиилэрин көрдөрбүттэрэ.  Ол кэмнэргэ Михаил Моттуев, Николай Пухов, Семен Портнягин, Иннокентий Портнягин, Матрена Заболоцкая, Екатерина Парникова, Валентина Неустроева, Федот Пермяков, Алексей Охлопков, Лука Заровняев, Алексей Каратаев, Анна Сивцева, Василий Портнягин, Семен Мордовской, Светлана Черкашина, Николай Габышев, Иннокентий Стрекаловскай, Афанасий Белолюбскай, Афанасий Артамонов, Пролетарий Пантилов, Иван Дмитриев, Владимир Пестряков уонна да атыттар хаһаайыстыба туруктаах буоларыгар бэйэлэрин кылааттарын киллэрсибиттэрэ.

 

“Лена” сопхуос от үлэтигэр уонна сүөһү иитиитигэр Уус Алдаҥҥа бастакынан звенонан үлэлээһин саҥа ньыматыгар киирбитэ. Бурдук ыһыытынан сопхуос 5 салаата дьарыктанара. Сүөһү аһылыгар үүнээйини идэтийбит звенолар үүннэрэллэрэ.

 

Суотту нэһилиэгин олохтоохторун, ыраахтан-чугастан кэлбит ыалдьыттары уйгу-быйаҥ ыһыаҕынан, “Лена” сопхуос 50 сыллаах үбүлүөйүнэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков эҕэрдэлээтэ.

 

Александр Николаевич “Лена” сопхуос тэриллиитэ тыа сиригэр олорор дьоҥҥо улахан суолталаммытын бэлиэтээтэ. “Саҥа тиэхиникэ кэлбитэ, үлэ-хамнас саҥа ньымалара киирбиттэрэ, дьон олоҕо тупсубута, урукку өттүгэр Саха сиригэр кыайан ситиһиллибэтэх улахан көрдөрүүлэр баар буолбуттара. Ол барыта биһиги ааспыт олохпут историятыгар үтүө кэрэһит буолан сурулла сылдьарын умнуо суохтаахпыт”, - диэн спикер бэлиэтээтэ.

  

Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ “Лена” сопхуоһу өрөспүүбүлүкэҕэ биир бастыҥ үлэлээх хаһаайыстыба быһыытынан биллибитин этэн туран, сопхуоһу өр сылларга салайбыт Степан Гаврильевич Охлопков туһунан аҕынна.

 

“Биһиги былыр-былыргыттан үрдүк, кураайы сиргэ-уокка олохсуйбут буоламмыт, айылҕа атаахтаппатах дьоно буолабыт. Үчүгэй, чөл сирдээх-уоттаах дьоннооҕор ордук күүскэ, ордук кыһаллан үлэлээтэхпитинэ кинилэр ситиһиилэрин ситиһэр кыахтаах этибит. Оттон кинилэр иннилэригэр түһүөхпүтүн баҕарар буоллахпытына, кинилэрдээҕэр таһыччы үчүгэй үлэлээх, дьулуурдаах, кыахтаах буолуохтаахпыт. Биһиги “Лена” сопхуоска ону ситиспиппит, ол иһин биһиги ааппыт өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ааттаммыта”, - диэн спикер Степан Гаврильевич ахтыытыттан санаан ылла уонна ол ситиһиилэри төрүттэспит, онно кыттыспыт дьону, сопхуос бэтэрээннэрин үтүө тылынан бэлиэтээтэ.

 

Александр Жирков 1973 сыллаахха “Лена” сопхуоска оччолорго сопхуос дириэктэрэ Степан Охлопков, профком бэрэссэдээтэлэ Афанасий Окоемов, кылаабынай инженердэр Николай Пухов, Михаил Моттуев, партком сэкирэтээрэ Иван Оконешников, комском сэкирэтээрэ Валерий Данилов салалтатынан үлэлээбитин күндүтүк саныырын туһунан эттэ. Ол кэмнэргэ Тумулга бастыҥ үлэлээхтэр сүлүөттэригэр Бэйдиҥэ аатыттан бэрэстэбиитэл быһыытынан ыҥырылла сылдьыбытын аҕынна.

 

“Бу үлэлээн-хамсаан ааспыт кэмнэргит сопхуос историята буолан, Сахабыт сирин тыатын хаһаайыстыбатын биир саамай сайдыылаах кэмин туоһутунан үйэ-саас тухары умнуллубакка, хас биирдиибит санаатыгар хаалыаҕа”, - диэн спикер мустубут дьоҥҥо үтүө баҕа санаатын тиэрдэн туран, Ил Түмэн наҕараадаларын -- СӨ социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар үтүөтүн иһин Ил Түмэн Бочуоттаах грамотатын үлэ бэтэрээнэ Анна Сивцеваҕа, Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин Махтал суруктарын үлэ, тыа хаһаайыстыбатын бэтэрээннэрэ Гаврил Решетниковка, Василий Новоприезжайга, Пелагея Кривогорницынаҕа, Иннокентий Саввиновка, Варвара Ивановаҕа, Михаил Моттуевка, Иван Оконешниковка, Агафья Протопоповаҕа, тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ кэмитиэт Бочуоттаах грамотатын тыа хаһаайыстыбатын бэтэрээнэ Анна Алексееваҕа туттарда.

 

Үөрүүлээх тэрээһин кыттыылахтарын Уус Алдан улууһун баһылыгын солбуйааччы Геннадий Васильев, улуус тыатын хаһаайыстыбатын салайааччыта Николай Сивцев, ветеринарнай управление салайааччытын эбээһинэһин толоорооччу Степан Жирков, улуус нэһилиэктэрин эҕэрдэлээтилэр.

 

“Лена” сопхуос төрүттэммитэ 50 сылыгар анаммыт үбүлүөйдээх ыһыаҕы Уус Алдан талааннаах ырыаһыттара, үҥкүү ансаамбыллара киэргэттилэр.