Бүгүн, ахсынньы 9 күнүгэр, Ньурбаттан төрүттээх уһулуччулаах судаарыстыбаннай, уопсастыбаннай, политическай деятель Александр Гаврилович Габышев төрөөбүтэ 120 сылын чэрчитинэн «Кыайыы 50 сыла» спорт Дыбарыаһыгар ас-үөл дьаарбаҥкатын үөрүүлээх арыллыыта буолла.

Уутуйан улааппыт төрөөбүт түөлбэ, сир-дойду амтаннаах аһа хаһан баҕарар ураты күндү уонна ахтылҕаннаах буолар. Ону учуоттаан Ньурба улууһун тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын оҥорон таһаарар «Байар», «Влада», «МТС-Агро» бастыҥ тэрилтэлэрэ анаан-минээн ас арааһын Дьокуускай куорат олохтоохторугар атыыга таһаардылар.  

Тэрээһиҥҥэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Антонина Григорьева быыстапка-дьаарбаҥка кыттыылаахтарыгар, биир дойдулаахтарыгар маннык туһаайан эттэ: «Бастатан туран, өҥ сирдээх-уоттаах, урукку сылларга тыа хаһаайыстыбатыгар өрөспүүбүлүкэҕэ бастыҥ көрдөрүүлээх, аатырбыт күөх Ньурба улууһуттан быыстапкаҕа кытта кэлбит дьоҥҥо-сэргэҕэ итии-истиҥ эҕэрдэ. Улуус тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыытыгар, бэйэ оҥорон таһаарар бородууксуйаны элбэтиигэ үлэлэһэ сылдьар бар дьоҥҥо, биир дойдулаахтарбытыгар Ил Түмэн аатыттан махталбытын тиэрдэбит».

Антонина Афанасьевна эппитинэн, Ньурба тыатын хаһаайыстыбатын үлэһиттэрэ 2019 сылы үчүгэй көрдөрүүлээх, кэккэ ситиһиилээх түмүктээн эрэллэр. «Ол курдук, окко 102,4% былааны таһынан толордулар. Манна Акана, Үөдэй, Дьаархан, Хаҥалас, Күндээдэ, Малдьаҕар, Мэгэдьэк, Ньурбачаан, Таркаайы, Маар, Чукаар нэһилиэктэрэ үрдүк көрдөрүүлэри ситистилэр. Үүккэ – 98%, эмиэ куһаҕана суох көрдөрүү. Онон баһылык Алексей Иннокентьев, баһылыгы солбуйааччы Артур Яковлев уонна Ньурба улууһун оройуоннааҕы Сэбиэтин депутаттарын бэрэссэдээтэлэ Сергей Евсеев сатабыллаах салайыыларынан кэнники сылларга тыа хаһаайыстыбатыгар улахан хардыылар оҥоһуннулар. Хас биирдии нэһилиэк баһылыга, улахан аҥаара эдэр дьон, сүрүн болҕомтотун тыа хаһаайыстыбатыгар ууран тыа дьонун үлэтин-хамнаһын өйүүргэ үлэлээтилэр», - диэн Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы бэлиэтээтэ.

Манна даҕатан, Ил Дархан Айсен Николаев соторутааҕыта тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар туһуламмыт биэс хайысханан ыйаах таһаарбытын туһунан Антонина Афанасьевна санатта. Онно этиллэринэн, эккэ, үүккэ, оҕуруот аһыгар, сымыыкка Сахабыт сиригэр бэйэ бородууксуйата 60-тан тахса %-ҥа тэҥнэһиэхтээх. «Ол олоххо киириитигэр Ньурба улууһа үчүгэйдик үлэлээн кэллэ дии саныыбын, билигин тыа хаһаайыстыбатыгар бастыҥ көрдөрүүлээх үс улуус иһигэр киирэр. Инникитин бастакы миэстэҕэ тахсар гына сыаллаахтык-соруктаахтык үлэлииргэ бары турунуохпут. Кэлэр да өттүгэр маннык курдук үрдүк ситиһиилээх, үлэҕит таһаарыылаах, үтүө түмүктээх буоллун», - диэн баҕа санаатын эттэ.

Өбүгэ төрүт дьарыгын сайыннарар, сүөһүнү элбэтэр сыаллаах Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ сылын аайы аныыр «Саҥа саҕалыыр фермердэргэ» гранын эдэр дьон ылан бааһынай хаһаайыстыба тэринэн үлэлииллэр. Ньурба улууһун салалтата тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыга, саҥалыы көрүүгэ күннэтэ күүскэ үлэлэһэр.

Ил Түмэн тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин түмсүбүт дьону эҕэрдэллээтэ: «Саха дьоно түөлбэлээн олорор уонна төрүт тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар Ньурба үлэһит дьоно-сэргэтэ, нэһилиэк баһылыктара! Мэҥэ Хаҥалас улууһуттан депутат буоларым быһыытынан бу икки улуус хайдах курдук биир ситимнээхтик үлэлии-хамсыы олорорун туһунан этэр тоҕоостоох. Манчаары Баһылай үбүлүөйдээх күннэрин көрсө Ньурба улууһун күннэрэ Мэҥэ Хаҥаласка, оттон Ньурбаҕа – Мэҥэ Хаҥалас улууһун күннэрэ буолуталыыллара. Биһиэхэ Ньурбаттан элбэх кийиит, күтүөт кэлэн дьиэ-уот тэринэн олорор. Тыа хаһаайыстыбатыгар бу икки улуус бастыҥнар орторугар сылдьалларын билэбит. Айсен Николаев бэйэ оҥорон таһаарар иҥэмтэлээх бородууксуйатынан кэлэр көлүөнэни хааччыйыыга улахан соруктары туруорар. Онно Ил Түмэн сис кэмитиэтэ, Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ, улуустар бииргэ тутуһан үлэлээтэхпитинэ биирдэ ситиһиэхпит. Салгыы тыа сирэ, тыа хаһаайыстыбата хайдах сайдарын, күүстээх хамсааһыны хайдах киллэрэрбитин бииргэ толкуйдуур сорук турар. Кооперациялары тэрийдэхпитинэ, көрөр-истэр кооперативтар баар буоллахтарына, нэһилиэккэ регистрацияланан дьон-сэргэ үлэлиир буоллаҕына хороҕор муостаахпыт, сыспай сиэллээхпит балысханнык сайдар олоххо биһигини тыыннаах хаалларыаҕар итэҕэйэн, онон салайтаран дьаһаныахтаахпын дии саныыбын», - диэн бэйэтин санаатын үллэһиннэ.

Тэрээһиҥҥэ Ил Тумэн сир сыһыаннаһыыларыгар, айылҕа баайыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Прокопьев, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тыа хаһаайыстыбатын миниистирин солбуйааччы Николай Афанасьев, Ньурба оройуонун баһылыга Алексей Иннокентьев кытыннылар.

Тыл этээччилэр бэлиэтээбиттэринэн, улууска баар мелиорациянан дьарыгырар «Упрмелиоводхоз» Ньурбатааҕы филиалын салайааччы Алексей Васильев сылын аайы ходуһа иэнин кэҥэтэн, сири нүөлсүтүүгэ туһааннаах үлэни ыытар. Сыллата 4000 га оттуур сири нүөлсүтэн кураан да дьылларга от үрдүк үүнүүтүн ыларын туһунан этилиннэ. Нэһилиэктэргэ 550 га ходуһаны эбии нүөлсүтэн от үүнүүтэ үрдээбитэ бэлиэтэннэ. 

Бүгүн Саха сирин дьонун-сэргэтин олоҕун уйгута, өрөспүүбүлүкэбит сайдыыта тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрин сыралаах, кыһамньылаах үлэлэриттэн, эппиэтинэстээх сыһыаннарыттан быһаччы тутулуктаах.

Ил Түмэн пресс-сулууспата