Министр экономика сайдыытын тэтимэ бытаанын үрдүнэ регион валовай бородууксуйатын үүнүүтэ 2013 сылга – 102,4, 2014 сылга – 104,7, 2015 сылга – 106 уонна 2016 сылга – 106,6 бырыһыаннарга  тэҥнэһиэҕин ыйда. ”Республика 2014 сыллааҕы государственай бюджетын ороскуотун уопсай кээмэйэ ааспыт сыл бюджетыгар бигэргэтиллибит кээмэйгэ тэҥнээтэххэ, сокуон барылыгар сарбыллыбата”, -- диэтэ Валерий Жондоров.

 

Бюджет 35 тус сыаллаах программалартан турар. Сорох программалары холбооһун түмүгэр “2012 – 2016 сылларга Саха Республикатын үөрэхтээһинин сайыннарыы” программата “2012 – 2016 сылларга Саха Республикатыгар государственнай уонна официальнай тыллары чөл хаалларыы, үөрэтии уонна сайыннарыы“ программатын кытта, “2012 – 2013 сылларга Саха Республикатыгар гражданнары социальнай өттүнэн өйөөһүн уонна социальнай политика” программата “2012 – 2016 сылларга мэһэйэ суох эйгэ” программатын кытта, “Саха Республикатыгар баһаар куттала суох буолуутун хааччыйыы, нэһилиэнньэни ыксаллаах быһыыттан-майгыттан харыстааһын” программата “2012 – 2013 сылларга Саха Республикатыгар таһаҕаһы тиэйиини государство өйөөһүнүн” программатын кытта холбообуттар. Ону сэргэ үлэлии турбут “2012 – 2016 сылларга Саха Республикатыгар ыччат политикатын олоххо киллэрии, физическэй культураны уонна спорду сайыннарыы” программатыттан араарыллан,  “2012 – 2013 сылларга Саха Республикатыгар физическэй культураны уонна спорду сайыннарыы” программата баар буолла.

 

Валерий Жондоров бюджет дохуота ороскуоту кыайан саппатын быһыытынан РФ Президенин 2012 сыл ыам ыйын 7 күнүгэр таһаарбыт  Ыйааҕын сүрүн соруктарын толорууну үбүлээһин источниктарын көрдүүр үлэ ыытыллыбытын иһитиннэрдэ. Итилэри этэн туран министр кэлэр сыллааҕы бюджеккэ дохуот уопсай кээмэйэ барыта 133,7 млрд. солкуобайга тэҥнэһэрин, ити 2013 сыллаҕы бюджет кээмэйиттэн 54 мөлүйүөнүнэн намыһаҕын, нолуоктан киириэхтээх дохуоттар 63,1 млрд. солкуобай буолуохтарын, ол эбэтэр 123 мөлүйүөнүнэн бу сыл бюджетыгар көрүллүбүттэн элбэх буолуон бэлиэтээтэ.

2014 сыл бюджетыгар тэрилтэлэртэн киириэхтээх нолуоктан барыс  кээмэйэ 21,2 млрд. солкуобайга тэҥнэһэрэ күүтүллэр. Ити 2013 сыллааҕы барыстан 6,6 млрд. солкуобайынан аҕыйах. Итини министр 2014 сылга бигэ туруктаах тэрилтэлэр ылыахтаах барыстарын кээмэйэ намтаары турарынан итиэннэ сорох предприятиелар чэпчэтиилээх нолуок көрүллэр бөлөхтөрүгэр киирэллэринэн быһаарда.

 

Дакылааччыт бюджет ороскуотун чааһыгар бюджет эйгэтин үлэһиттэрин хамнаһа, тыа сирин сайыннарыыга туһуламмыт дьаһаллары олоххо киллэрии, оҕо саадтарын тутуу, дьону сууллар туруктаах дьиэлэртэн көһөрүү, олох-дьаһах, коммунальнай хаһаайыстыбаны уларыта тутуу ордук улахан миэстэни ылалларын бэлиэтээтэ. “Онон 2014 сыллааҕы государственнай бюджет ороскуотун уопсай кээмэйэ 144, 1 млрд. солкуобайга, ол эбэтэр 2013 сылга былааннаммыттан 5,9 млрд. солкуобайынан улаатыа, итинтэн атын программаларга ороскуот – 109,5 млрд. солкуобай, программалартан атын ороскуоттарга – 36 млрд. солкуобай”. – диэтэ Валерий Жондоров.

 

Үлэ төлөбүрүн фондатын улаатыннарыыга 2014 сылга 17, 8 млрд. солкуобай эрэйиллэр. Ол гынан баран министр этэринэн,  2014 сыл бюджетыгар ити сыалга саппааһы көрүнүү чэрчитинэн 14,5 млрд. солкуобайы уурар былааннанар, тиийбэт өттүн бюджеты толоруу кэмигэр көрдүүр наада.

 

Кэлэр сылга бюджет дефицитэ 103 млрд. солкуобайга тэҥнэһэрэ сабаҕаланар. Бюджет ити ыстатыйатыгар государствоттан иэс ылыыттан, государство бас билиитигэр сылдьар  акциялары атыылааһынтан уо.д.а.үп киирэрэ сокуон барылыгар ыйыллар. Валерий Жондоров республика тыын суолталаах үлэлэригэр, социальнай суолталаах табаардары, таһаҕаһы тиэйиигэ, ыраах сытар уонна хотугу улуустары бородууктанан хааччыйыыга государство мэктиэлиир үбүлээһинигэр 222 мөл. солкуобай көрүллэрин ыйда. Оттон республика государственнай суолталаах наадатыгар оттугу, уматыгы тиэйиигэ 890 мөл. солкуобай, “Росавиацияттан” саҥа самолеттары атыылаһыыга 2983 мөл. солкуобайдаах субсидия үбэ, улуустар икки ардыларыгар көтөр салгын суудуналарын өрөмүөнүгэр 100 мөл. солкуобай 2014 сыллааҕы бюджекка былааннанар диэтэ министр Валерий Жондоров.