Дьоро түгэн устатыгар Егор Петрович Жирков олоҕун уонна үлэтин бэлиэ түһүмэхтэрин көрдөрөр хаартысканан видеофильм көһүннэ.

 

Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков дьоро күнүнэн Егор Петрович Жиркову истиҥник эҕэрдэлээн туран, өрөспүүбүлүкэ биллэр-көстөр судаарыстыбаннай, общественнай-политическай деятелин туһунан бу курдук эттэ: “Общественнай-политическай санаа өрө күүрэр уонна уостар кэмнэрдээх.   Күүрүү кэмэ инники күөҥҥэ общество баһыйар өттө ылынар, холобур оҥостор, тылын-өһүн истэр чаҕылхай, ураты личностары эрэйэр. Өрө күүрүүнү, биллэрин курдук, уостуу солбуйар. Дьэ, ити уостуу кэмигэр, өй-санаа оннун-туойун булбутун кэннэ, ити ылбыт таһымын олоҕун устун салгыы чиэстээхтик тутар киһи ордук ытыктанар. Оттон ону күннэтэ сыралаах, дьүккүөрдээх итиэннэ кыһамньылаах үлэнэн чиҥэтэн, үрдэтэн иһиэххэ наада. Санаабыт санаатын, ылбыт таһымын кыл түгэнигэр, бэрт кылгас кэмҥэ буолбакка, уһун сыллар усталарыгар утумнаахтык, хамсатыылаахтык тута сылдьар киһи -- ытыктаныан ытыктанар. Оннук дьон ахсааныгар мин Егор Петрович Жиркову киллэрэбин: 20-тэн тахса сыл устатыгар биһиги өрөспүүбүлүкэбит общественнай-политическай санаатын тумус туттар дьонноруттан биирдэстэрин быһыытынан биллэр”.

 

Бу күн Ил Түмэн спикерэ РФ Федеральнай Мунньаҕын Федерация Сэбиэтин Бэрэссэдээтэлэ Валентина Матвиенко илии баттаабыт дьаһалынан сокуону оҥорууга өр сыллаах айымньылаах үлэтин иһин Егор Жирковка “Федерация Сэбиэтин 20 сыла” мэтээли үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда.

 

Дьоро күн хаһаайынын олоҕун, үлэтин туһунан сүрүн дакылааты Ил Түмэн наукаҕа, үөрэхтээһиҥҥэ, культураҕа, сонуннары киэҥник тарҕатар средстволарга уонна общественнай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Антонина Григорьева иһитиннэрдэ. 

 

Егор Жирков олоҕун биллэр-көстөр бэлиэ түгэннэринэн кини математика учууталыттан саҕалаан, учуонайга, Ил Түмэн II, IV уонна V ыҥырыыларын депутатыгар, Госдума депутатыгар, өрөспүүбүлүкэ үөрэҕин министригэр, СӨ Президенин дьаһалтатын салайааччытыгар, РФ Президенигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бастайааннай бэрэстэбиитэлигэр, Өймөкөөн улууһугар Сарыылаахтааҕы хорҕолдьун промышленнай предприятиетын генеральнай директорыгар,  2012 сылтан Базальт собуотун директорыгар, “Ийэ тыл” общественнай түмсүү Сүбэтин салайааччытыгар тиийэ айымньылаахтык, тахсыылаахтык үлэлээбит-хамсаабыт, Уус-Алдан итиэннэ Өймөкөөн улуустарын бочуоттаах гражданинын, РФ уопсай үөрэхтээһини бочуоттаах үлэһитин, норуот хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитин, Учууталлар Учууталларын, дьон-сэргэ ытыктыыр, тумус туттар киһитин  быһыытынан хамсатыылаахтык үлэлээбит чаҕылхай кэрдиис кэмнэрэ буолаллар. Егор Жирков 1991 сыллаахха “Төрүт оскуоланы саҥардан сайыннарар кэнсиэпсийэни” суруйар бөлөҕү тэрийэн, саха тылын учууталларын, интеллигенция бастыҥ дьонун өйүн-санаатын түмэн ити кэнсиэпсийэни олоххо киллэрэр суоллары тобулбута, салгыы үөрэх министринэн олорон оҕону төрөөбүт тылынан иитиини-үөрэтиини сүрүн принцип быһыытынан туруулаһан, үөрэх былааныгар региональнай киллэһиги көмүскээн, күүстээх үлэни иилээн-саҕалаан ыыппыта. Кини 1995 сылтан күн бүгүнүгэр диэри “Ийэ тыл” түмсүү чэрчитинэн Төрөөбүт тыл, сурук-бичик дьоро күнүн киэҥ далааһыннаахтык тэрийэр.

 

А.А.Григорьева дакылаатыгар: “Күүстээх судаарыстыба, сайдыылаах общество Егор Петрович Жирков курдук, социальнай-экономическай сайдыы, культурнай өттүнэн чөлгө түһүү, олох хаачыстыбатын тупсарыы усулуобуйатыгар айар-тутар, инникигэ бигэ дьулуурдаах, чаҕылхай личностарга тирэҕирэр. Егор Петрович Жирков ханнык баҕарар боппуруостары судаарыстыба өттүттэн быһаарыыны, дьону кытта судургутук кэпсэтиитин, тус үтүө быһыытын кытта ситимниир буолан, бүтүн норуот ытыктабылын уонна билиниитин ылар”, -- диэн чопчулаан эттэ.

 

60 сааһын бэлиэтиир дьоро түгэнигэр Егор Петрович Жирков бэйэтин олоҕун уонна айымньылаах үлэтин 12-лии сыллаах түһүмэхтэргэ арааран сыаналыырын, иннигэр өссө да оннук түһүмэхтэр баар буолалларыгар эрэнэрин туһунан тус санаатын үллэһиннэ. Өрөспүүбүлүкэ тас өттүгэр кадры бэлэмнээһин туһунан этиитэ өйөнөн, элбэх ыччат специалист буолан кэлэн, айа-тута сылдьаллар, “Төрүт оскуоланы саҥардан сайыннарар национальнай кэнсиэпсийэнэн” үөрэх былааныгар региональнай киллэһик киирэн, оҕону кыһаллан иитии олуга ууруллубута, күндү металлар, күндү таастар тустарынан сокуон ылыллыыта, онтон да атын дьон-сэргэ биһириир-ылынар саҕалааһыннара олоххо киирбиттэрэ, киирэ тураллар. Оттон билигин хотугу тыйыс тымныылаах сирбитигэр дьон чэпчэки, аныгы базальт матырыйаалларынан  сылаас дьиэ туттан быр-бааччы олорор усулуобуйаларын тэрийиигэ быһаччы ылсан үлэлии сылдьарын туһунан бу курдук этэр: “Баҕа санаам диэн -- базальт матырыйаалларыгар бүтүн салааны тэрийии.  Базальт технологиялара диэн быһа барыллаан ааттаан урутаан сайдыы чопчу сирин олохтуохха сөп, 55 бырыһыан кыаллар кыахтаах буолуо.   Сыала – 15-20 предприятиелардаах саҥа салаа”.

 

СӨ Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлэ Галина Данчикова Ил Дархан эбээһинэһин толорооччу Егор Борисов эҕэрдэ суругун иһитиннэрэн, Бырабыыталыстыба уонна тус бэйэтин аатыттан Егор Жиркову эҕэрдэлээн тыл эттэ. Ити курдук Ил Түмэн депутаттара, СӨ Конституционнай суутун Бэрэссэдээтэлэ Александр Ким, киин куорат Дууматыттан Александр Саввинов, министерстволар, общественнай тэрилтэлэр, Уус-Алдан уонна Өймөкөөн улууһун бэрэстэбиитэллэрэ эҕэрдэ бастыҥын этэннэр, Егор Петрович Жирковка айымныьылаах үлэни, дьолу-соргуну баҕардылар.

 

Дьоро түгэн үөрүүлээх чааһын ырыаһыттар Варя Ларионова-Ый Кыыһа, Павел Семенов, Александр Ушницкай киэргэттилэр.