Мунньаҕы өрөспүүбүлүкэ Правительствотын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, өрөспүүбүлүкэтээҕи “Олоҥхо ассоциациятын” президенэ Феодосия Габышева уоннаИл Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, өрөспүүбүлүкэҕэ биллэриллибит Олоҥхо 10 сылын бэлэмнээһиҥҥэ, ыытыыга аналлаах тэрийэр национальнай кэмитиэт кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков салайан ыыттылар. Тэрээһиҥҥэ тустаах кэмитиэттэр, ассоциация чилиэннэрэ кыттыыны ыллылар.

 

Көһө сылдьар мунньах биир сүрүн боппуруоһунан быйыл Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар ыһыллыахтаах Олоҥхо ыһыаҕа буолла. Биллэрин курдук, Олоҥхо ыһыахтара Сунтаарга, Тааттаҕа, Уус-Алдаҥҥа, Горнайга, Мирнэйгэ уонна Ньурбаҕа ыһыллыбыттара.Былыр-былыргыттан ыһыахха бэлэмнэнии олох эрдэттэн саҕаланара. Ыһыах историческай, культурнай суолтата дьону, норуоту ил-эйэ эргииригэр киллэрэн, өйдөһөр-өйөһөр кыахтарын күүһүрдэригэр сытар.

 

Бу боппуруоска иһитиннэриини “Мэҥэ-Хаҥалас улууһа” муниципальнай тэриллии баһылыгын солбуйааччы Иван Птицын оҥордо. Кини ыһыах үбүлэниитин кытары билиһиннэрдэ. Биллэрин курдук, тэрээһин саамай сүрүн тутууларынан Олоҥхо дьиэтэ уонна Аал Луук мас буолаллар. Ол курдук, дьиэ бырайыагын “Якутпроект” ХОЭ кылаабынай архитектора Иван Шишигин, оттон Аал Луук мас бырайыагын худуоһунньук, муосчут Федор Марков оҥорбуттар. Олоҥхо дьиэтин сыбаайалара түспүттэр.

 

Олоҥхо ыһыаҕын концепцията уонна эмблемата бигэргэммит. Тэрээһин сүрүн режиссерунан бары диэн бэркэ билэр киһибит “Кыталык” үҥкүү салайааччыта Василий Винокуров буолуоҕа.Иван Птицын Олоҥхо ыһыаҕын культурнай программатыгар 2800 киһи кыттара былааннанарын туһунан бэлиэтээтэ. Итинтэн 400 киһитэ атын сирдэртэн кэлэннэр кыттыыны ылыахтара. Кини 18 өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкурстарга сөбүлэһии барбытын туһунан эттэ. Манна мунньах кыттыылаахтара наһаа куонкурстарынан үлүһүйүү сыыһатын туһунан бэлиэтээтилэр. Ыһыахха оһуохай, олоҥхону истии, национальнай илии-атах оонньуулара уонна ат сүүрдүүтэ баар буолуохтаахтарын аҕыннылар.

 

Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Александр Жирков саха боруодата сылгылар өрөспүүбүлүкэҕэ элбэҕэ суохтарын ыйан туран, ат сүүрдүүтүгэр эрдэттэн былааннаан үлэлииллэригэр уонна аатырбыт “Мэнго” ансамбль кытта кэлиэн баҕалааҕын туһунан эттэ. 

 

Правительство бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Феодосия Габышева ыалдьыттары түһэрии, оробуочай хамыыһыйалар үлэлэрин, тэрээһини сырдатыы боппуруостарыгар тохтоото.

 

Көһө сылдьар мунньахха өрөспүүбүлүкэтээҕи “Олоҥхо ассоциациятын” Мэҥэ-Хаҥаластааҕы салаатын үлэтин-хамнаһын туһунан салайаачы Феврония Шишигина иһитиннэрии оҥордо. Кини иһитиннэриититтэн үгүс хайысхалаах үлэ барара көһүннэ. Правительство бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Феодосия Габышева бу салаа үчүгэй үлэлээҕин бэлиэтээтэ. Феврония Шишигина тустаах ассоциация улуустааҕы салааларын салайааччылара түмсэннэр уопут атастаһарбыт буоллар диэн этии көтөхтө. Кини этиитин мунньах кыттыылаахтара өйөөтүлэр. 

 

Биллэрин курдук, олоҥхолорбут “Саха Боотурдара” сериянан бэчээттэнэн тахсаллар. Бу боппуруоска иһитиннэриини “Бичик” кинигэ кыһатын кылаабынай редакторын солбуйааччы Линда Иванова оҥордо. “Саха Боотурдара” серия 2002 сылтан бэчээттэнэр. Барыта 12 том күн сирин көрбүт. Линда Иванова серия бэчээттэнэн тахсыытын үбүлэниитигэр уустуктар баалларын ыйда. Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Александр Жирков: “Хас олоҥхо, хайа улуустарынан тахсыахтааҕа барыта быһаарыллан турар. Үбүлэнии тохтооһуна быстах кэмнээх боппуруос. Кылаабынайа рукопистар бэлэм буолуохтарын наада. Үп көрүлүннэр эрэ, харыыта суох үлэ барарын курдук. Рукопись суох буоллар эрэ, хайдах даҕаны гынан кинигэ бэлэмнэммэт. Сорохтор рукопиһы тоҕустуу сыл оҥороллор”, - диэн эттэ.

 

Көһө сылдьар мунньах тиһэх боппуруоһугар олоҥхону үйэтитиигэ, архивациялааһыҥҥа иһитиннэриини “Саха” НКИК “Аал Луук мас” студиятын салайааччыта Евдокия Избекова оҥордо. Кини култуура миниистрин анал бирикээһинэн эпическэй нэһилиэстибэни архыыптааһын, электроннай библиотеканы тэрийиигэ үлэ ыытыллыытын туһунан кэпсээтэ. Тыл институтун бас билиитигэр баар архыыбы туһаҕа таһаарыыга үлэ саҕаламмыт. Маны таһынан Евдокия Избекова Олоҥхо театрын бастакы репертуарнай базатын оҥорууга үлэ ыытыллан эрэрин туһунан бэлиэтээтэ. Бабиннай магнитофоҥҥа уһуллубут олоҥхолору ааҕыыга уустуктары көрсөллөрүн туһунан эттэ.

 

Мунньахха олоҥхо матырыйаалларын өрөспүүбүлүкэ бас билиитигэр хаалларыы боппуруоһа көтөҕүлүннэ.     

 

Александр Жирков: “Олоҥхо матырыйаалларын сыыппаранан вариаҥҥа түһэрии үлэтэ өссө 1998 сылтан саҕаламмыта. СГУ үлэһитэ Сергей Васильев салайааччылаах бөлөх манна үлэлэһэр. Олоҥхо театрын репертуарынан хааччыйыыга сыаллаах үлэни Евдокия Избекова ыытар. Олоҥхону үйэтитиигэ улахан суолталаах үлэ бара турар. Билигин архыыпка, тыл институтугар баар фольклор, этнография, о.д.а. матырыйааллары бука барыларын туһаҕа таһаарар туһунан боппуруос турар. Бу государственнай суолталаах боппуруос. Матырыйааллары сыыппараҕа түһэрэн бараммыт, Национальнай судаарыстыбаннай архыыпка биэриэхтээхпит. Итинник кииннээтэхпитинэ эрэ, дьоҥҥо-сэргэҕэ туһалаах оҥоруохпут”, - диэн эттэ.