“Сунтаар улууһугар тоҕус күннээх рабочай сырыыбытыгар толору үлэлээн кэллибит. Бастатан туран, улуустааҕы почта, сибээс сулууспата тэриллэн үлэлээбитэ 100 сылын туолуутугар, Сунтаар нэһилиэгэр начальнай оскуола 185 миэстэлээх саҥа таас дьиэтэ аһыллыытыгар кытынныбыт. Александр Романов тутуу министрин бастакы солбуйааччынан үлэлиир кэмигэр акылаата түспүт оскуола биир сылтан ордук эрэ кэм иһигэр тутуллан үлэҕэ киирдэ. Маны таһынан биһиги Илимнииргэ, Бордоҥҥо, Тойбохойго, Аллаҥаҕа, Уһун-Күөлгэ, Кириэстээххэ сылдьаммыт, олохтоохтору кытта атах тэпсэн олорон кэпсэттибит, миэстэтигэр тутулла турар тутуулары, социальнай объектары көрдүбүт, баар быһыыны-майгыны билистибит, Ил Түмэн үлэтин билиһиннэрдибит,” – диэн Александр Уаров улууска сырыытын туһунан кэпсээтэ.

 

Депутат Сунтаар олохтоохторун кэлэр сылга уокка дотация салгыы көрүллэрэ долгутарын бэлиэтиир. Республика Президенэ Е.А. Борисов сайын Сунтаарга бара сылдьан, дотация оннунан хаалыахтааҕын этэн турар. Онон депутат бу боппуруоска долгуйар төрүөт суоҕун туһунан хоруйдаабыт.

 

“Суол – сайдыы олуга” диэн сүрүн сорук ылыллан, Сунтаар улууһугар баар бары 26 нэһилиэккэ, Бүлүүчээҥҥэ тиийэ, билигин нэһилиэктэр суолланнылар. Олохтоохтор сыана үрдүү турарынан сибээстээн, үүт сыаната улаатарын туруорсаллар. Улууска биир да саҥа хотон тутулла илик. Оттон Бүлүүгэ үс саҥа хотон аһыллыытыгар сылдьыбытым. Онно хотоннор душтаах, туалеттаах гына тутуллубуттара сайдыы бара турарын туоһулууллар.

 

Дойду Президенэ Владимир Путин Федеральнай мунньахха Анал этиитигэр тыа сиригэр үчүгэй усулуобуйаны тэрийиэххэ диэн сааамай сөпкө сорук туруорда. Кини тыа сиригэр дьон олохсуйарын ситиһэр наадатыгар улахан болҕомтону туһаайыыта биһиги Президеммит Тыа сирин кэлимник сайыннарыы туһунан таһаарбыт Ыйааҕын кытта бэркэ дьүөрэлэстэ.

 

Биир үчүгэй хамсааһын тахсан эрэрин бэлиэтиэххэ сөп: Кириэстээххэ, Бүлүүчээҥҥэ, улуус атын да нэһилиэктэригэр эдэр ыччат тыа хаһаайыстыбатын үлэтигэр сыстан эрэрэ харахха быраҕыллар. Бу өттүнэн ыллахха, дьон-сэргэ республика Президенэ Егор Борисов ыытар политикатын таба өйдүүрэ уонна өйөөн эрэрэ мантан көстөр дии саныыбын.

Киһи өссө биири сэргии көрөрө баар -- Сунтаарга эдэр ыаллар дьиэлэрин толору хааччыллыылаах гына тутталлара саҥа кэм ирдэбилин курдук буолбут. Онуоха кинилэр судаарыстыба өттүттэн өйөбүл баара буоллар диэн тус санааларын этэллэр,” – диэн Александр Уаров бэлиэтээтэ.

 

Депутаттар ахсынньы 8 күнүгэр Сунтаар улууһугар СР Тыа хаһаайыстыбатыгар уонна аска-үөлгэ политикатыгар министерствотын, улуус дьаһалтатын үлэһиттэрин кытта бииргэ үс хайысханан нэһилиэктэргэ сылдьыбыттар. Министр Иван Слепцов баһылыктаах биригээдэни кытта норуот депутата Александр Уаров Тойбохойго, Бүлүүчээҥҥэ, Кириэстээххэ тиийэ сырытта.

 

Нэһилиэктэр олохтоохторо тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын сыанатын улаатыннарыы, космическай ракета уматыгын тобохторо түһэринэн сибээстээн экология, иһэр уу боппуруостарын көтөҕөллөр диир депутат. Итини этэн туран, Александр Уаров уотунан ититиигэ көспүттэрин дьон биһириирин бэлиэтээтэ: “Нэһилиэктэр бары үчүгэй суолламмыттарынан сибээстээн, олохтоохтор республика Президенигэр, Правительствотыгар, Ил Түмэҥҥэ махталларын биллэрэллэр. Сунтаарга үс тыһыынча дьиэҕэ, тэрилтэлэргэ уотунан ититии киирбит. Онон дьиэлэр сылыйаннар, дьон санаата үчүгэй, уот иһин төлөбүр удамыр. 50 С тымныыга ыйга дьон икки тыһыынча солкуобайы төлүүллэр. Сунтаардар уотунан ититиигэ көһүүлэрэ республикаҕа бу маҥнайгы хардыы”.

 

Рабочай сырыылар түмүктэригэр норуот депутаттара Сунтаарга СР Тыа хаһаайыстыбатын уонна аска-үөлгэ политикатыгар министерствотын көһө сылдьар коллегиятын үлэтигэр кыттыбыттар. “Коллегия үлэтин кэмигэр тыа хаһаайыстыбатын министрэ Иван Слепцов уонна улуус баһылыга Владимир Тихонов 2020 сылга диэри бииргэ үлэлиир туһунан дуогабарга илии баттаатылар. Онон 20-100 ынах турар 35 хотону тутарга, онно “Туймаада Лизинг” (Иванов С.С.) ынах ыыр аппарааттарынан, үүтү сойутар оборудованиенан, хотону механизациянан хааччыйарыгар былаан, сыал-сорук ылылынна. Ити соруктары олоххо киллэриигэ министр Иван Слепцов бэйэтэ куратор буолара быһаарылынна. Сунтаар улууһа ити курдук республика үрдүнэн тыа хаһаайыстыбатыгар базовай, тирэх улуус буоларыгар олук уурулунна”, -- диэн Александр Уаров бу күннэргэ Сунтаар улууһун кэскилигэр туох быһаарыылар ылыллыбыттарын туһунан сырдатта.

 

Депутаттар Сунтаар бөһүөлэгэр 11 тыһыынча нэһилиэнньэни, 14 нэһилиэги хабар радио биэриитигэр, улуус хаһыатыгар Ил Түмэн сессиятын түмүктэрин, бюджеты ылыныы уо.д.а. тустарынан сиһилии иһитиннэрэн, кэпсээн кэлбиттэр. Тыа дьонун үүт субсидиятын боппуруоһа ордук долгутарын быһыытынан бу боппуруоска тохтоон, сиһилии быһааран биэрбиттэр. “Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков 5-тэн аҕыйах ынахтаах кэтэх хаһаайыстыбаларга үүт харчытын биэрбэт туһунан сокуонунан быһаарыы ылынар түгэҥҥэ тыа дьоно ыарахан балаһыанньаҕа тэбиллиэхтэрин сөбүн таба өйдөөн, Правительствоттан туһааннаах салайааччылары мунньан, кэпсэтии ыытан, сокуон барылын уларыттарбытын түмүгэр, пленарнай мунньахха биһиги уларыйбыт барылы ылыммыппыт. Онон сокуон биэс ынахха диэри  субсидия бэриллэрин тохтотор пуунун 2015 сыл тохсунньу 1 күнүттэн олоххо киирэрин курдук уһатан биэрбиппит,” – диэн этэр норуот депутата.

 

Салгыы депутат улууска ити кэмҥэ ыытыллыбыт – Сунтаар бөһүөлэгэр Алквиад Иванов уонна Бордоҥ нэһилиэгэр Николай Захаров-Сахаачча бириистэригэр тустууга -- икки улахан спортивнай күрэхтэһиилэргэ, Элгээйи оскуолатын коллективыгар, Куокуну агро-оскуолатын 20 сылын туолуутугар сылдьан, дьону-сэргэни кытта кэпсэппит. Депутат Ис дьыала улуустааҕы салаатын, улуус биэс орто оскуолатын коллективтарын кытта көрсөн, быыбардааччылары кытта ахсынньы 25 күнүгэр Сунтаар бөһүөлэгин баһылыгар праймериз ыытыллаары турарын, быыбар суолтатын туһунан кэпсэппит.

 

Сунтаар улууһун олохтоохторо араас партиялар фракцияларын депутаттара бу курдук командировкаларга бииргэ сылдьан, быыбардааччылар кыһалҕаларын быһаарыыга, сокуоннар олоххо толоруллууларын хонтуруоллааһыҥҥа бииргэ үлэлээн эрэллэрэ үчүгэйин бэлиэтээбиттэр.