Көрсүһүү саҕаланыытыгар кэмитиэт председателэ Юрий Баишев сис кэмитиэт чилиэннэрин, кинилэр тус эппиэттээх хайысхаларын, парламент уонна сис кэмитиэт ааспыт күһүҥҥү сессияҕа ыыппыт үлэлэрин түмүктэрин билиһиннэрдэ. Юрий Баишев: “Биһиги кэмитиэппит биэс министерствоны кытта бииргэ үлэлиир хайысхаларын торумнаатыбыт. 2014 сыллааҕы сааскы сессиябыт былаана оҥоһулунна. Былааҥҥа республика үс сокуонугар уларытыылары киллэриини көрүү, онтон да атын элбэх тэрээһиннэр киирдилэр. Ол курдук “төгүрүк остуоллары” ыытыахпыт. Аҕалар уонна Дьахталлар аан дойдутааҕы күннэригэр түбэһиннэрэн общественнай тэрилтэлэр бэрэстэбиитэллэрин кытта көрсөн кэпсэтиэхпит.  Онтон ыам ыйын 15 күнүгэр Дьиэ кэргэн норуоттар икки ардыларынааҕы күнэ олохтоммута 20 сылынан сибээстээн, дьиэ кэргэн политикатын олоххо киллэриигэ үлэлии турар сокуоннары дьүүллэһиэхпит”, -- диэн эттэ.

 

Министр Николай Дегтярев туһааннаах кэмитиэккэ үлэлээн эрэр норуот депутаттарыгар министерство государство социальнай политикатын олоххо киллэриигэ ыытар үлэтин туһунан информацияны иһитиннэрдэ. Министр этэринэн, министерство нэһилиэнньэ кыаммат араҥатын, сорох категория дьону өйөөһүн, социальнай өҥөлөрү оҥоруу, үлэ уонна социальнай эйгэлэр боппуруостара курдук, үс сүрүн хайысханан 2016 сылга диэри икки улахан государственнай программалары олоххо киллэриигэ үлэлиир. Ити икки программаларга уопсайа 11 млрд-тан тахса үп көрүллүбүт. Министерство дьаһайыытыгар 108 государственнай тэрилтэ киирэн үлэлии олорор.

Көрсүһүүгэ СР Президенэ Саха сирин государственноһын 100 сылын көрсө 2022 сылга республика нэһилиэнньэтин 1 мөлүйүөҥҥэ тиэрдэр сорук турарын тыһыытынан, министерство бу өттүгэр элбэх оҕолоох ыаллары күүскэ өйүүр дьаһаллары ылыныыга үлэлиирэ бэлиэтэннэ. Ааспыт сылга элбэх оҕолоох 1 132 ыалга 100-түү тыһыынча солкуобай социальнай контрагынан бэйэ дьыалатын тэринэн үлэлииллэригэр бэриллибит. Министр республикаҕа Арктика сыла биллэриллибитинэн, хотугу эргимтэҕэ олорор кыаммат дьиэ кэргэннэр олорор усулуобуйаларын тупсарыыга улахан болҕомто ууруллуоҕун бэлиэтээтэ. 

 

Нэһилиэнньэни олох-дьаһах, социальнай өттүнэн өйөөһүн инникитин ким төһө үтүөлээҕинэн көрөн буолбакка, ким төһө кыамматынан көрөн, аадырыстаах көмө, өйөбүл барыахтааҕын министр тоһоҕолоон ыйда. Государство өттүттэн көмөҕө наадыйааччылартан сайаапканы муниципальнай тэриллиилэр хомуйалларын быһыытынан, кимиэхэ туох көмө наадатын анал хамыыһыйа быһаарар буолуо. Мунньахха нэһилиэнньэ кыра дохуоттаах нэһилиэнньэтэ итинник өйөбүлүнэн туһаныахтааҕын ыйар анал сокуон үлэлиирэ бэлиэтэннэ.

 

Депутат Иннокентий Григорьев бүөр ыарыһахтарга диализ өҥөтүн оҥорору көрөр программанан ыарыһахтарга туох көмө оҥоһулларын, биир диализ ылар ыарыһах кырыымчык балаһыанньалааҕын учуоттаан олорор дьиэнэн хааччыйар кыаллыан сөбүн тустарынан  ыйыталаста. Николай Дегтярев диализка сылдьар дьоҥҥо государство өттүттэн үс тыһыынча, ону таһынан дьиэни арендалыырга 10 тыһыынча көрүллэрин, киин куоракка эмтэнэ кэлээччилэргэ социальнай гостиница тутуутун боппуруоһа кэпсэтиигэ сылдьарын туһунан кэпсээтэ.

Депутат Гульсум Бейсембаева нэһилиэнньэ олорор дьиэҕэ наадыйар араҥатыгар квартиранан хааччыйыы туһунан ыйыталаста. Министр босхо квартираны биэрии суох буолбута ырааппытын, этэн туран, ити боппуруоһу муниципальнай тэриллиилэр уорганнара быһаарар боломуочуйалаахтарын туһунан эттэ. Кэпсэтиилэр кэмнэригэр квартираны биэрии боппуруоһугар урукку өттүгэр олохтоох салайыныы сорох уорганнара сэрии кыттыылаахтарын уонна 5-тэн элбэх оҕолоох дьиэ кэргэннэри олорор дьиэҕэ наадыйааччы быһыытынан учуокка туруорбакка олорбуттара көннөрүллүбүтэ бэлиэтэннэ.

Депутат Жанна Егорова тыыл ветераннарын олорор дьиэнэн, сир учаастагынан хааччыйыыга туох чэпчэтиилэр баалларын туһунан ыйытта. Билиҥҥи туругунан тыыл ветераннарыгар ый ахсын төлөнөр харчынан көмө, коммунальнай өҥөлөрү 50 бырыһыан уйунар субсидия, санаторнай-курортнай эмтэниигэ 100 бырыһыаннаах өйөбүл, олорор дьиэ өрөмүөнүгэр көмө харчы таһынан атын чэпчэтии көрүллүбэт эбит. Депутат Элгээйигэ баар кырдьаҕастар уонна инбэлииттэр дьиэлэрэ сабылларынан сибээстээн, олохтоохтору атын сиргэ көһөрүү, республика тас өттүгэр көһөөччүлэр төһө элбэхтэрин уо.д.а. чуолкайдаста. Элгээйитээҕи уонна Үөһээ Бүлүүтээҕи Кырдьаҕастар уонна инбэлииттэр дьиэлэрин материальнай-техническэй базалара мөлтөҕүнэн сабыллыахтаахтар, онно олорооччулар Ньурбаҕа тутуллубут 95 миэстэлээх таас дьиэҕэ көһүөхтээхтэр.

 

Алексей Филиппов Спорт министерствота анал спортивнай оскуолаларга тренеринэн үлэлии сылдьар дьоҥҥо хамнастарыгар чемпионнары, бастакы миэстэлэри ылбыт спортсменнары бэлэмнээн таһаарыыларын иһин хамнастарыгар эбии төлөбүр көрүллэрин туһунан балаһыанньаны оҥорон, Үлэ уонна социальнай сайдыы министерствотыгар ыыппыт сөбүлэһиннэриитигэр туох харда кэлиэн сөбүн туһунан ыйытта. Министр итиннэ бюджет кыаҕыттан көрөн өйүөххэ сөп буолуо диэн хардарда итиэннэ түмүккэ  “Биһиги дьиэ кэргэни, оҕону көмүскүүр республика сокуонунан сирдэтэн үлэлиибит. Министерство парламены кытта бииргэ үлэлээһинэ Ил Түмэн уонна Правительство икки ардыгар түһэрсиллибит Сөбүлэһиинэн барар. Онон норуот депутаттарыгар биһиги министерствобыт аана өрүү аһаҕас, ханнык баҕарар боппуруоска бииргэ үлэлиирбит кыаллыа”, -- диэн эттэ.

 

Ити курдук кэмитиэт чилиэннэрэ министр Николай Дегтяревы кытта көрсүһүүлэригэр республика нэһилиэнньэтин кыаммат араҥатыгар государство, парламент өттүлэриттэн туох социальнай көмө оҥоһуллуон сөбүн тула тус интэриэстээхтик кэпсэттилэр, инники бииргэ үлэлээһин хайысхаларын торумнаатылар.

 

Салгыы депутаттар дьиэ кэргэни өйүүр государственнай политиканы сокуон өттүнэн өйөөһүнү хааччыйыыга кэмитиэт иһинэн хамыыһыйаны тэрийии боппуруоһун дьүүллэстилэр. Бу боппуруоска иһитиннэриини депутат Михаил Габышев уонна Ыччат дьыалатыгар уонна дьиэ кэргэн политикатыгар министерство дьиэ кэргэҥҥэ уонна демографическай политикаҕа отделын салайааччыта Оливия Шилова оҥордулар.

 

Кэмитиэт председателэ Юрий Баишев сокуон барылыгар этиилэри бэлэмнээһиҥҥэ республика общественноһын бэрэстэбиитэллэрин, дьахталлар, аҕалар хамсааһыннарын кытта бииргэ үлэлиир наадатын, ол туһугар кэмитиэт “төгүрүк остуоллары”, общественность бэрэстэбиитэллэрин киэҥ араҥата кыттыылаах дьүүллэһиилэри, кэпсэтиилэри ыытара эрэйиллэрин бэлиэтээтэ. Хаалбыт кэмҥэ ыам ыйын 15 күнүгэр диэри сокуон барылыгар дьиэ кэргэни, элбэх оҕолонууну, төрөөһүн элбээһинин күүскэ өйүүр өттүн көрөр  этиилэри киллэрэр наада, дьиэ кэргэни өйүүр государственнай политиканы сокуон өттүнэн өйөөһүнү хааччыйыыга үлэлиир хамыыһыйа тэриллиэхтээх.

 

Оливия Шилова иһитиннэриитигэр, “Дьиэ кэргэни, ийэ, аҕа буолууну, оҕо аймаҕы харыстыыр туһунан” республика сокуонун олоххо киллэрии Правительство былааныгар киирэн үлэ барарын, ыам ыйын 15 күнүгэр Дьиэ кэргэн норуоттар икки ардыларынааҕы күнэ олохтоммута 20 сылын бэлиэтиир тэрээһиннэри ыытыы бэлэмнэнэрин бэлиэтээтэ. 20 сылы бэлиэтиир дьаһаллартан биирдэстэринэн республикаҕа бэс ыйыгар регионнар икки ардыларынааҕы научнай-практическай конференцияны ыытыы буолар. Онно дойду биллэр-көстөр демограф-учуонайдара кэлэн кытталлара күүтүллэр.

Оливия Шилова салгыы “Дьиэ кэргэни, ийэ, аҕа буолууну, оҕо аймаҕы харыстыыр туһунан” республика сокуона ылыллыбытын кэннэ дьиэ кэргэн политикатыгар саҥа  уларыйыылар тахсыбыттарынан сибээстээн, уларытыылары киллэрэр эрэйиллэригэр тохтоото. Дьиэ кэргэҥҥэ көрүллэр пособиелар, граннар, субсидиялар, социальнай контрактар, харчынан төлөбүрдэр уо.д.а. кэнники сылларга улам күүһүрэн иһэллэрэ сокуоҥҥа учуоттаныахтаах.

 

Кэмитиэт председателэ Юрий Баишев Ил Түмэн V ыҥырыытыгар Ыччат парламенын тэрийэр туһунан балаһыанньа барылын иһитиннэриитин дьүүллэһэн, санааларын атастаһан баран, депутаттар балаһыанньа барылын сүнньүнэн ылыннылар. Ыччат парламена – республика ыччат политикатыгар ыытар государственнай политикатын сокуон өттүнэн өйөөһүҥҥэ Ил Түмэн  сүбэлэһэр, дьүүллэһэр общественнай уоргана. Бу общественнай уорган парламент бэһис ыҥырыытын болдьоҕун устатыгар үлэлиир боломуочуйалаах. Балаһыанньа ис хоһоонун кытта биһиги сайпытыттан билсиэххитин эбэтэр кэмитиэт председателин солбуйааччы, депутат Александр Сусоевтан  715-018 телефонунан ыйытыаххытын сөп.

 

Кэмитиэт бу боппуруоска үлэтигэр ыччат дьыалатыгар уонна дьиэ кэргэн политикатыгар министри солбуйааччы Анатолий Щербаков, министерство дьиэ кэргэҥҥэ уонна демографическай политикаҕа отделын салайааччыта Оливия Шилова уо.д.а. атыттар кытыннылар. Мунньах түмүгэр дьиэ кэргэни өйүүр сокуоннары оҥорууга инникитин бииргэ үлэлииргэ икки өттүттэн интэриэстээх кэпсэтии таҕыста.