2014 сыл тохсунньу 28 күнүгэр Федерация Сэбиэтигэр «Сибэтиэй Сергий Радонежскай төрөөбүтэ 700 сылыгар. Духуобунаска уонна сиэр-майгы иитиитигэр Таңара дьиэтин, былаас уонна уопсастыба хардарыта сыһыаннаһыыларын историческай опыта уонна аныгы тутула. Дьиэ кэргэн – дойдуга куттал суох буолуутун төрµтэ» диэн темаҕа  парламеннар Ороһуоспатааҕы көрсүһүүлэрэ буолан ааста.

 

Көрсүһүүгэ анаммыт Федерация Сэбиэтин мунньаҕын  Патриарх Кирилл уонна Федерация Сэбиэтин Бэрэссэдээтэлэ Валентина Матвиенко салайан ыыттылар. Бу тэрээһин Ороһуоспатааҕы үөрэхтээһиңңэ анаммыт XXII Норуоттар икки ардыларынааҕы ааҕыылар чэрчилэринэн буолан ааста. Российскай Федерация сокуону оңорооччулара Москва уонна бүтүн Россия Сибэтиэй Патриархын Кириллы кытта көрсүһүүлэрэ Россиятааҕы парламентаризм историятыгар саңа көстүүнэн буолла.  Таңара дьиэтин, былаас уонна уопсастыба хардарыта дьайсыыларын историческай опытын уонна аныгы тутулун киэң дьүүллэһиигэ митрополиялар, епархиялар баһылыктара, Россия регионнарын сокуон оңорор мунньахтарын салайааччылара, научнай уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар.

 

Мунньах түмүгүнэн парламеннар Ороһуоспатааҕы көрсүһүүлэрин кыттыылаахтара ыңырыы ылыннылар. Бу докумуоңңа: «Сүрэхтэн сүрэххэ» диэн үтүө туһаайыыбытын биһиги хас биирдии дьиэ кэргэңңэ, биир дойдулаахпытыгар аныыбыт уонна төрөөбүт дойдубут дьылҕатын туһугар тус эппиэтинэһи сүгэрбитин умнумуоҕуң диэн ыңырабыт. …Бүгүн Россия уопсастыбата аныгы олох охсуулаах көстүүлэригэр туруулаһар туһуттан хаһааңңытааҕар да түмсүүлээх буолуохтаах. Таңара дьиэтин, судаарыстыба уонна уопсастыба партнердуу сыһыаннаһыыларын сайыннарар биир көдьүүстээх ньыма быһыытынан парламеннар Ороһуоспатааҕы көрсүһүүлэрэ сыл аайы ыытыллыытын өйүүбүт,» - диэн этиллэр.

 

Бу мунньахха кыттыыны ылбыт Саха Республикатын Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков этэринэн, көрсүһүүгэ православнай таңара дьиэтин уонна атын итэҕэллэр бэрэстэбиитэллэрин эрэ буолбакка, омугуттан, итэҕэлиттэн тутулуга суох бар дьону барытын долгутар, кыһарыйар  сүппэт-оспот боппуруостар көтөҕүлүннүлэр. Республика Парламенын салайааччыта бу  проблемалары салгыы олохтоохтук быһаарар үлэ ирдэнэрин бэлиэтээтэтэ. «Бу хайысхаҕа сөптөөх уонна дьиң түмүктээх үлэ эрэйиллэр, тоҕо диэтэххэ, тылынан оонньооһуңңа балыйтаран сүрүн хайысханы сүтэриэххэ, аңардас баҕа санаанан дуоһуйан дьиңнээх үлэни көтүтэн кэбиһиэххэ сөп,»- диэн эттэ Александр Жирков.

 

Парламеннар Ороһуоспатааҕы көрсүһүүлэрин чэрчитинэн уонна бу иннинээҕи кэмңэ Александр Жирков РФ Федеральнай Мунньаҕар үгүс көрсүһүүлэри, кэпсэтиилэри ыытта. Ол курдук, Федерация Сэбиэтин Бэрэссэдээтэлин солбуйааччыны Вячеслав Штыровы, РФ Федеральнай Мунньаҕын Судаарыстыбаннай Думатын Бэрэссэдээтэлин солбуйааччыны, РФ Федеральнай Мунньаҕын Судаарыстыбаннай Думатыгар «Биир ньыгыл Россия» фракциятын салайааччытын солбуйааччыны Сергей Неверовы, Федеративнай тутулга, регионнааҕы политикаҕа, олохтоох салайыныыга уонна Хоту дойду дьыалаларыгар кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Степан Киричугу, Судаарыстыбаннай Дума Регионнааҕы политикаҕа уонна Хоту дойду уонна Дальнай Восток проблемаларыгар кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Николай Харитоновы, Федерация Сэбиэтин Бочуоттаах бэрэссэдээтэлэ Егор Строевы, Чукотка автономнай уокуругуттан РФ Федеральнай Мунньаҕын Федерациятын Сэбиэтин чилиэнэ Анна Откены, Тува Республикатыттан РФ Федеральнай Мунньаҕын Федерациятын Сэбиэтин чилиэнэ Галина Мунзугу уо.д.а. кытта кэпсэтиилэри ыытта.

 

Ону таһынан Ил Түмэн спикерэ регионнааҕы парламеннар салайааччыларын: Алтай Республикатын Судаарыстыбаннай Мунньаҕын-Эр Курултай Бэрэссэдээтэлэ Иван Белековы, Бурятия Республикатын Народнай Хуралын Бэрэссэдээтэлэ Матвей Гершевиһы, Сахалин уобаластааҕы Думатын Бэрэссэдээтэлэ Владимир Ефремовы, Татарстан Республикатын Судаарыстыбаннай Сэбиэтин Бэрэссэдээтэлэ Фарид Мухаметшины, Тува Үрдүкү Хуралын Бэрэссэдээтэлэ Кан-оол Давааны, Хакасия Үрдүкү Сэбиэтин Бэрэссэдээтэлэ Владимир Штыгашевы –  кытта көрүстэ.

 

Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков Федеральнай Мунньахха, РФ субъектарын сокуон оңорор уорганнарын салайааччыларын кытта ыыппыт кэпсэтиилэрин ис хоһооно сүрүннээн Саха Республикатын Ил Түмэнэ уонна Федерация Сэбиэтин депутаттарын кытта кыттыгас сокуону оңорууга көҕүлээһиннэри итиэннэ Российскай Федерация субъектарын, бастатан туран, Дальнай Восток федеральнай уокуругун сокуон оңорор уорганнарын кытта кыттыгас сокуону оңорууга көҕүлээһиннэри бэлэмнээн Судаарыстыбаннай Думаҕа киллэриини ситиһэр кыаҕын уонна бу үлэ инники кэскилин дьүүллэһиигэ туһаайылынна.

 

Республика парламена үлэлээбит ааспыт сылларын устатыгар Российскай Федерация Судаарыстыбаннай Думатыгар уонунан сокуону оңорууга көҕүлээһиннэри киллэрбитэ. Олортон ахсааннааҕа федеральнай сокуон  статуһун ылбыта. Саха сирин бэһис ыңырыылаах парламена бэйэтин правовой эйгэтин лаппа кэңэтэр саңа суоллары көрдөөн, сокуону оңорууга Федеральнай Мунньаҕы кытта бииргэ үлэлээһин саңа таһымыгар тахсар.

 

Ил Түмэн пресс-сулууспата