Россия Президенэ Владимир Путин 2014 сыл кулун тутар 18 күнүгэр Федеральнай Мунньахха, Россия  регионнарын салайааччыларыгар уонна гражданскай уопсастыба бэрэстэбиитэллэригэр Крым Россияны кытта холбоһуутун туһунан Анал этиини оңордо. Ону тэңэ Российскай Федерация5а Крым Өрөспүүбүлүкэтин ылыы уонна дойду иһигэр саңа субъектары тэрийии туһунан Российскай Федерация уонна Крым Өрөспүүбүлүкэтин икки ардыларыгар дуогабар түһэрсиллэн илии баттанна. Крым Өрөспүүбүлүкэтэ Россия5а киирбит уонна Федерация иһигэр саңа субъектар тэриллибит күннэриттэн ыла 2015 сыл тохсунньу 1 күнүгэр диэри саңа субъектар Российскай Федерация социальнай-экономическай уонна уопсастыбаннай-политическай оло5ор сыыйа киириэхтээхтэр. Бу тэрээһиңңэ кыттыыны ылбыт Ил Төмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков бу боппуруос сүнньүнэн бэйэтин санаатын үллэһиннэ:

 

«Бүгүн Российскай Федерация историятыгар сүдү улахан суолталаах түгэн – Крым уонна Севастополь Россия5а холбоһууларын туһунан уонна Российскай Федерация иһигэр саңа субъектары тэрийии туһунан дуогабар илии баттанна. Бу илии баттаһыы дойду салалтата Российскай Федерацияны дуогабарга оло5уран тэрийии принциптэрин тутуһарын мэктиэлээтэ. Российскай Федерация Президенин бүгүңңү Анал этиитэ Украина, Крым эрэ туһунан буолбакка,  аан дойдуга киэң дьүүллэһиигэ тахсар өр кэмңэ туһуламмыт туспа суолталаах докумуон буолла.

 

В.В.Путин аан дойдуга буола турар геополитическай уонна омуктар икки ардыларынаа5ы сыһыаннаһыыларга Российскай Федерация ханнык ирдэбиллэргэ оло5урарын, хайа суолу тутуһарын чопчу, аһа5астык эттэ.

 

Российскай Федерация Крым уонна Севастополь куорат  тутулуга суох буолууларын ыытыллыбыт референдум түмүгэр оло5уран билиннэ. Биллэрин курдук, Крым олохтоохторун лаппа баһыйар өттө (96 %-тан ордуга) Россия  састаабыгар киирэр иһин куоластаабыттара.

 

Крым уонна Севастополь олохтоохторо Украина сиригэр-уотугар олорор ахсааннарынан а5ыйах омуктар, бастатан туран нууччалар уонна Крым татаардарын тыын суолталаах интэриэстэрин бу дойду салалтата аанньа ахтыбат буолбутун утаралларын, ССРС састаабыттан тахсан туспа судаарыстыба буолуо5уттан Украина5а тохтоло суох сал5анан барар политическай уонна экономическай ыһыллыыттан сылайбыттарын, сөпсөспөттөрүн көрдөрдүлэр.

 

Крым эмиэ, Россия курдук, былыр былыргыттан араас омук культурата, үгэһэ бииргэ уһаарыллыбыт дойдута. Оччоттон бачча5а диэри бэйэтин уратытын, үгэстэрин, тылын, итэ5элин чөл тутан олорор норуоттардаах сир.  Крым элбэх омуктаах норуота улахан дьалхааннаах кэмңэ бэйэтин дьыл5атын бэйэтэ быһаарынар суолга хорсуннук турунна. Крым норуотун маннык дьаһаныытын Украина5а буола турар бөрүкүтэ суох быһыы-майгы кэмигэр Российскай Федерация өйүөхтээ5э саарбахтаммат этэ.

 

Дуогабар Крым норуоттара Россияны кытта холбоһор туһунан санааларын көңүл уонна ба5а өттүлэринэн референдумунан биллэриилэригэр оло5урда. Мантан ыла Крым  Өрөспүүбүлүкэтин гражданнара Российскай Федерация толору бырааптаах гражданнарынан билиниллэллэр. Дойду Президенэ Российскай Федерация Федеральнай Мунньа5ар бу Дуогабары ратификациялыыр туһунан этии киллэрдэ. Бу олох сотору быһаарыллыа.

 

Дуогабар илии баттаныытын утарааччы элбэх буолла. Утарыахтара да5аны. Ар5ааңңы дойдулар Росияны утары  политическай уонна экономическай санкциялары ылынан эрэллэр. Ону син уйуохпут, өтөрүнэн итинник утарсыы мөлтүө5э дии саныыбын. Маны таһынан Крым бэйэтэ эмиэ хас эмэ миллиардынан үптээх көмө5ө эрэнэр. Онно биһиги бэлэм буолуохтаахпыт.

 

Российскай Федерация састаабыгар ССРС урукку сор5ото төннүүтэ – бу судаарыстыба историятыгар сүңкэн суолталаах. Бу хамсааһын инникитин сал5аныан сөп. Бүгүңңү күңңэ биһиги холбоһуу сүпсүгэ түргэнник этэңңэ ааһан, Крым норуота, герой-куорат Севастополь олохтоохторо бэйэлэрин Российскай Федерация толору, тэң бырааптаах субъегын быһыытынан аа5ыналларыгар туох кыалларын барытын оңорон көмөлөһүөх кэриңнээхпит.