– «Дальнай Восток уонна Байкал регионун тэтимнээх сайдыытын ураты усулуобуйаларын туһунан» федеральнай сокуону ылыныы биһиэхэ улахан суолталаах. Бу боппуруоһу муус устар 3 күнүгэр Дьокуускайга Парламеннар Ассоциацияларын Уопсай мунньаҕар көрүөхпүт. Ол түмүгүнэн Российскай Федерация Федеральнай Мунньаҕар Дальнай Восток уонна Байкал регионун ураты тэтимнээх сайдыытын сокуонунан хааччыйыы туһунан Парламеннар Ассоциацияларын ыҥырыытын ылынарга былаанныыбыт.

Бүгүн Российскай Федерация Бырабыыталыстыбатыгар биһиги сирбитин-уоппутун сайыннарыыны түстүүр правовой аакталары бэлэмнээһиҥҥэ үлэ барар, Россия Президенэ Владимир Путин өттүттэн өйөбүл баар. Ол эрээри, биллэн турар, Дальнай Восток уонна Байкал регионун сайыннарыыга олугунан буолар сокуон базатын тупсарыы процеһа Российскай Федерация субъектарын судаарыстыбаннай былааһын сокуону таһаарар (бэрэстэбиитэллээх) уорганнарын кыттыыта суох барара табыллыбат. Биһиги регионнар маныаха түмүллүбүт сыһыаннарын быһааран, Парламеннар Ассоциациялара ылар быһаарыытыгар тыктарыллар кэлимсэ этиилэри оҥоруохтаахпыт, ол кэннэ бу этиилэр сокуон базатын тупсарыыга учуоттаналларын туһугар кыттыһан үлэлиэхтээхпит.

Манан сибээстээн сүбэлэһэр уонна консультациялаһар уорганнар үлэлэрэ улахан оруолу ылар, кинилэр правовой аакталары тупсарыыга этиилэри эрдэтинэ көрөр кыахтаахтар. Маннык регионнар икки ардыларынааҕы бииргэ үлэлээһин уорганнарынан парламеннар ассоциациялара буолаллар. Кинилэр хардарыта сыһыан тиһигин үөскэтэллэр: Федеральнай Мунньах – Сокуону оҥорооччулар Сэбиэттэрэ – регионнардааҕы парламеннар ассоциациялара – судаарыстыбаннай былаас сокуону таһаарар уорганнара.

 

 

– Дальнай Восток уонна Забайкалье сайдыытын боппуруоһугар ааспыт сыл ахсынньытыгар РФ Президенин Туһаайан этиитин уонна 2012 сыл сэтинньи 29 к. РФ Госсэбиэтин президиумун быһаарыытын олоххо киллэриигэ Дальнай Восток уонна Забайкалье регионнарын парламеннарын кыттыытын туһунан кэпсэтиэхпит.  Федеральнай сокуоннары тупсарыы боппуруостарыгар этиилэри бэлэмнээһин үлэтин олохтоох таһымҥа күүһүрдүөххэ наада. Чуолаан, ити Бюджет кодексын, «Таможня тарибын туһунан» федеральнай сокуон балаһыанньаларын таарыйар. Уопсай мунньах кыттыылаахтара «Российскай Федерацияҕа судаарыстыбаннай-чааһынай бииргэ үлэлээһин төрүттэрин туһунан» сокуон барылын ылыныыны түргэтэтэргэ көрдөһөр туһунан РФ Госдуматыгар ыҥырыыны ылыы наадатын дьүүллэһиэхтэрэ. Ону таһынан, Дальнай Восток уонна Байкал регионун олохтоохторун, саастарыттан тутулуга суох, дойду Европатааҕы чааһыгар барыыларыгар уонна онтон төннүүлэригэр сылы эргиччи тиэйиини хааччыйыыга анаан салгын тырааныспарын тэрилтэлэригэр субсидияны биэриигэ сыһыаннаах нормативнай правовой аакталары тупсарыыга этиилэри биһиги РФ Бырабыыталыстыбатыгар киллэриэхпитин баҕарабыт. Ону сэргэ Дальнай Восток уонна Байкал регионун тэрилтэлэрин нэһилиэнньэҕэ аналлаах энергетика тарифтарын Россия орто таһымыгар тиэрдиигэ араастаһыытыгар федеральнай бюджеттан толуйуулары көрөргө, олорор дьиэни атыылаһыыга чэпчэтиилээх бырыһыаннаах кредити биэриини уо.д.а. туруорсабыт. Ити тэрээһин түмүктэммитин кэннэ ылыллыбыт докумуону кытта сиһилии билсиэххитин сөп.

 

Хабаровскай кыраай Сокуону таһаарар Думатын уонна Өрөспүүбүлүкэ парламенын икки ардыларыгар бииргэ үлэлээһин баай уопута мунньулунна, ол иһигэр «Дальнай Восток уонна Забайкалье» Парламеннар Ассоциацияларын чэрчитинэн сокуону оҥоруу эйгэтигэр хардарыта дьайсан үлэлээһин туһунан сөбүлэһиигэ илии баттаммыта. Бэлиэтээн эттэхпинэ, Парламеннар Ассоциациялара бэйэтин үлэтигэр мэлдьи Судаарыстыбаннай Мунньах өйөбүлүн көрсөр, ол туоһутунан Дьокуускай куоракка биһиги түмсүүбүт Уопсай мунньаҕын ыытыы эмиэ буолар.

 

Өрөспүүбүлүкэ сокуону таһаарар уорганын 20 сыллаах үбүлүөйүнэн Саха сирин парламентарийдарын ис сүрэхпиттэн эҕэрдэлиибин. Парламент үлэлээбит сылларын тухары аһаҕас буолуу, кэпсэтиигэ дьулуһуу, тыл-тылга киирсэр быһаарыылары көрдөөһүн, депутаттар куорпустарын айар уонна интеллектуальнай кыаҕа, дьоҥҥо-сэргэҕэ болҕомтолоох сыһыан эһиги сөптөөх уонна олоҕунан бэрэбиэркэлэммит сокуону оҥорор политиканы ыытаргытыгар кыах биэрэллэр диэн бэлиэтиэхпин баҕарабын. Бэйэм коллегаларбар көдьүүстээх сокуон барылларын, ыллыктаах дьүүллэһиилэри, эппиэтинэстээх уонна муударай быһаарыылары, ситиһиилэри, доруобуйаны уонна үтүө олоҕу баҕарабын.