«Доруобуйатын туругун тупсарарга санаммыт дьоҥҥо Болгарияттан ордук дойду суох. Манна ханна да тиий, кыһынтан, күһүнтэн тутулуга суох сылы эргиччи эмтэниэххэ, доруобуйа туругун биллэрдик тупсарыахха сөп. Атын куруортартан ордуга диэн олус сымнаҕас климаттаах, ыраас салгыннаах. Хайа уонна муора ыпса турар буоланнар, ханна да хатыламмат, эмтэнэргэ тоҕоостоох салгын үөскүүр», — диэн «төгүрүк остуол» тула буолбут кэпсэтиигэ эттэ «Славянская Артель» ХЭТ генеральнай дириэктэрэ Вячеслав Думенко.

 

София, Велинград куораттарга баар «Национальнай Комплекс» доруобуйа туругун чөлүгэр түһэрэр аналлаах балыыһа эмчиттэрэ Живко Иванов, Илза Вълчева, «Сани Бийч Апартаментс» генеральнай дириэктэрэ Гергий Жулев, уо.д.а. састааптаах делегация Саха сиригэр кэллэ. Кинилэр доруобуйа туругун чөлүгэр түһэрэр өрөспүүбүлүкэтээҕи тэрилтэлэр салайааччыларын, депутаттары кытта көрүстүлэр. Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Виталий Басыгысов, Ил Түмэн доруобуйа харыстабылыгар, социальнай харалтаҕа, үлэҕэ, дьарыктаах буолууга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Альбина Поисеева бу буолан ааспыт «төгүрүк остуолга» быһаччы кыттыыны ыллылар, иилээн-саҕалаан ыыттылар.

 

Болгарияттан кэлбит эмчит Илза Вълчева: «Саха сиригэр ирбэт тоҥу буолбакка, дьон дууһатын ураты сылааһын тута биллибит», — диэн иһитиннэриитин саҕалаата. Кини бу сырыы сыалын-соругун билиһиннэрдэ. Ол курдук, ыарахан ыарыылары эрдэттэн сэрэтиигэ уонна эмтииргэ, чөлүгэр түһэрии үлэтигэр уопуту хардарыта атастаһар соруктаахтарын, ону таһынан өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар Болгария куруортара ханнык ньыманан үлэлииллэрин сырдатар, билиһиннэрэр сыаллааҕын эттэ. Кини эппитигэр тирэҕирдэххэ, манна бальнеологическай, бадараанынан, аппаратнай физиотерапиянан, кенезитерапиянан, термотерапиянан, таласотерапиянан эмтээһин ньымалара көдьүүстээхтик туһаныллар, минеральнай источниктар элбэхтэр, ньиэрбэ, сүрэх, тымыр, бүөр, быар, тирии, о.д.а. араас ыарахан да ыарыылары эмтээһин тиһигин быспакка тэриллэр. Балыыһа араас куораттарга барыта 13 филиаллаах. Сылын аайы 80 бырыһыан туолар 2 126 куойкалаах, 1270 үлэһиттээх.

 

Маннык куруортары барытын сырдатар кыаллыбат, онтон сорохторугар тохтоотоххо, Бенкя куоракка баар куруорка (Софияттан соҕурулуу-илин диэки 17 км) сүрэх-тымыр, ньиэрбэ ыарыыларын, Хисары куорат куруора эндокриннай систиэмэни, аһы буһарар уорганы, бүөрү, быары эмтииргэ анаан үлэлиир. Сандаскига тыынар уорганнары, уҥуох-былчыҥ систиэмэтин көдьүүстээхтик эмтииллэр.

 

Тэрээһин «төгүрүк остуол» чэрчитинэн барбыт буолан, хардарыта санаа атастаһыылаах, ыйытыкка хоруйдааһыннаах буолла. Ол курдук, Болгария сиригэр-уотугар баар куруортар атыттартан тугунан чорбойоллорун, «Стерх» страховкалыыр компания генеральнай дириэктэрэ, Ил Тµмэн депутата Семен Березин ыйыталаста. Онуоха Вячеслав Думенко эппитинэн, Таиланд, Турция уо.д.а. дьону-сэргэни ордук аралдьытыынан уонна ону тэрийиинэн дьарыктанар эбит буоллахтарына, Болгарияҕа доруобуйаны чэбдигирдии, чөлүгэр түһэрии туохтааҕар да инники күөҥҥэ тутуллар. «Атын дойдулар салгыннара олус сииктээх, инньэ гынан ордук оҕолор, сааһырбыт дьон доруобуйаларыгар охсуулаах буолара баар суол. Болгария салгынын сиигэ намыһах, көй ыраас салгыннаах. Болгария уонна Арассыыйа дьонун менталитеттара бэйэ-бэйэлэригэр чугастар. Болгардар бары кэриэтэ нуучча тылын билэр буоланнар, кэпсэтэргэ-ипсэтэргэ да судургу», — диир кини.

 

Ити курдук, дьон доруобуйатын туһугар күннэтэ сыралаһа сылдьар дьон систэригэр ыарахан ыарыылаах сытар ыарыһахтары атахтарыгар туруорууга физкультура, массаж ити куруортарга туһанылларын, ол көдьүүһэ хайдаҕын, ол дойдуга тиийэн эмтэниигэ уопсайа төһө үп-харчы ороскуоттанарын, кимнээххэ чэпчэтии көрүллэрин, о.д.а. туһунан ыйыталастылар.

 

Манна хоруй быһыытынан этиллибитинэн, Дьокуускайтан Бургас, Варна куораттарга быһа рейстэри олохтуур туһунан кэпсэтии билиҥҥитэ бара турарын, онно кэлэ-бара 39 тыһ. солк. ороскуоттаныан сөбүн, 14 күннээх эмтэнии 25-тэн 60 тыһ. диэри халбаҥныырын эттилэр. Биллэн турар, ити барыллааһын сыана. Ыарыы төһө ыараханыттан, ону эмтииргэ төһө кэм наадатыттан тутулуктанара өйдөнөр.

 

«Хас биирдии киһиэхэ тустаах сыһыан, идэлээх дьон көдьүүстээх эмтээһиннэрэ, олорорго табыгастаах усулуобуйа, минньигэс ас-үөл уонна, саамай кылаабынайа, — хайа уонна муора ыпсыыларыгар үөскүүр эмтиир салгын — бу барыта Болгария», — диэн элбэхтэ этилиннэ.

 

Саха сирин медиктэрэ стажировкаҕа тиийиилэрин, Болгария киэннэрэ биһиэхэ кэлиилэрин эбии сөбүлэһии чэрчитинэн олохтуур, хардарыта дьайсан үлэлииргэ сөбүлэһии түһэрсэр туһунан кэпсэтиинэн тэрээһин түмүктэннэ.

 

 

Елена Обутова, "Ил Тµмэн" ха´ыат