Во многих муниципальных образованиях республики с 24 по 30 ноября якутяне впервые написали «Диктант Олонхо».

Свои знания проверили больше 10 тыс. человек в 28 муниципальных образованиях, в том числе 537 человек – в Якутске. В акции приняли участие все желающие, независимо от возраста, образования и специальности. Всем участникам были выданы сертификаты об участии.

Диктант Олонхо проводился впервые по инициативе Научно-исследовательского института Олонхо Северо-Восточного федерального университета им. М.К. Аммосова, Национальной библиотеки и Ассоциации Олонхо республики. Итоги подведены по результатам данных, отправленных по электронной почте в адрес института Олонхо до 5 декабря.

По максимальному количеству участников и написавших диктант на «отлично» абсолютным победителем назван Таттинский улус, который является родиной выдающихся писателей и деятелей якутской культуры, политических деятелей, народных мастеров, олонхосутов. Второе место досталось Намскому улусу, на третьем месте – Нюрбинский район. Пятерку лидеров замыкают Усть-Алданский и Верхневилюйский улусы.

Как отмечают организаторы, количество изъявивших желание прийти на диктант и получивштх оценку «отлично», говорит о том, что якутяне, от мала до велика, знают олонхо, начинают понимать сложный язык эпического произведения. Так, диктант на высокий балл из 10 тысяч написали около 2000 якутян. 

Основная цель данного проекта – развитие навыков грамотного письма на родном языке и популяризация якутского эпоса посредством его богатого и архаичного языка.

Отметим, первый заместитель председателя Госсобрания (Ил Тумэн) Александр Жирков поздравил всех собравшихся в зале Национальной библиотеки РС(Я) с проведением первого этапа республиканской акции «Диктант Олонхо» и принял участие в мероприятии, состоявшемся 24 ноября. В завершение декады Олонхо 5 декабря стало известно, что первый вице-спикер Ил Тумэна написал диктант на «отлично», тем самым дополнил список участников с лучшими результатами.

«Диктант Олонхо» стал одним из знаковых и основных мероприятий республиканской декады Олонхо. Участники акции выразили благодарность организаторам за проведение данного мероприятия.

Председатель Национального организационного комитета Республики Саха (Якутия) по подготовке и проведению второго Десятилетия Олонхо при Главе Якутии Александр Жирков: «Выражаю слова благодарности и признательности всем тем, кто написал диктакт. Олонхо призван использовать человеческий потенциал эпоса, являющегося живым источником, обогащающим новым содержанием сегодняшнюю жизнь, укрепляющим культурную самобытность и устойчивое развитие народов республики в условиях глобализации. Он помогает нам познавать мир, достигать вершины, не уступая другим народам. Это нерушимое святое слово наших предков помогает нам, благославляет, направляет и оберегает. Это необходимо правильно и верно понимать, упираясь на него использовать как дополнительную силу».

Пресс-служба Ил Тумэна

_______________________________________________________

Саха сирэ Олоҥхоҕо дьыктаан суруйда.

28 улууска 10-тан тахса тыһыынча киһи кытынна!

Бу дьыл сэтинньи 24-30 күннэригэр Сахабыт сирин үгүс улуустарыгар аан бастаан олоҥхоҕо дьыктаан суруйуута тэрилиннэ. Дьон кыттыыта олус көхтөөх буолла.

Ол курдук, дьыктааны Саха сирин 28 улуустарыгар барыта 10-тахса тыһыынча киһи кытынна, ол иһигэр Дьокуускай куоракка – 537 киһи. Дьыктааны оҕолор уонна улахан дьоно тэҥинэн суруйдулар.

Өрөспүүбүлүкэ дьонун-сэргэтин ортотугар тута улахан сэҥээриини ылбыт бу киэҥ тэрээһини биһиги олоҥхоҕо сыһыаннаах үс бөдөҥ тэрилтэбит: М.К. Аммосов аатынан Университет Олоҥхону чинчийэр научнай института (дир. Р.Н. Анисимов), СӨ Национальнай библиотеката (дир. С.В. Максимова) уонна «Олоҥхо Ассоциацията» общественнай тэрилтэ (сал. Ф.В. Шишигина) бэйэлэрэ көҕүлээн, кыттыһан тэрийдилэр. Дьыктаан ханна, төһө кыттааччылаах суруллубута электроннай почта нөҥүө ахсынньы ыйын 5 күнүгэр дылы Олоҥхо институтугар мунньуллан, түмүк таһаарылынна.

Кыттааччыта элбэҕинэн уонна туйгуннук суруйбут киһитин ахсаанынан  I миэстэни улуу олоҥхоһуттардаах Таатта улууһа ылла. II – миэстэҕэ – Нам, III – Ньурба улууһа таҕыстылар. Онтон – Уус-Алдан уонна Уөһээ Бүлүү улуустара.

Олоҥхоҕо дьыктаан суруйууга кыттааччы элбэҕэ – олоҥхону сэҥээрии улаханын, онтон “туйгун” сыана элбэҕэ – дьон-сэргэ, оҕотуттан улаханыгар тиийэ олоҥхону балайда билэр, тылын өйдүүр буолан эрэрин көрдөрдө. Ол курдук, уонтан тахса тыһыынча киһи суруйбутуттан икки тыһыынча кэриҥэ кыттааччы үрдүкү баалга суруйда.

Сэтинньи 24 күнүгэр Национальнай библиотека саалатыгар дьыктаан суруйа мустубут дьону “Олоҥхо” национальнай тэрийэр кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ А.Н. Жирков кэлэн эҕэрдэлээтэ уонна  дьыктааны бэйэтэ эмиэ суруйда. Маны ситэрэн эттэххэ, Олоҥхо декадата түмүктэниитигэр ахсынньы 5 күнүгэр Александр Жирков суруйуута «туйгун» сыананы ылан бастаабыт дьон ахсааныгар киирдэ. Александр Николаевичка уонна бастакы дьыктааҥҥа «туйгун» баалы ылбыт бары кыттааччыларга эҕэрдэ тылларын аныыбыт.

Олоҥхо дьыктаанын суруйуу быйыл Өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллыбыт Олоҥхо декадатын биир сүрүн, саҥа, бэлиэ түгэнинэн буолла, дьон-сэргэ улахан сэҥээриитин, тэрийээччилэргэ махталын ылла.

М.А. Алексеев аатынан Үөһээ Бүлүүтээҕи республиканскай интернат-лицей саха тылыгар уонна литературатыгар учуутала Т.К.Никифорова:

Бастаан “Олоҥхо дьыктаана” акция туһунан сонуну дьон дьиктиргии истибитэ. Тыла-өһө ыарахана, мээнэ киһи дураһыйбата буолуо, элбэхтик олоҥхону аахпыт, истэ үөрэммит эрэ киһи суруйуон сөбө буолуо, - диэн саллыбыт да баара. Ол эрэн, саха буолар хааммыт оонньоотоҕо дии, үгүс киһи холонон көрөргө соруммута. Олоҥхо бараммат барҕа баай тыла, өбүгэлэрбит тыыннаах илдьэ кэлбит киһи уонна олох туһунан муударастара аныгы киһи этигэр-хааныгар суураллыбаттык иҥэн сылдьарын илэ харахпытынан көрдүбүт. Олус элбэх киһи кытынна. Көтөҕүллүү буолла. Маннык  тэрээһиннэр туһалаахтарын, мэлдьи да буола туруохтаахтарын бигэтик итэҕэйдибит.

Юля Вырдылина, А.Е. Мординов аатынан Таатта лицейын 11 кылааһын үөрэнээччитэ:

Олоҥхо дьыктаана” акцияны биһиги, лицей үөрэнээччилэрэ, Улуу Ойуунускай биир дойдулаахтара буоларбыт быһыытынан, өрө көтөҕүллэн туран көрүстүбүт. Дьыктааны суруйа олорон, биһиги төрөөбүт ийэ тылбыт хайдахтаах курдук баайын, уус-уранын, кэрэтин өссө төгүл сөҕө-махтайа иһиттибит. Бу дьыктаан биһигини, эдэр көлүөнэни, төрөөбүт тылбытын ытыктыырга, киниэхэ харыстабыллаахтык сыһыаннаһарга, күннээҕи олоххо-дьаһахха туттарга кыһанарга көҕүлүүр, онон бэйэтин соругун ситтэ дии саныыбын. Кыттыҥ, холонон көрүҥ, көрдөрүҥ, төрөөбүт тылбытыҥ төһө билэрбитин, таптыырбытын! диэн биир саастаахтарбын ыҥырабын!

Руслан Анисимов, М.К. Аммосов аатынан ХИФУ Олоҥхону чинчийэр научнай институтун дириэктэрин солбуйааччыта:

Аан дойду норуоттара аныгы олох тыҥааһынын тулуйар кыахтанар туһуттан бэйэлэрин омуктарын сиэрдээх олоҕун төрдүн-төбөтүн көрдөнөллөр. Саха олоҥхотугар биһиги өбүгэлэрбит кэнчээри ыччаттарыгар анаан «сир үрдүгэр үтүө-мөкү харсыһыытыгар туохтааҕар да күндү киһи олоҕо, киһи киһилии майгыта» буоларын туһунан уус-уран тылынан ойуулаан хаалларбыт кэс тыллара иҥэ сылдар. Ол иһин учуонайдар эрэ буобакка, дьон-сэргэ үксэ олоҥхо дириҥ ис хоһоонун өйдүү-билэ, күннээҕи олоҕор тутта сатыыр буолла.

Бу тэрээһини биһиги институппут, Национальнай библиотека, «Олоҥхо Ассоциацията» инникитин эбии далааһыннаахтык тэрийиэхпит. Бар-дьоммутугар барыгытыгар улахан махтал буолуохтун. Олоҥхобут туругурдун!

Александр Жирков, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын иһинэн “Олоҥхо” национальнай тэрийэр кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ:

Олоҥхо дьыктаанын суруйбут дьоҥҥо, оҕотуттан улаханыгар тиийэ, махтанабын. Олоҥхо тыла – биһиги сахабыт тылын көмүскүүр, сайыннарар сүрүн тирэхпит. Олоҥхо тылын амтанын билбит киһи төрөөбүт тылын хаһан да умнуо, атарахсытыа суоҕа. Ол билии биһиэхэ атын омуктары билэрбитигэр, билсэрбитигэр, сайдыы саҥа чыпчаалларыгар атын хайа да омуктан хаалсыбакка дабайан иһэрбитигэр олукпут буолар. Биһиги олоҥхоҕо толук буолбаппыт, олоҥхоҕо туһалыы сатаабаппыт. Өбүгэ кэс тыла буолан олоҥхо биһиэхэ бэйэбитигэр туһалыыр, алгыыр, араҥаччылыыр. Ону таба, сөпкө өйдөөҥ, олоххутугартирэх, эбии күүс оҥостун!

Ил Түмэн пресс-сулууспата