Быйыл “Сахатеатра сылтан сыл. 2011 – 2014 театральнай сезоннар” диэн саҥа тахсыбыт кинигэбилиһиннэриитэ Василий Васильевич Никифоров-Күлүмнүүр төрөөбүт күнүгэр сөп түбэһэринэн бу тэрээһиннэргэ Саха театрын артыыстара, музейдар, архыыптар, библиотекалар, кинигэ тахсыытыгар  үлэлэспит автордар, кинигэ геройдара бииргэ түмсэннэр, В.В.Никифоров-Күлүмнүүр үрдүкаатыгар сүгүрүйүү бэлиэтин -- сибэкки дьөрбөтүн кини мемориальнай дуоскатыгар ууруохтара.

 

Манна даҕатан эттэххэ, ити икки тэрээһин бииргэ түбэспитэ мээнэҕэ буолбатах. Тоҕо диэтэххэ, “Сахатеатра сылтан сыл. 2011 – 2014 театральнай сезоннар” диэн кинигэ«Саха театра сылтан сыл» кинигэ суруйуулара» диэн ааттаах анал түһүмэҕэр В.В. Никифоров-Күлүмнүүр тылбааһынан Л.Н.Толстой «Власть тьмы» драматын толору тиэкиһэ киирдэ. В.В.Никифоров-Күлүмнүүр олоҕун уонна үлэтин бастакы чинчийээччилэртэн биирдэстэрэ, талааннаах поэт уонна документалист суруйааччы Иван Федосеев-Доосо Күлүмнүүр үлэлэрин бөдөҥ хомуурунньугун «Солнце светит всем» диэн ааттаан 2001 с. бэчээттэппитэ. И.Е.Федосеев Лев Тостой «Власть тьмы» драматын Күлүмнүүр тылбааһыгар иккистээн таһаарары ситиспитэ, ол гынан баран кинигэҕэ драма бастакы түһүмэҕин бүтүүтүн кэнники 10 көстүүтүн кыайан киллэрбэтэҕэ.

 

 “Саха театра сылтан сыл” кинигэ эппиэттээх редактора, кинигэни бэлэмнээн таһаарыы бырайыагын автора Александр Жирков бу көтүтүүнү  ситэрэн биэрэн, Күлүмнүүр 1912 сыллаахха “Саха саҥата” сурунаал 2, 3 №№-гэр бэчээттэппит тылбааһын булан, хас биирдии оонньуутун сиһилии көрөн, үөрэтэн баран, олору толору тиэкиһинэн «Саха театра сылтан сыл» кинигэ суруйуулара» түһүмэххэ киллэрдэ. Онон бу тылбаас толору тиэкиһинэн кинигэҕэ бэчээттэнэн тахсыыта, кинигэни билиһиннэрии Күлүмнүүр төрөөбүт күнүгэр табыгастаахтык сөп түбэстилэр.  

 

Эһиил, 2016 сылга, Саха театра төрүттэммитэ 110 сылын, В.В.Никифоров-Күлүмнүүр төрөөбүтэ 150 сылын туолуохтара. Санатан эттэххэ, театр туһунан кинигэни сыллата таһаарыы туһунан санаа “Саха театрын антологиятын” үс кинигэтин бэчээттээн таһаарыы кэнниттэн 2010 сыллаахха бастаан этиллибитэ. Антологияны бэчээккэ бэлэмнээһин кэмигэр хомуллубут матырыйааллартан Саха театра хас сыллаахха төрүттэммитэ  быһаарыллыбыта. Ол курдук 1906 сыллаахха тохсунньу 3 күнүгэр П.Охлопков-Наара Суох «Бэрт киһи Бэриэт Бэргэн» олоҥхотунан сахалыы бастакы испэктээкил көрөөччү дьүүлүгэр тахсыбыт күнүттэн ыла театр төрүттэммит күнэ ааҕыллар. Антология тахсыар диэри театр 1925 сыллаахха төрүттэммитинэн ааҕыллара.

 

Кинигэ “Бастакы олуктар”, «Театр искусствота», «Театральнай династиялар», «Ааттар», «Үбүлүөйдээх мэтириэттэр», «Кинигэ долбуура», «Саха театра сылтан сыл» кинигэ суруйуулара», «Биһиги өйбүтүгэр-санаабытыгар», «Театр үлэтин туһунан матырыйааллар» уонна «Театр -- пресса сиэркилэтигэр» түһүмэхтэртэн турар.

 

 

Сыл ахсын тахсар кинигэ быйылгы таһаарыыта Саха театрын уһулуччулаах үлэтин бүгүҥҥү күн таһымынан салгыы үөрэтиигэ, чинчийиигэ уонна  сыаналааһыҥҥа, ону сэргэ саха норуотун барҕа баай культуратын илдьэ сылдьааччы быһыытынан үөскээн-сайдан иһэр бастакы олуктарын-төрүттэрин уонна суолтатын  өйдүүргэ көмөлөһөр аналлаах.