Александр Мигалкин төрөөбүт күнүгэр Уус Алдан улууһун Бороҕонугар кини олорбут дьиэтин аадырыһыгар -- Ленин уулуссатын 34 №-гэр мемориальнай дуоска арылынна. Александр Васильевич төрөөбүт-үөскээбит, оҕо сааһа ааспыт, үлэһит быһыытынан үүнэн-сайдан тахсыбыт тапталлаах Мүрүтүн туонатыгар ыраахтан-чугастан кини бииргэ үлэлээбит, алтыспыт доҕотторо, чугас дьоно, үөрэнээччилэрэ, биир дойдулаахтара муһуннулар. Тэрээһиҥҥэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков, Уус Алдан улууһун баһылыгын бастакы солбуйааччы Петр Попов, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тас сибээскэ уонна норуоттар дьыалаларыгар миниистирин бастакы солбуйааччы э.т. Владимир Васильев, Россия Федерациятын тас дьыалаларга министиэристибэтин Саха сиригэр бэрэстэбиитэлэ Николай Дьяконов, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Киин быыбардыыр хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Александр Власов,  Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай библиотекатын кинигэ өйдөбүнньүктэригэр научнай-чинчийэр киинин үлэһитэ Анастасия Божедонова, Саха Өрөспүүбүлкэтин Ааҕар-суоттуур палаататын бэрэссэдээтэлэ Егор Марков,  Саха сирин Суруйааччыларын ассоциациятын бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ Олег Сидоров, Александр Мигалкин кэргэнэ Надежда Мигалкина, төрөппүт уола, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэххэ уонна наукаҕа миниистирин солбуйааччы Василий Мигалкин уонна кини дьиэ кэргэнэ, Александр Мигалкин бииргэ төрөөбүттэрэ Иван, Афанасий, Зоя, Мария Мигалкиннар.

Александр Мигалкин Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр уонна Россия Федерациятыгар тас сибээс бөҕөргүүрүгэр сүҥкэн кылаатын киллэрбитэ. Арассыыйа Бэрэсэдьиэнигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин тас дойдуларга уонна экономикаҕа сыһыаннаһыыларын бэрэстэбиитэлинэн, Аляскаҕа Анкоридж куоракка Хотугу Форум секретариатыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэстэбиитэлинэн, Саха Өрөспүүбүлүкэтин тас сыһыаннаһыыларга миниистиринэн, Монголияҕа Эрдэнэт куоракка Россия Генеральнай консулунан үлэлээбитэ. Кини 2012 cыл ахсынньы 1 күнүгэр ыарахан ыарыыттан олохтон туораабыта.

 

Өйдөбүнньүк бэлиэ аһыллыытыгар  мустубут дьон тапталлаах Сахатын сирин, киэҥ Россияны сирэйдээн аан дойду таһымыгар тиийэ тахсыылаахтык үлэлээбит, үтүө олоҕу олорон ааспыт биир дойдулаахтарын сырдык аатыгар сүгүрүйэн, биир мүнүүтэ сөҥүөрэн турда.

 

Бэлиэ түгэнинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков тыл этэригэр кини Александр Васильевич Мигалкинныын биир көлүөнэ дьон буолалларын санатта.

 

«Биһиги көлүөнэ дьон, дьиҥэр, билигин даҕаны үлэ үгэнигэр, олох үөһүгэр сылдьабыт. Ол эрээри биһиги ортобутуттан доҕотторбут орто дойдуттан эрдэ барыылара улам элбээн иһэр. Кинилэр олорбут олохторун, үлэлээбит үлэлэрин, тылларын-өстөрүн кимнээҕор ордук үчүгэйдик билэбит, өйдүүбүт. Ол иһин биһиги, билигин баар дьон, эт саастыылаахтарбытыттан бастыҥнарын-чулууларын ааттарын ааттатарга, кинилэри үйэтитэргэ кыһаллыах, болҕомтобутун  ууруох тустаахпыт», -- диэн бэлиэтээтэ.

 

Ол биир туоһутунан бүгүнҥү күҥҥэ бэлиэ түгэн буоларын, бу тэрээһиннэр салгыы сыл устата барыахтарын, Александр Васильевич Мигалкин аатыгар өйдөбүл мэҥэ таас туруоруллуоҕун, аны күһүн Дьокуускайга уопсастыбаннас кыттыылаах мунньах буолуоҕун, кини туһунан кинигэ суруллан тахсыаҕын Ил Түмэн спикерэ санатта.

 

“Александр Васильевич кылгас, чаҕылхай олоҕу олорон ааспыта. Кэнники кэмҥэ дойдутугар төннөн баран, университекка ЮНЕСКО иһинэн үлэлиир ураты хайысхалаах кафедраны тэрийбитэ. Биир дойдулаахпыт Николай Парников салайар «Сахаэнерго» тэрилтэҕэ сүбэһитинэн уонна олоҕун бүтэһик күннэригэр диэри Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин солбуйааччы сүбэһитин быһыытынан бииргэ үлэлээбиппит. Кини туһунан сырдык өйдөбүл бука барыбытыгар өрүү тыыннаах буолуоҕа. Билигин Бырабыыталыстыба тутулугар уларыйыылар таҕыстылар. Александр Васильевич Мигалкин салайбыт министиэристибэтэ департамент буолан уларыйа сылдьан баран, өрөспүүбүлүкэ баһылыгын эбээһинэһин толорооччу Айсен Николаев дьаһалынан төттөрү министиэристибэ аатын төнүннэрдэ. Онон Александр Васильевич Мигалкин үлэлээбит тэрилтэтэ билигин чөлүгэр түһэн, кинини кытта бииргэ үлэлээбит коллектив үлэлии хаалар кыахтанна», -- диэн эттэ.

 

Уус Алдан улууһун баһылыгын бастакы солбуйааччы Петр Попов А.В.Мигалкин төрөөбүтэ 60 сылынан аналлаах тэрээһиннэр өрөспүүбүлүкэ уонна улуус былаанынан баралларын санатта. Быйыл улууска аан бастаан Александр Мигалкин үөрэммит, омук тылын учууталынан үлэтин саҕалаабыт Мүрү 1 №-дээх оскуолатын базатыгар “Эдэр дипломат” диэн куонкурус ыытылыбытын, салгыы үгэскэ кубулуйуоҕун эттэ. Бу күһүн Бороҕоҥҥо “Уолан” гимназия үөрэнэр куорпуһун иннигэр А.В. Мигалкиҥҥа паамытынньык туруохтааҕын иһитиннэрдэ. «Александр Васильевич олорбут олоҕо биир дойдулаахтарыгар киэн туттуубут буоларынан, үөрэтиллэн, үйэтитиллэн, эдэр көлүөнэ кини аатын үрдүктүк тутуохтаах, ытыктыахтаах, үлэтин сыаналыахтаах», -- диэтэ улуус баһылыгын бастакы солбуйааччы.

 

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Тас сибээскэ уонна норуоттар дьыалаларыгар миниистирин бастакы солбуйааччытын э.т. Владимир Васильев Александр Мигалкин улахан таһымнаах үлэни ыыппыт өрөспүүбүлүкэ биир киэн туттар киһитэ буоларын аҕынна. «Александр Васильевичтыын 1997 сыллаахха билсэн, өр сылларга сүрдээх тэрээһиннээхтик Хотугу форум чэрчитинэн үлэлэспиппит. Мин киниттэн аҕыйах хонугунан аҕа буолларбын да, кини бэйэтин үлэтинэн, дьоҥҥо элэккэй сыһыанынан уонна судаарыстыбаннай таһымҥа санаата киэҥинэн, көрүүтэ дириҥинэн киниттэн элбэххэ үөрэнэн, убай курдук ытыктыырым. Салайар министиэристибэтин үлэтин үрдүк таһымҥа таһаарбыта. Үтүө киһигит аатын мэлдьи үйэтитэ туруҥ, кини холобуругар ыччаты үөрэтэргэ олук ууруоҕуҥ. Ол онно биһиги өрүү күүс-көмө буолуохпут. Александр Васильевич төрөөбүтэ 60 сыла туолаары турдаҕына, биһиги министиэристибэбит статуһа төннүбүтүгэр, боломуочуйата кэҥээбитигэр долгуйдубут. От ыйын 3 күнүгэр Монголияҕа Улан Баторга сахалар мунньустан ыһыах ыһалларыгар, Александр Мигалкин аатын ахтыахтара-саныахтара», -- диэтэ.

 

Саха Өрөспүүбүлүкэтин кытары Япония бииргэ үлэлэһиигэ кэмитиэтин дириэктэрэ, Япония тас дьыалаларга миниистирин солбуйааччытын сүбэһитэ Акио Сатомура: “Мин аан бастаан Александр Васильевичтыын 2003 сыллаахха билсибитим. 2005 сыллаахха Японияҕа ЭКСПО улахан быыстапка тэрээһинин бэлэмнээн ыыппыппыт. Бу күннэргэ Японияттан икки судаарыстыбаннай миниистир салалтатынан 80-чэ киһилээх делегация кэлэр. Ити курдук Александр Васильевичтыын Японияны кытта чиҥник олохтообут сыһыаммыт күн бүгүҥҥэ диэри сабыдыаллыыр. Урут Саха сирин японецтар билбэккэ, Сахалины кытта бутуйаллара. Билигин сахалар тустарынан өйдөбүл баар. Ити барыта Александр Васильевич үлэтин түмүгэ буолар. Кини миэхэ дьиҥнээх доҕор этэ, суох буолбутугар сүрдээҕин санаарҕаабытым. Мин кинини билигин аттыбар баардыы өрүү саныыбын. Онон бу көрсүһүүгэ ыҥырбыккытыгар махталбын биллэрэбин», -- диэтэ.

 

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Киин быыбардыыр хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Александр Власов Александр Мигалкинныын эдэр саастарыттан 36 сыл устата чугастык доҕордоспуттарын, комсомол райкомугар сэкиритээрдии сылдьан билсэн, онтон бииргэ Амурга комсомол оскуолатыгар үөрэммиттэрин аҕынна. «Кини эргиччи киэҥ билиилээҕэ, үрдүк таһымнааҕа эдэриттэн көстөрө. Судаарыстыбаннас историятыттан саҕалаан култуураны, искусствоны, литератураны эндэппэкэ билэрэ, бэл диэтэр, рефераты нууччалыы суруйарбар сыыһабын Александрга көннөттөрөрүм. Александр Васильевич Россия тас сибээһэ бөҕөргүүрүгэр улахан кылаатын киллэрбитэ. Онон кинини биһиги Россия судаарыстыбаннай деятелэ диир бырааптаахпыт. Аҥардас «Азия оҕолоро” аан дойдуга аата аттанарыгар кини үтүөтэ-өҥөтө улахан. Бу өйдөбүнньүк биһиги ортобутугар маннык үрдүк таһымнаах киһи олорбутун, кини дыалата салҕанарын саната туруоҕа», -- диэтэ доҕоро Александр Власов.

  

Саха народнай поэта, Александр Мигалкин бииргэ төрөөбүт убайа Иван Мигалкин бу курдук бэлиэтээн эттэ: «Урут манна биһиги уопсай дьиэбит баара, илинтэн кэлиигэ бастакы ааҥҥа олорбуппут. Хаһан баҕарар киһи-киһи буоллаҕына, аан бастаан ийэлээх, аҕатын ахтар-саныыр. Аҕабыт этэрэ: “Эһиги үөрэхтээх буолуҥ. Кыаммат бэйэҕит кэлин кыанар буолуоххут ”. Ол аата кини үөрэҕи баһылааҥ диирэ. Ийэбит: “Таҥара син биир көрөр. Дьоҥҥо үтүөнү оҥорбутун үтүөнэн төлөнөр, дьону аһыныҥ, харыстааҥ, дууһаҕыт сылааһын биэриҥ», -- диэн сүбэлиирэ. Кинилэр алгыстарынан бу дьиэттэн олоххо үктэммиппит. Быраатым Александр туһунан кинигэ таһаарбытым. Аны билигин өссө биир кинигэни бэлэмнии сылдьабын. Кэлин өссө үһүс кинигэбин суруйбут киһи диэн баҕа санаалаахпын. Александр Васильевич үбүлүөйдээх сылын дьаһалларын тэрийбит улууһум салалтатыгар уонна ис сүрэҕиттэн ылынан, бу тэрээһиннэри сүрүннүүр, салайар Александр Николаевич Жирковка махтанабын», -- диэтэ Иван Мигалкин.

Александр Мигалкин уола, үс оҕолоох дьиэ кэргэн аҕа баһылыга, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэххэ уонна наукаҕа миниистирин солбуйааччы Василий Мигалкин бэлиэ тэрээһиҥҥэ мустубут дьоҥҥо, Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирковка, улуус баһылыга Алексей Федотовка, аҕатын доҕотторугар, үөлээннээхтэригэр кини аатын үйэтитиигэ ыытар үлэлэрин, болҕомтолорун иһин махтанна.

 

Александр Мигалкиҥҥа анаммыт өйдөбүнньүк бэлиэни Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков, Александр Мигалкин кэргэнэ Надежда Иннокентьевна Мигалкина, уола Василий Мигалкин, убайа Иван Мигалкин арыйдылар.

 

«Доҕоруом, дабай күөх сыырдары» диэн Александр Васильевич таптыыр ырыата ылламмытыгар мустубут дьон саха норуотун биир чулуу уолун сырдык мөссүөнүн бу баардыы ахтан-санаан ыллылар.

 

Ил Түмэн пресс-сулууспата